Regulacje prawne odnośnie broni palnej w USA i okolicach

[Leminkainen]

Widzę malujące się na twojej twarzy zdumienie. Przecież postapokalipsa jest właśnie o upadku systemu i niemal wszechobecnym bezprawiu. Niestety nawet dziś da się odczuć to jak ci tak zwani demokraci szykowali nadejście Molocha.

Polacy mieli świetny dowcip o PRL: “Socjalizm to system który doskonale radzi sobie z problemami które w żadnym innym systemie nie występują” dowcip ten można by doskonale odnieść do systemu amerykańskich regulacji prawnych dotyczących broni palnej problem z tymi regulacjami jest taki że większość z nich powstaje w odpowiedzi na jakieś wydarzenie. W tym artykule postaram się przedstawić najciekawsze i mające największy wpływ na świat ZSA. Oczywiście nie jestem specjalistą w dziedzinie prawa anglosaskiego.


Na początku XXI wieku w stanach w rękach cywilów znajdowało się około 300 milionów sztuk broni a w około 40% gospodarstw domowych znajdowała się co najmniej jedna sztuka broni . Podstawowym aktem prawnym jaki dawał amerykanom dostęp do broni palnej była druga poprawka do konstytucji głosząca: “A well regulated Militia, being necessary to the security of a free state, the right of the people to keep and bear Arms, shall not be infringed” Później pojawiły się dodatkowe regulacje które miały na celu ograniczyć tą pełną swobodę.

Oczywiście nie da się dyskutować o regulacjach prawnych bez kontekstu: Oczywiście nie prostej granicy między przeciwnikami a zwolennikami prawa do posiadania broni. Są też oczywiście opcje pośrednie np: zdaniem przeciwników pełnej swobody posiadania broni palnej twórcy drugiej poprawki nie byli w stanie przewidzieć jak dalece rozwinie się broń w stosunku do tego co było dostępne w czasach pisania poprawki. Z opinią tą zgadzało się też wielu myśliwych którzy uważali że do polowania i ewentualnej samoobrony nie potrzebują samopowtarzalnego karabinka z kilkudziesięcionabojowym magazynkiem. Z drugiej strony byli ci którzy uważali że jakiekolwiek ustępstwa odnośnie regulacji będą prowadziły do dalszych regulacji. Jednym z często stosowanych argumentów jest że tylko uzbrojone społeczeństwo może przeciwstawić się tyranii jako przykład często podaje się bitwę o Atheny (Tennessee) z 1946 gdzie grupka obywateli zbrojnie przeciwstawiła się skorumpowanym senatorowi i szeryfowi którzy sfałszowali wybory. Z drugiej strony stoi zaś argument czy warto płacić za wolność życiem setek dzieci zabitych w szkolnych strzelaninach rocznie…

No ale dosyć o dawnej polityce na którą i tak nie mamy wpływu, przejdźmy do konkretów: Jak te wszystkie regulacje wpłynęły na uzbrojenie które można spotkać w ZSA.


Pierwszym wartym wspomnienia aktem regulacyjnym był National Firearms Act z 1934 powstał on w odpowiedzi na “Ryczące lata dwudzieste”, i nieodmiennie z nimi związany widok gangstera z pistoletem maszynowym Thompsona

NFA wprowadził kilka kategorii broni których posiadanie poddane było pewnym regulacjom: wpis zarówno posiadacza jak i broni do rejestru (co dla wielu amerykanów było przerażające samo w sobie) i podatek 200$ przy każdym transferze broni podlegającym kórejś z tych kategorii (co dla wielu było ceną zaporową to było drugie tyle ile kosztował Thompson. Dla porównania w momencie zakończenia produkcji w 1927 cena Forda T wynosiła 360$, zarobki robotnika wynosiły 20 USD dziennie. Żeby było zabawnie wysokość tego podatku nigdy nie została poddana rewaloryzacji i do XXI wieku dotarła w niezmienionej stawce)

Pierwszą regulowaną kategorią była broń maszynowa, od 1934 każda musiała być zarejestrowana , i po rejestracji nie było już powrotu - nawet broń przerobiona na samopowtarzalną już na zawsze była traktowana jako automatyczna. Jako broń automatyczną uznaje się taką która posyła za jednym naciśnięciem spustu więcej niż jeden pocisk, dlatego do kategorii tej nie kwalifikują się takie konstrukcje jak napędzane korbą repliki Gatlingów. Do tematu broni automatycznej jeszcze wrócimy.

Drugą (i trzecią ale omówię je razem) kategorią są obrzyny czyli Short-barreled shotguns i Short-barreled Rifles (w skrócie SBS i SBR) jest to ciekawa kategoria i pokazuje jeden z wielu absurdów prawa o broni. kategoria ta powstała jako uzupełnienie aktu prawnego który miał zdelegalizować posiadanie broni krótkiej przez cywilów i miał uniemożliwić przerobienie broni długiej na broń do łatwego ukrycia. Delegalizacja broni krótkiej rozbiła się ostatecznie o 2 poprawkę do konstytucji ale prawo o SBS i SBR przeszło. Oczywiście dzisiaj nikt cię nie powstrzyma przed ucięciem lufy w swojej broni ale wcześniej miało to dosyć ciekawe skutki.

Dlatego np cywilne (samopowtarzalne) wersje peemów jak np UZI były na rynek cywilny wypuszczane z 16 calową lufę (legalne minimum, wersje automatyczne miały 10 calową lufę) dlatego jak trafisz na taką wersję możesz chcieć skrócić tą lufę i zadawać szpanu udając że masz pistolet maszynowy z drugiej strony możesz chcieć zostawić dłuższa lufa to zawsze trochę lepsza celność.

Z drugiej strony masz konstrukcje takie jak małe karabinki i samopowtarzalne wersje peemów, bez kolby, kwalifikowane jako pistolety.

Ostatnim wynalazkiem w tej dziedzinie było Sig arm brace i tym podobne, wynalazki które w założeniu sa przeznaczone do stabilizowania broni przez przyczepienie paskiem do nadgarstka i “tylko przypadkiem się składa że da się je wykorzystać jako kolbę, ale przecież nikt tak nie będzie robić bo to by było nielegalne uzyskanie niezarejestrowanego SBR”

Jednym z najciekawszych absurdów związanych z tą kategorią jest przypadek broni znanej jako Thompson/Center Contender ta broń, w założeniu jednostrzałowy pistolet dzięki zamiennym lufom obsługujący olbrzymią ilość kalibrów w tym karabinowe, można było wyposażyć w kolbę. Jednak zgodnie z prawem, tylko najpierw instalując lufę długości minimum 16 cali inaczej uzyskano by nielegalnie SBR

Kolejnym Casusem była sprawa pistoletów z kolbą dostawną, jak Lugery Navy i Artilery, Mausery Broomhandle etc. Na szczęście sprawę klasyków rozwiązano wpisując je na listę Curio & Relic (o tym za chwilę) ale bez wpisu do rejestru nie można nowoczesnego pistoletu wyposażyć w kolbę. W zasadzie zabiło to niemal całkowicie ten segment akcesoriów w Stanach. Rzadko pojawiają się kolby dostawne do Glocka czy obudowy takie jak RONI które zmieniają pistolet w namiastkę karabinka. A szkoda. Oczywiście na terenie ZSA nikt już na to nie patrzy więc jest wiele chałupniczych warsztatów dorabiających kolby do pistoletów.

Po wprowadzeniu dodatkowych regulacji legalne przerobienie broni na SBR wymagało (oprócz podatku i rejestracji) żeby broń posiadała odpowiednią ilość części Made in USA stąd zestawy konwersyjne pozwalające na przeróbkę broni na SBR.

kolejna kategoria to Destructive Device obejmuje ona po pierwsze broń o kalibrze większym od 0,5 cala, z wyłączeniem strzelb “które posiadają sportowe bądź myśliwskie przeznaczenie” niektóre strzelby są zakwalifikowane jako DD ze względu na to że są wersjami wojskowych broni i nie posiadają cywilnego przeznaczenia (Street Swepper, USAS 12) z tego wyłączone są pistolety sygnałowe i miotacze lin. Do tej kategorii zalicza się także działa, działa bezodrzutowe etc

Jako DD kwalifikuje się także granaty, wybuchową amunicję do granatników, działek etc, i broń chemiczną (w tym także gaz łzawiący) W przypadku amunicji wybuchowej do np granatnika 40mm 200$ płaci się za każdy nabój, dlatego na rynku cywilnym niemal wyłącznie spotyka się amunicję ćwiczebną bez ładunku tylko z plastikowym pociskiem. Inna sprawa że oberwanie takim pociskiem też nie należy do przyjemności. Pociski przeciwpancerne, kinetyczne nie podlegają tym regulacjom dlatego można legalnie posiadać działko P-Panc z pociskami, stąd widok Pak 36 z czasów II WŚ na froncie nie jest niczym zaskakującym.

Tłumiki także należały do regulowanych przedmiotów, i trzeba przyznać kiedy NFA wchodziło w życie 200$ podatku dodane do kilku $ za jakie sprzedawano tłumiki stało się ceną zaporową.

Ostatnią kategorią NFA jest Any other weapon (AOW) jak widać legislatorzy nie mieli pomysłu na dalsze kategorie więc stworzyli taką która miała obejmować wszystko inne. Podatek za AOW w drugiej połowie XXw został zredukowany do 5$ co przyczyniło się do rozwoju broni w tej kategorii

kategoria ta obejmowała:
ukrytą broń (strzelające laski, parasole, długopisy etc)
Strzelby bez kolby o długości mniejszej niż 26 cali
Pistolety z dodatkowym przednim chwytem
i kilka innych

Kolejnym interesującym nas aktem prawnym był akt ironicznie nazwany Firearm Owners Protection Act z 1986 wprowadził on silniejszą regulację w handlu bronią oraz co najważniejsze zamknął rejestr broni automatycznej. Od jego wejście w życie osoby fizyczne nie mogły już rejestrować nowych egzemplarzy broni automatycznej. Ponieważ prawo nie działa wstecz wcześniej zarejestrowana broń w dalszym ciągu mogła pozostać w obrocie. Z dnia na dzień sprawiło to że zarejestrowana, pozostająca w obrocie (transferable) broń błyskawicznie urosła w cenie. Jak bardzo? W XXI wieku cena za nowe samopowtarzalne AR 15 wynosiła od 600$, zarejestrowany automatyczny M16 kosztował od kilkunastu tysięcy w górę jak nietrudno się domyśleć zarejestrowana broń palna będąca “wyczerpywalnym zasobem” stała się dobrą inwestycją i egzemplarze pozostające w obrocie zazwyczaj były cholernie zadbane, tyczyło się to także zabytków.

Widzę czytałeś uważnie, napisałem o osobach fizycznych. Widzisz była też inna opcja: osoby prawne mogły się ubiegać o uzyskanie uprawnień do obrotu bronią automatyczną etc. Uprawnienie takie pozwalało im na zarejestrowanie broni automatycznej jako “dealer sample” oprócz firm zajmującej się obrotem bronią drogą tą poszły niektóre strzelnice (“u nas możesz postrzelać z peemu - 50$ za 30 nabojowy magazynek! co prawda za 200$ możesz mieć tysiąc naboi ale nie będziesz miał peemu a broń automatyczna to w końcu najlepsza zabawa jaką możesz mieć bez ściągania majtek!” ) oraz zbrojownie Hollywood (do tematu broni z Hollywood jeszcze wrócę) które pozyskują broń od producentów albo same przerabiają we własnym zakresie. Stąd w filmach terroryści korzystają z najnowszych zabawek jakie mają do zaoferowania renomowani producenci

Ostatnim istotnym aktem prawnym był obowiązujący w latach 1994-2004 Federal Assault Weapons Ban był wprowadzony w odpowiedzi na masowe strzelaniny w szkołach i przez to miejscami bardziej kierowany emocjami niż sensem.

Ban ten był odczuwalny ze względu na to że wprowadził ograniczenia co do pojemności magazynków do broni ograniczając je do 10 naboi do dziś można spotkać wiele z tych magazynków - pistoletowe najczęściej mają podłużne przetłoczenia zmniejszające pojemność lub krótsze pudełko zakończone plastikowym klockiem żeby magazynek miał wymiary standardowego. Skutkiem ubocznym tego ograniczenia był wzrost popularności naboju .40S&W, tak się składało że pistolety które mieściły kilkanaście naboi 9mm parabellum w wersji na 40S&W mieściły około 10 naboi, o ile wielu zastanawiało by się co wybrać: trochę mocniejszy nabój czy więcej naboi to w sytuacji kiedy tak czy inaczej mieli 10 naboi decydowało się na mocniejszy nabój.

Drugim efektem AWB było wprowadzenie regulacji samopowtarzalnej broni szturmowej (pomińmy że jest to definicja dla wielu absurdalna) którą definiowano na podstawie de facto kryteriów estetycznych

za karabin szturmowy uznawano taki który posiadał dwie lub więcej z następujących cech:
składaną bądź teleskopową kolbę
chwyt pistoletowy
tłumik płomienia
mocowanie do bagnetu
mocowanie do granatnika

Podobna lista była dla strzelb
składana kolba
chwyt pistoletowy
wymienny magazynek

oraz pistoletów
magazynek zamocowany poza chwytem pistoletowym (w założeniu miał wykluczyć broń taką jak Tec 9 ale pośrednio uderzył w pistolety sportowe)
nagwintowana lufa umożliwiająca montaż tłumika bądź innych akcesoriów
osłona przed poparzeniem
waga powyżej 1,4kg
samopowtarzalna wersja broni automatycznej

W świetle tych przepisów bronią szturmową była samopowtarzalna wersja M16 ale nie Mini 14 choć oba strzelały tą samą amunicją i obie konstrukcje były samopowtarzalne zasilane z wymiennych magazynków. Spowodowało to pojawienie się wersji nieposiadających "złych" cech (np z nieskładanymi kolbami thumbhole, bądź klasyczną kolbą w stylu sztucera). Oprócz tego sporą część broni wpisano na listę za “zły wygląd” bądź inne cechy jak np obiecującą strzelbę Neostead która miała zbyt duzy magazynek

O ile AWB wygasł w 2004 roku to część z jego regulacji zostaa wprowadzona do przepisów niektórych stanów (10 nabojowe magazynki trzymają się mocno)


Kolejną wartą wspomnienia regulacją jest zakaz posiadania przez cywilów amunicji p-panc do broni krótkiej. Z tego powodu o ile można dostać amunicję do FN 5-7 to nie będzie to ta sama zabójcza dla kamizelek amunicja jaką posługuje się policja i wojsko



A jak to wyglądało w krajach sąsiednich?

Kanada miała w miarę swobodny (w porównaniu z krajami europy) w miarę zbliżony do amerykańskiego (choć z silniejszą regulacją)

do najciekawszych przypadków kanadyjskiego prawa można zaliczyć brak regulacji odnośnie SBR i SBS, inne regulacje w handlu z Chinami, Rosją, Krajami ameryki łacińskiej (co sprawia że w Kanadzie można było dostać pewne konstrukcje niedostępne w USA

do negatywów trzeba zaliczyć ograniczenie pojemności magazynków do 10 naboi w broni krótkiej i pięciu! w broni długiej

Meksyk posiadał najbardziej restrykcyjne prawo, oprócz regulacji dostępu do różnych kategorii dochodziła jeszcze regulacja (podobna jak w niektórych krajach Europy) dotycząca posiadania przez cywilów broni na amunicję używaną przez wojsko. W praktyce sprawiło to że zamiast Coltów 1911 w kalibrze .45 ACP w Meksyku czesciej spotkać można było wersje na nabój .38Superauto. Z kolei zamiast 9x19mm Parabellum cywile korzystali albo z 7,65 Parabellum albo z amunicji 9x21IMI. Jest to nabój o dłuższej od para łusce ale jednocześnie głębiej osadzonym pocisku, sprawia to że nabój ma tę samą długość co 9mm Para. Przerobienie broni na 9x21 było stosunkowo proste wymagało tylko pogłębienia komory nabojowej. Niestety jest to przeróbka w jedną stronę więc jakbyś chciał przerobić broń na standardowe 9mm Para musisz wymienić lufę.


Na koniec parę słów o broni z Hollywood, istnieje szansa że na taką wpadniesz na jedną z broni wykorzystywanych w filmach. Z dość oczywistych względów na planie filmowym nie używa się amunicji ostrej. Dlatego broń jest przystosowana do amunicji ślepej. O ile z rewolwerami i bronią powtarzalną nie ma najmniejszego problemu to samopowtarzalna i automatyczna wymaga modyfikacji. Żeby broń działała potrzebuje odpowiedniego ciśnienia w lufie, w standardowej amunicji pocisk zatyka lufę powodując wzrost ciśnienia za sobą, bez pocisku ciśnienie ucieka przez lufę i nie uruchamia mechaniki broni. Dlatego stosuje się odrzutnik, jest to zwężenie wylotu lufy które powoduje wzrost ciśnienia. W wojsku sprawa jest prosta bo odrzutnik wręcz musi być widoczny żeby nikt przez pomyłkję nie strzelił z nim z amunicji ostrej. W filmach musi być ukryty dlatego najczesciej instaluje się go wewnątrz lufy dlatego najczęściej jeśli chcesz przywrócić taką broń do strzelania amunicją ostrą musisz zdemontować odrzutnik. Problem w tym że najczęściej lufa nie będzie miaą gwintu na odcinku w którym zainstalowany był odrzutnik, stąd broń taka będzie mniej celna. W przypadku pistoletów przeróbki idą dalej i oprócz instalacji odrzutnika lufę pozbawia się występów ryglujących, zmieniając zasadę działąnia na odrzut zamka swobodnego. W takim pistolecie będziesz będziesz musiał wymienić lufę.