Jaskinia ("gniazdo") ma dwie trzy oficjalne funkcje/tytuły: Opiekun(ka), Mówca i Pierwszy/Pierwsza Jeździec.

Opiekun to Prawdziwy Smok, który jest "zapleczem" każdego gniazda. Najczęściej miejsce należy do niego, Jeźdźcy korzystają też z jego magii i kontaktów... oraz wiedzy. Od charakteru Opiekuna zależy pośrednio kierunek, który obiera całe gniazdo i utarte w nim zwyczaje. Opiekunką Kryształowej Jaskini (nie pierwszą) była Matrona, dojrzała smoczyca o otwartym umyśle - stąd np. silny pierwiastek psi i technologiczny wśród Jeźdźców oraz "zbieranina" ludzi ze wszystkich stron świata.

W imieniu Opiekuna gniazdem zarządza Mówca. Jako jedyny Jeździec może honorowo dosiadać Prawdziwego Smoka i jest przez niego wybierany osobiście (co jest uznawane za wielki zaszczyt). Mówca pełni rolę "głównego administratora" - zajmuje się tym, żeby dane gniazdo funkcjonowało bez zgrzytów, kontrakty były zdobywane (i wypełniane), a piloci i Skrzydlaci nie musieli się o nic martwić poza doskonaleniem swoich umiejętności.

Mówcy podlega "personel" czyli cała "nielotna" część gniazda: kucharze, lekarze, opiekunowie Skrzydlatych, sprzątacze etc. Na barkach Mówcy leży też dbanie o historię i tradycję (jak również kwestie prawne), ale jego głos jest wyłącznie doradczy w kwestiach "wojennych". Mówca Jarve był z zamiłowania kronikarzem i historykiem, w kwestiach "logistycznych" zostawiając dużą swobodę "nielotom", stąd wielu pilotów musiało radzić sobie samemu, a hierarchia i "stosunki służbowe" w Jaskini nie były ściśle przestrzegane, a momentami nawet wręcz zbyt luźne. Ale nawet mimo tego "rozluźnienia" wspólne mieszkanie Gniewka i Mirry miało z początku posmak może nie skandalu, ale towarzyskiej niezręczności. Nie żeby piloci nie robili dzieci na boku, ale tak od razu oddawać "służbie" swoją kwaterę i uznawać ją za oficjalną partnerkę?

Pierwszy Jeździec pełni tą samą funkcję wobec pilotów, co Mówca wobec obsługi. Jest najwyższym dowódcą, decyduje o awansach i podziale misji, bieżącej "doktrynie wojennej" gniazda etc. Pierwszym jest najlepszy pilot, wyłaniany w swoistym turnieju, który odbywa się raz na jakiś czas (kiedy, to decyduje Mówca/Opiekun i wola większości). Sprawność latania wynika z "jakości" połączenia człowiek/smok, tak więc Pierwszy jest nie tylko wybitnym "akrobatą", ale też kimś, kto na mentalnym/duchowym poziomie zbliżył się do ideału jedności dwóch istot. Kara długo utrzymuje ten tytuł, ale nigdy (aż do teraz) nie korzystała prawie w ogóle ze swoich uprawnień. W Jaskini wola Matrony i słowo Jarvisa były dominujące, jeśli chodzi o wszystkie decyzje.

Jeźdźcy są "uprzywilejowanymi" członkami gniazda. Po przejściu ciężkiego treningu i "sparowaniu" ze smokiem (oraz po odbyciu choć jednej misji), mają prawo zasiadania na spotkaniach, dyskutowania polityki gniazda, korzystania w pełni z jego zasobów etc. Jeźdźcy mają swoje wewnętrzne rangi (nieoficjalne) mówiące o tym, kto jest lepszy, bardziej doświadczony etc. - najogólniej mówiąc, są to szeregowi, podoficerowie i oficerowie, choć spotyka się i inne określenia (np. pisklaki czy stare dziady). Są to tytuły wyłącznie opisowe, bo w teorii wszyscy piloci są równi. W praktyce istnieją grupy związane z jednym lub kilkoma bardziej wpływowymi osobami. U Skrzydlatych jest nieco inaczej - każdy dorosły smok jest równy innym (i w teorii i w praktyce), nawet jeśli nie ma swojego Jeźdźca.

Prowadzący to określenie Jeźdźca, który dowodzi skrzydłem (drużyną). Skrzydła są dwojakiego rodzaju: "stałe" - zgrana ekipa, która lata, ćwiczy i często mieszka razem (wtedy zwykle funkcja prowadzącego jest przechodnia i krąży między członkami) - i "tymczasowe", sformowane przez Pierwszego dla specyficznego zdania/misji/potrzeby. Wtedy prowadzący jest narzucony "z góry" i zwykle traci ten tytuł po skończeniu zadania (a skrzydło jest rozwiązywane).

"Stałe" skrzydła mają często własne nazwy, oznaczenia czy tradycje, a przynależność do nich jest powodem chluby - i żeby się do nich dostać, trzeba spełniać odpowiednie kryteria. Do "luzaków" (pilotów bez skrzydła) należą zwykle młodzi Jeźdźcy, którzy jeszcze się szkolą czy wyjątkowe indywidualności, których nikt nie chce mieć na stale w zespole (albo one same tego nie potrzebują). Oczywiście przynależność do jakiegoś Skrzydła nie oznacza, że pilot lata tylko z nim - może zostać przeniesiony gdzieś indziej, duże skrzydła też nie latają zwykle w pełnym składzie - ale takie drużyn/frakcje stanowią "podstawową komórkę społeczną" Jaskini.

Najbardziej znane (i wpływowe) skrzydła:

"Furie" pod dowództwem Kary, znane z elastycznej i eklektycznej taktyki oraz nie stroniące od takich "wynalazków" jak wojna psychologiczna, opieranie się na wywiadzie czy dużej ilości sprzętu psi/tech. Członkinie i członkowie (skrzydło jest mocno sfeminizowane) tego skrzydła preferują szybkość i zręczność nad siłę i wytrzymałość i znani są z (czasem przesadnego) dbania o swój estetyczny i piękny wizerunek. Politycznie jest to młoda, postępowa i radykalna frakcja, stojąca w opozycji do zastanych zwyczajów i propagująca "zdrowy pragmatyzm" w działaniach. W okresie wycofywania się Matrony z życia Jaskini bardzo przybrała na sile.

"Stal i krew" pod dowództwem Vortigena kultywuje etos "powietrznych rycerzy" - szlachetnych, honorowych i silnych. Skupia raczej starszych, bardziej doświadczonych pilotów, unika technologii i "nowinek", za to mocno polega na klasycznych zaleceniach sztuki wojennej i taktyce "pancernej pięści". Jest zorganizowana na wzór zakonu, z wewnętrznym system rang i rozbudowaną symboliką i rytuałami. Jej członkowie zwani są "puszkami" od ciężkiego uzbrojenia i opancerzenia. Politycznie jest to zachowawcza, konserwatywna grupa, która mocno opiera się na tradycjach i historii Jeźdźców. Ich głos jest liczącą się siłą w Jaskini, ale ze względu na "poważny" wiek większości pilotów i sztywne zasady grupa powoli się kurczy.

"Kuglarze" pod dowództwem Eliaha to małe, "tymczasowe" Skrzydło, powołane do zadań z dominującym udziałem "elementu ludzkiego" - głębokiego zwiadu, SAR, negocjacji etc. - wszystkiego tego, co wymaga dobrych zdolności interpersonalnych i sporej dozy sprytu oraz samodzielności. "Tymczasowość" jest nieco teoretyczna, bo grupa dobrze zżyła się ze sobą i nie została rozwiązana od wielu misji. Niemniej jednak jej status jest niepewny i zależny od woli Pierwszej - a przynajmniej tak przedstawiają, choć chyba po prostu jest im tak wygodniej. Kuglarze nie mają specjalnych znaków rozpoznawczych ani tradycji, nie deklarują też żadnych politycznych sympatii. No, może łączy ich skłonność do robienia innym pilotom wszelkiej maści psikusów (czasem bardzo skomplikowanych) i zamiłowanie do różnych form ekspresji (taniec, śpiew, muzyka, malarstwo, tatuowanie etc.), czemu zawdzięczają swoją nazwę.

------------

Kryształowa Jaskinia liczy ok. 130 "par" człowiek/smok ("na miejscu" nie przebywa zwykle więcej niż 50-90 par; reszta zwykle jest na misjach) oraz ok. 90 osób obsługi plus ok. 20 rekrutów i ok. 10 "niesparowanych" Skrzydlatych - łącznie ok. 250 inteligentnych istot, nie licząc chowańców i zwierzęcych towarzyszy.

Wszystkie w/w funkcje i stosunki są tożsame dla Kryształowej Jaskini; inne grupy Jeźdźców ("gniazda") mają własne, często zupełnie inne, struktury i zwyczaje. Generalnie Kryształowa Jaskinia uchodziła za symbol bardzo luźnej, beztroskiej i słabo zorganizowanej grupy, przyciągającej sile indywidualności i mało troszczącej się o zasady - za to bardzo samodzielnej i liberalnej.