Zuzanna przyszła na świat w dusznym, górniczym bloku, gdzie sąsiedzi wiedzieli o sobie wszystko, łącznie z tym, kto ile dodał mleka w proszku do „bawarki”. Jej ojciec był elektromonterem w kopalni „Wieczorek”, a matka pielęgniarką, i niespełnioną polonistką z zacięciem do recytowania Norwida w kuchni, zwłaszcza po winie marki „Wino”. Rodzina żyła skromnie, ale z dumą – w duchu PRL-u, gdzie sukcesem była pralka „Frania” i meblościanka z zakładów w Radomsku.

Już jako nastolatka Zuzanna przejawiała skłonności do buntu: paliła „Mocne” za przystankiem, słuchała Republiki, pisała wiersze w kajecie do biologii i marzyła o zostaniu kimś więcej niż tylko „żoną górnika”. Gdy w 1989 miały miejsce pierwsze częściowo wolne wybory, miała osiemnaście lat i serce jak silnik syrenki – głośne, wybuchowe, gotowe ruszyć w nieznane.

W 1990 roku wyjechała na studia do Warszawy. Dostała się na dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim – choć z brakiem koneksji i pieniędzy, było to jak wbicie się na przyjęcie dla elit z jedzeniem w kieszeni. Wynajmowała mikroskopijny pokój na Pradze, gdzie przez ścianę słychać było, jak sąsiad krzyczy na kota, kuchnię zaś dzieliła z pianistą bez fortepianu.

W 1993 roku, mając zaledwie 22 lata i żyłkę nie do dziennikarstwa lifestylowego, ale do prawdy tak twardej, że można by nią wbijać gwoździe, Zuzanna trafiła do działu śledczego Gazety Wyborczej. Nie interesowały jej kulinaria ani recenzje filmów – interesowały ją szemrane interesy na styku polityki i biznesu, brudne ręce urzędników, tożsamości tajnych współpracowników SB, konta w Szwajcarii i nieruchomości kupione „za grosze”.

Jej pierwszym dużym śledztwem była seria tekstów o nielegalnym wywozie środków trwałych z upadających zakładów państwowych – temat tak cuchnący, że nawet szczury z PRL-u się z niego ewakuowały. Pisała o „prywatyzacyjnym eldorado”, o byłych dyrektorach, którzy stawali się nagle właścicielami tego, czym kiedyś zarządzali, i o robotnikach oraz rolnikach, którzy zostali z niczym, za to z ogromnym kredytem na pralkę.

Nie spała po nocach. Dzwoniła do źródeł o trzeciej rano. Znikała na tygodnie. Nauczyła się, jak działa podsłuch telefoniczny, jak się zakłada kontaktowi mikrofon w zegarek i jak rozpoznać, że ktoś ją śledzi. Kiedyś znaleźli jej kota martwego pod drzwiami – zbieg okoliczności? Może. Ale wtedy zamknęła się w łazience, popłakała przez dwie minuty, po czym wytarła oczy rękawem skórzanej kurtki i napisała najostrzejszy tekst w karierze.

Do 1997 roku miała już na koncie serię publikacji o układzie władzy w jednym z województw, powiązaniach mafijnych w świecie lokalnych polityków oraz udziałach polskich firm w nielegalnym handlu bronią. Nie zdobyła z tego tytułu wielu przyjaciół. Ale zdobyła coś ważniejszego – szacunek. W redakcji mówiono, że „Jak Sochacka grzebie w sprawie, to ktoś będzie miał nieprzespaną noc. Albo rok”.

I właśnie wtedy, na początku 1997, wszystko się zmieniło. ZSRR napadło na Polskę. W związku z niespodziewanym konfliktem zmieniły się priorytety w redakcji. Zuzanna robiła wywiady z przejętymi obywatelami, uchodźcami, politykami i wojskowymi rzecznikami prasowymi. A kiedy zauważyła, że część pomocy humanitarnej z Zachodu ginie po drodze, zaczęła pytać. A potem pisać. Pewnego dnia poznała czeskiego korespondenta wojennego. To on rzucił jej w hotelowym barze pytanie:

— Masz jaja, Sochacka. Czemu nie pojedziesz tam, gdzie naprawdę się dzieje?

A ona, zaciągając się tanim papierosem, odparła:

— Zobaczysz mnie na froncie, zanim jeszcze skończy ci się film w aparacie.

I tak w pierwszych dniach czerwca z plecakiem, notatnikiem i stalowymi nerwami, wylądowała na zachód od Poznania, gdzie została oficjalną korespondentką wojenną „Wyborczej”. Weszła w świat zupełnie inny – miny, rozbite domy, zielone hełmy PASGT US Army i oczy dzieci, które już nigdy nie będą się bały ciemności, bo widziały rzeczy gorsze.

Ale Zuzanna się nie cofnęła.
Bo jak raz zobaczy się wojnę, to już nie chce się pisać o niczym innym.

To właśnie niezwykła determinacja Sochackiej i fakt, że trzymała się blisko armii i nauczyła dobrze dogadywać z wojskowymi, sprawiły, że przetrwała tak długo i tak wiele. Budzący apokaliptyczne lęki atak nuklearny w 98, ciężką zimę przełomu 98 i 99, późniejszy wielki głód, upadłe państwo i nieustającą od 97 wojenną zawieruchę. Po trzech tak ciężkich latach w wielu aspektach przestała przypominać dawną siebie. Miała pełną świadomość, iż znajdowała się piekle i – co gorsza – zaczynała się w nim urządzać.

Także jej wizerunek poważnie ucierpiał w wyniku wielkiego konfliktu. Obecnie czarne włosy sięgały ramion i były rozczochrane niczym u stracha na wróble. Umorusana twarz o podkrążonych oczach, naznaczona była notorycznym stresem i zmęczeniem. Paznokcie znaczyła „żałoba”, a nogi i ręce niewydepilowane włoski. Do tego jej ciało bardziej przypominało maszynę do zabijania, niż obiekt wystawowy. Wysportowane i poznaczone „pamiątkami” zostawionymi przez sowiecki arsenał.

Również strój Zuzanny pozostawiał aktualnie wiele do życzenia. Brudny, miejscami zakrwawiony, podziurawiony i porwany. Eksdziennikarka nosiła oliwkową parkę z bawełny z dużym kapturem i kieszeniami na dyktafon, notatki i pół paczki papierosów. Pod spodem męską koszulę flanelową w czarno-czerwoną kratę i prosty T-shirt z nadrukiem zespołu Nirvana, zmechacony i z dziurą wypaloną papierosem. Na nogach miała będące u kresu wytrzymałości damskie Levisy z kieszeniami i ciężkie martensy, kiedyś idealne na demonstracje, wyprawy po błocie i ucieczkę przed smutnymi panami w ciemnych samochodach. To wszystko uzupełniała skórzana torba reporterska, w której mieścił się jej cały świat: kasety magnetofonowe, notesy, zapasowe długopisy, paczka żelków i mała buteleczka spirytusu „na rany lub morale”. Ponadto miała jeszcze zegarek analogowy na lewym nadgarstku – z lekko popękaną szybką, ale funkcjonujący – i aparat cyfrowy kodak zwisający z szyi na zużytym sznurku. Za ucho zwyczajowo wetknięty nieco zmięty, gruby papieros. Nigdy nie paliła lightów. Zawsze z „pełną mocą”.

Od jakiegoś, choć niezbyt długiego czasu działając solo do Kompanii C z dywizji „Czerwonych Diabłów” Zuzanna „dokleiła” się w ramach dobrowolnych uzupełnień przeprowadzanych wśród cywilów, krótko potem jak do jej uszu dobiegło, że ma ona wziąć udział w „ofensywie, która ma zakończyć inne ofensywy”. Po przeciągającym się okresie zawieszenia wreszcie zapowiadało się na zakończenie konfliktu, dlatego Sochacka nie zamierzała zmarnować tej okazji. Jeśli mieli raz na zawsze przepędzić sowietów z jej ojczyzny, to musiała przy tym być. Nie tylko jako świadek, ale aktywna uczestniczka. Dołączyła więc do wyruszających na front wojskowych, oferując swe usługi jako kobieta od rozpoznania. Co prawda trzy lata od wybuchu wojny wystarczyły, by zdążyła nauczyć się obsługi broni w stopniu zadowalającym, ale najlepiej radziła sobie ze zbieraniem informacji. Czyniąc to jeszcze lepiej, niż za czasów gdy pracowała jako dziennikarka śledcza. Ponadto jej płeć i cywilny ubiór nie przyciągały uwagi tak jak wojskowe mundury. Co pozwalało na swobodniejszą obserwację i jeszcze większe zbliżenie się do celu.

Niestety po pierwszym entuzjastycznym tygodniu ofensywy nadeszło pasmo porażek, doprowadzając ostatecznie do rozbicia i rozwiązania całej dywizji. Na terenie polski trwały jeszcze walki, także o pobliski Kalisz, ale dla „Czerwonych Diabłów” to był koniec. Kwatera oświadczyła, że są zdani na siebie, a uszczuplona kompania, do której „Socha” dołączyła, stała przed dotankowanym Humvee i nad rozłożoną na jego masce mapą okolicy, zastanawiając się co począć dalej.

Niemałe zamieszanie spowodowało nagłe pojawienie się tajemniczego kloszarda, który podał się za podoficera Wojska Polskiego. Sochacka niezbyt ufała mężczyźnie, posądzając go o bycie sowieckim szpiclem. Ale trzymała się z grubsza w zasadzie wygasłego łańcucha dowodzenia, oddając rozmowę w ręce żołnierzy, którym towarzyszyła.

Przez pewien czas obserwowała wymianę zdań, uważnie badając nieznajomego. Dodatkowo zaniepokojona jego zbyt dobrym akcentem. Bardziej pasującym do native speakera, lingwisty albo... szpiega.

— We should check him out thoroughly before we trust him — odezwała się z delikatnym polskim akcentem. — I don't like him, he could be a Soviet spy.

Następnie na wszelki wypadek powtórzyła to samo po polsku, z racji na mieszany narodowo skład kompanii.

Zgodnie z życzeniem Bogusława, Sochacka przetłumaczyła jego słowa Chrisowi.

— Teraz każdy karabin się przyda, ale powinniśmy go dobrze sprawdzić. Wypadałoby go porządnie przeszukać i przesłuchać — powiedziała najpierw po polsku, z zamiarem późniejszego przełożenia na angielski. — Sowieci pewnie są ciekawi, jak ma się sytuacja na naszych tyłach, więc wysłanie kogoś na przeszpiegi byłoby jak najbardziej na miejscu.

Po wszystkim spojrzała podejrzliwie na lumpa podającego się za podoficera.

— Survival of the fittest, jakby to ujęli nasi jankescy sojusznicy — zaadresowała uwagę wysłaną w swoim kierunku. — Skąpe kiecki już nie dla mnie, dziadku. Taki park rozrywki nam urządzili kochani sowieccy towarzysze. O czym jako polski obywatel powinieneś dobrze wiedzieć.

Zawiesiła wymownie głos, jednocześnie dając Ryszardowi czas na kontynuowanie wypowiedzi.

— Nie wiem, czy powinniśmy uciekać. Tu i ówdzie jeszcze się biją. W Kaliszu chociażby. Jeszcze zrozumiem Amerykanów, ale dla nas to może być ostatnia szansa na niepodległość...