Pierwsza, krótka, spontaniczna etiuda za nami. Chciałbym podziękować za reputacje osobą, które nas czytają:
abishai, brody, Nimue, Makuleke, Efcia - wielkie dzięki to bardzo motywuje.Zachęcam również wszystkich czytelników do wypowiadania się w tym temacie. Przede wszystkim dlatego, żeby ożywić trochę ten temat i zmobilizować mnie i Latilen do pracy nad kolejnymi etiudkami.
Jakiś czas temu wpadłem na pomysł kolejnej etiudy. Zamierzam akcję etiudy umieścić w pracowni badającej zaburzenia snu i skontrastować ten wątek naukowy z motywami baśniowymi, może nawet lekko surrealistycznymi. Zobaczymy jak to wyjdzie w praktyce. Dziś chciałbym wam dla zaostrzenia apetytu przed postem przedstawić jedno z ciekawych pojęć.
Elektroencefalografia
Badanie EEG
Elektroencefalografia (EEG) - nieinwazyjna metoda diagnostyczna służąca do badania bioelektrycznej czynności mózgu za pomocą elektroencefalografu. Badanie polega na odpowiednim rozmieszczeniu na powierzchni skóry czaszki elektrod, które rejestrują zmiany potencjału elektrycznego na powierzchni skóry, pochodzące od aktywności neuronów kory mózgowej i po odpowiednim ich wzmocnieniu tworzą z nich zapis -
elektroencefalogram. Jeśli elektrody umieści się bezpośrednio na korze mózgu (np. podczas operacji) badanie nosi nazwę
elektrokortykografii (ECoG). Pierwszy polski zapis EEG został zarejestrowany przez Adolfa Becka na Uniwersytecie Jagiellońskim, który swoją pracę opublikował w 1890 r. Pierwsze badanie EEG na człowieku przeprowadził Hans Berger, psychiatra z Jeny.
Pierwszy zapis sygnału EEG człowieka, sporządzony w 1929 roku przez Hansa Bergera
Zastosowania EEG
Badania EEG są wykonywane dla monitorowania i diagnozy w następujących sytuacjach:
- padaczka
- zaburzenia snu
- przy stwierdzaniu śpiączki oraz śmierci mózgu
Uproszczone aparaty elektroencefalograficzne wykorzystywane są w treningu umysłu - biofeedbacku.
Metodyka badania EEG
W standardowym badaniu umieszcza się 19 elektrod należących do systemu 10-20, zalecanego przez Międzynarodową Federację Neurofizjologii Klinicznej IFCN:
- osiem elektrod nad każdą półkulą
- trzy elektrody w linii pośrodkowej
Są one oznaczane:
- siedem elektrod nad korą płatów czołowych: Fp1, Fp2, F3, F4, F7, F8, Fz
- trzy elektrody na granicy płatów ciemieniowych i czołowych: C3, C4, Cz
- trzy elektrody nad płatami ciemieniowymi: P3, P4, Pz
- cztery elektrody nad płatami skroniowymi: T3, T4, T5, T6
- dwie elektrody nad płatami potylicznymi: O1, O2
Oraz dwie elektrody referencyjne przymocowane do płatka ucha A1, A2
Rodzaje aktywności mózgu 
Jedna sekunda zapisu EEG
Prawidłowy elektroencefalogram osoby dorosłej w czuwaniu przy zamkniętych oczach składa się z dominującej rytmicznej, regularnej czynności alfa prawidłowo zróżnicowanej przestrzennie, tzn. o amplitudzie malejącej od potylicy ku przodowi; w odprowadzeniach przednich- czołowych dominuje niskonapięciowa czynność beta.
W warunkach fizjologicznych powstają fale mózgowe o częstotliwości w zakresie 1-100 Hz oraz amplitudzie od 5 do kilkuset µV:
W przypadku jakiejkolwiek patologii (np. zniszczone komórki lub upośledzone przewodzenie chemiczne) będzie się opóźniać lub przyspieszać szybkość ich przepływu, zwiększać lub zmniejszać amplituda, zmieniać ich kształt lub konfiguracja.
Fale delta
- Fale delta (δ) mają częstotliwość do 4 Hz. Obserwowane są głównie w 3. i 4. stadium snu (stadium NREM).
Fale teta
- Fale theta (θ) mają częstotliwość od 4 do 8 Hz. Aktywność theta może być zaobserwowana podczas stanów hipnotycznych takich jak trans, hipnoza, lekki sen. Związane są z 1. i 2. stadium snu NREM. Odmienny rodzaj fal theta jest związany z aktywnością poznawczą ─ w szczególności uwagą a także procesami pamięciowymi (tzw. rytm FMθ - frontal midline theta). Jest on obserwowany głównie w przyśrodkowej części przedniej części mózgu.
Fale alfa
- Fale alfa (α) mają częstotliwość od 8 do 13 Hz. Ich amplituda wynosi około 30-100 µV. Fale alpha są dobrze widoczne przy braku bodźców wzrokowych (w warunkach zamkniętych oczu u osoby badanej). Ich stłumienie następuje podczas percepcji wzrokowej. Fale alfa związane są również ze stanem relaksu i obniżonym poziomem aktywności poznawczej.
Fale beta
- Fale beta (β) mają częstotliwość od 12 do około 30 Hz, mają amplitudę poniżej 30 µV. Obrazują one zaangażowanie kory mózgowej w aktywność poznawczą. Fale beta o małej amplitudzie występują podczas koncentracji uwagi. Dodatkowo, mogą być wywołane przez różne patologie oraz substancje chemiczne takie jak benzodiazepiny.
Fale gamma
- Fale gamma (γ) występują w zakresie częstotliwości około 26–100 Hz.
Przy przejściu ze stanu bezsenności (czuwania) przez stadium 1 (drzemka), 2 (lekki sen), do stadium 3 i 4 (głęboki sen) zanika aktywność alfa i częstotliwość zapisu obniża się. W stadium II występuje aktywność theta oraz zespoły K i wrzeciona snu. W stadium 3 i 4 występują fale delta o niskich częstotliwościach. Po okresie głębokiego snu zapis może przejść do stadium REM, w którym występują sny. Taki cykl powtarza się wielokrotnie podczas całego snu, zmienia się jednak czas trwania poszczególnych stadiów.
Bibliografia - Michael J. Aminoff: Electrodiagnosis in clinical neurology. New York: Churchill Livingstone, 1999. ISBN 0-443-07549-2.
- Mark Quigg (tłum. pod red. Jędrzejczak J): EEG w praktyce klinicznej. Wrocław: Elselvier Urban&Partner, 2008. ISBN 978-83-7609-056-6.
Źródło: Wikipedia