Spis Stron RPG Regulamin Wieści POMOC Kalendarz
Wróć   lastinn > Zakątek LI-teracki > Artykuły, opowiadania, felietony > Systemy RPG > Artykuły Historyczne
Zarejestruj się Użytkownicy


 
 
Narzędzia artykułu Wygląd
<!-- google_ad_section_start -->Polacy w hiszpańskiej wojnie domowej 1936-39<!-- google_ad_section_end -->
Polacy w hiszpańskiej wojnie domowej 1936-39
Autor artykułu: Halad
21-08-2013
Polacy w hiszpańskiej wojnie domowej 1936-39

Polacy w wojnie domowej w Hiszpanii

Wojna ta była chyba najokrutniejszymi zmaganiami w Europie XX wieku. Podzieliła naród hiszpański na kilkadziesiąt lat i wywarła na kraj wpływ decydujący o jego obliczu w ubiegłym stuleciu.
Rozpoczęła się rewoltą 17 lipca 1936 roku w protektoracie marokańskim jednostek wojska przeciwko republikańskim rządom. Kierowały nią trzej ludzie : pózniejszy dyktator, oraz generałowie Molila i Sanjuro. Siły rządowe obroniły jednak stolicę i kraj podzielony został miedzy lewicę i prawicę w proporcjach mniej więcej 70 do 30.


http://histmag.org/grafika/articles6...in_550x391.jpg

Podział Hiszpanii lato 1936


Zapowiadało to długi konflikt i obie strony sięgnęły po pomoc za granicę.Francja rządzona przez Front Ludowy zezwoliła jednak tylko na sprzedaż broni, Niemcy i Włosi wyczekiwali stanowiska Wielkiej Brytanii. Jednak z czasem dwa ostatnie państwa postanowiły zająć bardziej zdecydowaną postawę, po stronie Republiki opowiedziały się zaś Sowiety.
Międzyczasie Francja i Zjednoczone Królestwo zobowiązały się do nieinterwencji, pakt ten podpisała również Rzeczpospolita. Ale porozumienia sobie a życie (i w tym wypadku pieniądze) sobie. Nikt go nie przestrzegał, przy czym nasz kraj sprzedawał broń zarówno republikanom (większość) jak i prawicowcom. A był to eksport sięgający 2/3 CAŁEGO międzywojennego eksportu broni (około 190 mln złotych). Przy okazji pozbyto się sprzętu starego, którego najlepsze lata minęły wraz z I wojną światową.

Jednak inaczej patrzono już na udział Polaków walkach.
W grudniu 1936 Tytus Komarnicki na forum Ligi Narodów ogłosił zakaz uczestnictwa obywateli RP w działaniach militarnych bez specjalnego pozwolenia, a wypadku jego złamania pozbawienie ich obywatelstwa.
Nie odstraszyło to jednak ochotników i wkrótce zasilili oni szeregi obu stron konfliktu.

Po stronie prawicy walczyli piloci hr. Kazimierz Lasowski, Czarkowski-Golejewski, Adam Szark, Kazimierz Ziembiński, Tadeuszowie Stryjkiewski i Bujakowski, oraz niejaki "Kadet", mechanicy którzy dotarli do Hiszpanii wraz ze sprzedanym sprzętem.

W kawalerii i piechocie : płk Andrzej książę Radziwiłł, rtm Wieńczesław Łukasiewicz, porucznicy Włodzimierz Kowalewski i Jerzy Kochanowski, hr Lubicz- Orłowski, Stanisław Śliski, Zbiguendo Canteccekki (Kantecki), Hipolit Bron-Broniek, Adolf Malanowski, Karl Barteoński.
Sporo polaków przyszło z francuskiej Legii, lub też służyło w Legión Extranjera Española (Hiszpańskiej Legii Cudzoziemskiej). Byli to min ppor Antoni Pardo, Gustaw Lehmann, Kazimierz Rawiski, Walenty Adam Heuchert, Józef Sroka, Oskar Jan Kiwicz, Antoni Szypuła (Szypua), Wincenty Brask (Brasque) Juan Diez Kozki (Dieskowski ?) i wielu innych, ale było ich zdecydowanie mniej niż po stronie Republiki. Widać też, że duży stosunkowo duży odsetek stanowiła, arystokracja i ziemiaństwo.
Po stronie Franco walczył również uczestnik I wojny światowej, wojny domowej w Rosji, estońsko-radzieckiej i polsko bolszewickiej generał Stanisław Bułak-Bałachowicz doradca przyszłego generalissimusa i dowódca oddziału specjalnego (sabotaż), oraz polski szpieg Tadeusz Ungar.

Pierwsi ochotnicy po stronie republikańskiej wywodzili się z emigrantów osiadłych w Hiszpanii, badz byli uczestnikami Olimpiady Robotniczej w roku 1936 (Mundek Mind, Abrosza Krasnowiecki). Przybyłych pózniej wcielono do kompanii im Ernsta Thalmann, z części zaś utworzono oddział karabinów maszynowych im Jarosława Dąbrowskiego. Grupy te były dość nieliczne (w sumie niespełna 100 ludzi).
O wiele większy przypływ nastąpił po decyzji ZSRR o udzieleniu hiszpańskiej lewicy pomocy i spotkaniu Kominternu i Profinternu. Zasilali oni głównie szeregi Brygad Międzynarodowych (około 800 ludzi). Działania KPP we Francji były więcej niż nikłe - w Rouen nie zgłosił się żaden ochotnik, mimo iż Polacy z Belgii i Francji stanowili 3/4 spośród 4-5 tysięcznej ogólnej liczby ochotników.
Była to mieszanina członków KPP (niezbyt liczna), robotników, obieżyświatów, awanturników, agentów wywiadu, a nawet porwanych ze statków marynarzy.

Stworzyli, badz licznie służyli w oddziałach :

- batalion im. J. Dąbrowskiego w ramach XI (potem XII) Brygady Międzynarodowej, od 23 czerwca 1936 w ramach 150. Brygady im. J. Dąbrowskiego, która ostatecznie przyjęła numer XIII;
- kompanii im. Adama Mickiewicza (XIII BM)
- batalion im. José Plafoxa (XIII BM);
- bateria artylerii im. Bartosza Głowackiego
- bateria im. Walerego Wróblewskiego;
- batalion im. Ernsta Thälmanna;
- kompania im. Ludwika Waryńskiego;
- polski pluton szwadronu kawalerii w liczbie 60 ochotników
Indywidualnościami (bądz indywiduami) byli w tym gronie generał Karol "Walter" Świerczewski dowódca 35 Dywizji, dowódca 129 BM major Wacław Komar, dowódca batalionu im Adama Mickiewicza Bolesław Mołojec.

Działania tych oddziałów to :

Obrona Madrytu i Barcelony (lipiec 1936). Hiszpańska Milicja ludowa 38 ludzi. Obroniono Madryt i Barcelonę.
Obrona Irunu (sierpień 1936). „Grupa dziewięciu” im. Walerego Wróblewskiego 9 osób. Wycofanie się do Francji
Walki frontowe w rejonie Talavera de la Reina (wrzesień 1936). Oddział ciężkich karabinów maszynowych im. Jarosława Dąbrowskiego 36 ludzi. Skuteczne powstrzymanie marszu wojsk afrykańskich
Walki na przedmieściach Madrytu (listopad 1936). Batalion im. Jarosława Dąbrowskiego (XI Brygada Międzynarodowa) 600 ludzi. Obroniono Madryt, 50% strat.
Walki frontowe w rejonie Teruel (grudzień 1936). Kompania im. A. Mickiewicza (XIII Brygada Międzynarodowa) 100 ludzi. Stabilizacja frontu
Walki w rejonie Guadalajara-Sigüenza (grudzień–styczeń 1936–1937) Batalion im. J. Dąbrowskiego (XII Brygada Międzynarodowa). Zdobycie Almadrones.
Walki o Majadahondę (styczeń 1937). Batalion im. J. Dąbrowskiego (XII Brygada Międzynarodowa) 387 ludzi. Miasta nie zdobyto.
Bitwa nad Jaramą (luty 1937) Batalion im. J. Dąbrowskiego (XII Brygada Międzynarodowa) 145 ludzi. Odparcie frankistów
Bitwa pod Guadalajarą (marzec 1937) Batalion im. J. Dąbrowskiego (XII Brygada Międzynarodowa) 600 ludzi. Odparcie oddziałów włoskich, zdobycie Brihuegi. Straty blisko 100.
Operacja pod Huescą (czerwiec 1937). Batalion im. J. Dąbrowskiego (XII Brygada Międzynarodowa). Nieudana operacja republikanów
Walki o Villanueva del Pardillo (lipiec 1937) Batalion im. J. Dąbrowskiego (150 Brygada im. J. Dąbrowskiego) Zdobycie miasta
Bitwa o wzgórze La Mocha (lipiec 1937) Batalion im. J. Dąbrowskiego, batalion im. José Palafoxa (150 Brygada im. J. Dąbrowskiego). Nieudana próba zdobycia wzgórza.
Szturm na Villanueva de la Cañada, natarcie na wzgórze Mosquito I miejscowość Romanillos (lipiec 1937) Kompania im. A. Mickiewicza (XIII Brygada Międzynarodowa).Nieudane próby zdobycia tych terenów
Operacja saragoska (sierpień 1937). Batalion im. J. Dąbrowskiego, batalion im. J. Palafoxa (XIII Brygada im. J. Dąbrowskiego) Nieudana próba przełamania frontu mimo polskich sukcesów, uzupełnianie strat i dozbrajanie
Operacja estramadurska (luty 1938) Batalion im. J. Dąbrowskiego, batalion im. J. Palafoxa, batalion im. A. Mickiewicza (XIII Brygada im. J. Dąbrowskiego) Straty - cały batalion im. J. Palafoxa poległ w walce.Nieudane natarcie.
Bitwa nad Ebro (lipiec–sierpień 1938) XIII Brygada im. J. Dąbrowskiego (35. Dywizja pod dowództwem gen. Karola Świerczewskiego) 124 zabitych, 215 rannych, 36 zaginionych. Wycofanie się do obrony zdobytych przyczółków nad Ebro.
Walki osłonowe w rejonie Casa de la Selva, La Bisbal, obrona przepraw na Tyrze (styczeń–luty 1939). Zgrupowanie Odwodowe XIII Brygady Międzynarodowej pod dowództwem mjr. Henryka Toruńczyka. Wycofanie się do Francji, koniec działań zbrojnych.

Za Histmag.org


Po 21 września 1938 roku, dniu ogłoszenia decyzji o wycofaniu BM z walki sytuacja Polaków stała się nie do pozazdroszczenia. Drogę powrotu mieli zamkniętą (rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z lutego tegoż roku), pozostawała emigracja badz obozy demobilizacyjne. Część z nich wróciła do walki i uczestniczyła w bojach do lutego '39.

Istniał również korpus medyczny przy BM w liczbie 4 szefów-lekarzy, 41 lekarzy, 20 pielęgniarek i kilku setek noszowych. Wśród nich byli : Mieczysław Domański-Dubois, Zygfryd Beer, Leon Samet, Andrzej Lorski.
Ogólnie postawę BM w tym XIII polskiej oceniano dotąd dość dobrze. Niestety nie jest to zgodne z prawdą.
Polacy z XIII brali udział i "odznaczyli się" w masakrze w klasztorze Matki Boskiej z Cabeza, potem Brygada zbuntowała się i skierowano ją do reorganizacji. Naprawdę owa "reorganizacja" to rozstrzały. Dużą liczba z około 3200 poległych na 5000 uczestników walk to rozstrzelani. Brał w nich udział (ponoć i osobiście) "Walter". Zresztą najwięcej rozstrzelanych wśród obcokrajowców stanowili obywatele pochodzenia polskiego.

Powodem buntów była fatalna organizacja, dowodzenie, zaopatrzenie, a właściwie jego brak.
W obozie Albacete szerzył się alkoholizm, korzystanie z usług prostytutek powodowało znaczną zachorowalność na przypadłości wenerologiczne. Na froncie brak lekarstw, żywności, amunicję dostarczano w wiadrach lub skrzyniach w myśl zasady "sztuka się liczy". Kaliber jej zaś był sprawą drugorzędną.
Dodać do tego należy słabe wyszkolenie żołnierzy.

Pomimo tego Brygada i inne jednostki polskie kierowane na często najtrudniejsze odcinki frontu wykazała się tam dużą bitnością pomimo koszmarnych czasami strat (przykład batalionu im Palafoxa, który zginął w CAŁOŚCI podczas nieudolnie zaplanowanego natarcia).

W wojnie domowej w Hiszpanii wzięli udział nie tylko polscy obywatele, ale również sprzedawane przez RP broń i sprzęt. Nie czuję się powołany do oceny postępowania Państwa Polskiego handlującego zarówno z Republiką (większość eksportu do Hiszpanii) jak i Franco. Na pewno jednak było to działanie ze wszech miar pragmatyczne.
Nie czuję się również na siłach ocenić słuszność racji obu stron. Obydwie dopuszczały się okrucieństw niczym z obrazów Goi, zwycięstwo prawicy zaowocowało reżimem Franco, ale co stało by się po zwycięstwie lewicy ? Wszak już podczas działań wojennych agenci NKWD zaczęli wprowadzać "rewolucyjny terror".
W Hiszpanii znalezli się ideowcy, romantycy, kondotierzy i zwykłe szumowiny. Opisali wojną domową Hemingway, Saint-Exupery, miała wpływ na twórczość Orwella, który nota bene musiał ratować się ucieczką przed NKWD, które wydało nań wyrok śmierci.

Sami Hiszpanie wykazali się w tym względzie wielkim rozsądkiem.
Po śmierci dyktatora uznali że sprawę wojny domowej należy pogrzebać na lat 60 (Pakt milczenia) i chyba była to decyzja jak najbardziej słuszna.

Hiszpania lat 1936-39 to zapowiedz tego co miało ogarnąć jeszcze tego roku całą Europę. Rozstrzeliwania, terror polityczny, bezwzględna działania wojenne. I była to zapowiedz ze wszech miar straszna.
Autor artykułu
Banned
Zarejestrowany: Mar 2013
Miasto: Kraków
Posty: 549
Reputacja: 1
Halad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodzeHalad jest na bardzo dobrej drodze

Komentarz Autora
Język
0%0%0%
0
Spójność
0%0%0%
0
Kreatywność
0%0%0%
0
Przekaz
0%0%0%
0
Wrażenie Ogólne
0%0%0%
0
Średnia:0%

Oceny użytkowników
Język
46.6%46.6%46.6%
2.33
Spójność
26.6%26.6%26.6%
1.33
Kreatywność
33.4%33.4%33.4%
1.67
Przekaz
33.4%33.4%33.4%
1.67
Wrażenie Ogólne
40%40%40%
2
Głosów: 3, średnia: 36%

Narzędzia artykułu

 



Zasady Pisania Postów
You may Nie post new articles
You may Nie post comments
Nie Możesz wysyłać załączniki
Nie Możesz edytować swoje posty

vB code jest Wł.
UśmieszkiWł.
kod [IMG] jest Wł.
kod HTML jest Wył.
Trackbacks jest Wył.
PingbacksWł.
Refbacks are Wył.


Czasy w strefie GMT +2. Teraz jest 11:46.



Powered by: vBulletin Version 3.6.5
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Optimization by vBSEO 3.1.0
Pozycjonowanie stron | polecanki
Free online flash Mario Bros -Mario games site
artykuły rpg

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172