[Recenzja] Lech Królikowski, Krzysztof Oktabiński - Warszawa 1914-1920

Adr · 11-11-2009, 21:26

Z okazji dzisiejszego święta recenzja

Lech Królikowski, Krzysztof Oktabiński

Warszawa 1914-1920. Warszawa i okolice w latach walk o niepodległość i granice Rzeczypospolitej.

Liczba stron: 260
Oprawa: twarda
Format: B5
Wydawca: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Rok publikacji: Warszawa 2007

Tematyka i treść:

"Warszawa ma już 700 lat, ale dla większości Polaków dzieje miasta sięgają zaledwie ostatnich dramatycznych wydarzeń (…) Tym chyba należy tłumaczyć fenomen popularności Muzeum Powstania Warszawskiego i literatury związanej z II wojną światową. Poza świadomością większości pozostają natomiast wydarzenia, które miały miejsce wcześniej, w tym nawet te, które odegrały w dziejach Narodu nadzwyczaj ważną rolę. Dotyczy to przede wszystkim I wojny światowej, w wyniku której Polska odzyskała Niepodległość po 123 latach niewoli, a następnie obroniła ją w pamiętnym 1920 roku. Warszawa, przez kilkadziesiąt lat stolica jednej z dziesięciu guberni Priwislinskiego kraju, w wyniku wydarzeń wstrząsających wówczas światem wyrosła na niekwestionowaną stolicę narodu i państwa."

Fragment wstępu

Trzeba przyznać że autorzy mają trochę racji twierdząc, że dzieje I wojny światowej są nieco w cieniu i nie mają w ostatnich latach takiej siły przebicia jak chociażby II wojna światowa, dzieje PRL czy tematyka Żydowska. Przyczyn tego należy szukać chyba w polityce medialnej skupiającej się na współczesnych aferach i przepychankach politycznych oraz na uprzywilejowanej pozycji wspomnianych epoki, które są popularyzowane poprzez widowiska i programy popularnonaukowe (Wołoszański), seriale historyczne (Czas honoru), filmy dokumentalne, teatr telewizji (sztuki W. Tomczyka INKA 1946 - ja jedna zginę czy Norymberga) oraz muzykę (Lao Che – Powstanie Warszawskie, Sabaton). Faktem jest, że tematyka I wojny jest trochę zapomniana.

Publikacja została przygotowana na jubileusz 90-lecia (1918 - 2009 ) odzyskania przez Polskę Niepodległości.

Konstrukcja książki jest ciekawa. Obok części opisowych znajdujemy zestawy zdjęć i pocztówek, które sprawiają wrażenie wydania albumowego.
Treść mimo, że publikacja jest naładowana faktami. Połączenie wiedzy podstawowej, która znajdujemy w podręcznikach historycznych z z faktami mniej znanymi tworzy interesującą całość.

Niewielkie fragmenty:

Omen poprzedzający wybuch wojny

"Od południa 26 lipca 1914 roku nad Warszawą szalała potężna burza. Około godz. 23.00 piorun trafił w magazyn amunicji na Cytadeli, w wyniku czego nastąpiła silna eksplozja i pożar. Na jego temat mówiono wiele w mieście w pierwszych dniach wojny i zdarzeniu temu przypisywano znaczenie symboliczne."

Oprócz faktów ciekawie prezentują się przytoczone fakty dotykające zwykłych ludzi i opisy atmosfery tamtych dni:

"...zarząd Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej poinformował o zmianach w kursowaniu pociągów tej linii. Zintensyfikowało się tempo życia miejskiego. Wszędzie było rojno i gwarno. Krakowskie Przedmieście i Nowy Świat zatarasowały samochody i dorożki. Przed bankami i kasami oszczędności gromadziły się tłumy (...). Na dworcach kolejowych panował ścisk."

Strona edytorska:

Na okładce widzimy jedną z pocztówek przedstawiających Warszawę. Ale na okładce mojego wydania jest pocztówka z niemieckim sterowcem bombardującym Warszawę jesienią 1914 roku.

Wykonanie edytorskie to bardzo mocna strona tej książki. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne w pełni zasługuje na uznanie i przymiotnik "profesjonalne" w nazwie. Świadczą o tym nie twarda oprawa i papier kredowy ale przede wszystkim przejrzysta szata graficzna wykonana z dbałością o każdy detal jak chociażby świetny układ tekstu, prezentacja ilustracji jak w starym albumie, kolorystyka oraz zwrócenie uwagi na każdy szczegół np. obramowanie numerów stron.

Kolorystycznie książka również może się podobać. Dominuje brąz w różnych odcieniach, a dopełnieniem są kolory po prostu pastelowe jak ostatnio śpiewają Strachy na Lachy. Umiejętnie dobrane kolory budują klimat minionej epoki i okazuje się nie tylko kobiety lubią brąz.

Książka jest bardzo atrakcyjna wizualnie i przyjemnie pooglądać unikatowe fotografie. Podstawową bazę źródeł ikonograficznych stanowią piękne pocztówki z epoki, które były kompletowanie przez lata poszukiwań i wymiany z kolekcjonerami. Materiał jest unikatowy.

Źródła:

Książka została oparta na literaturze przedmiotu, źródłach statystycznych, kartograficznych, prasie, wspomnieniach, relacjach i ikonografii z epoki. Dobór tak różnorodnych materiałów jest bardzo dobrym rozwiązaniem. Połączenie ciekawostek z życia miasta i faktografii sprawia że książka nie jest monotonna i czyta się bardzo przyjemnie. Baza źródłowa jest bardzo umiejętnie wyselekcjonowana przez autorów.

Kalendarium

Jako podsumowanie dostajemy kalendarium najważniejszych wydarzeń w Warszawie i okolicy na tle wydarzeń w Europie i na ziemiach polskich (1913-1921). Przyznam, że ja osobiście mam awersję do wszelkiego typu taki podsumowań w formie kalendarium (suche fakty zawsze wydawały mi się nudne). Jednak trzeba obiektywnie przyznać, że kalendarium pomaga ogarnąć i usystematyzować wiedzę na temat tego okresu. Szczególnie pomocne będzie dla osób, które nie miały dotychczas styczności z tym okresem historycznym.

Podsumowanie:

Podsumowując jest jedna z najlepiej wydanych książek historycznych jakie miałem w ręce - zarówno pod względem merytorycznym jak i edytorskim. Książka dla wszystkich zainteresowanych historią. A dla osób niechętnie czytających o historii pozostaje pooglądać ciekawe ilustracje.

11-11-2009, 21:26	#1
Adr RPG - Ogólnie Reputacja: 1	[Recenzja] Lech Królikowski, Krzysztof Oktabiński - Warszawa 1914-1920 Z okazji dzisiejszego święta recenzja Lech Królikowski, Krzysztof Oktabiński Warszawa 1914-1920. Warszawa i okolice w latach walk o niepodległość i granice Rzeczypospolitej. Liczba stron: 260 Oprawa: twarda Format: B5 Wydawca: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Rok publikacji: Warszawa 2007 Tematyka i treść: "Warszawa ma już 700 lat, ale dla większości Polaków dzieje miasta sięgają zaledwie ostatnich dramatycznych wydarzeń (…) Tym chyba należy tłumaczyć fenomen popularności Muzeum Powstania Warszawskiego i literatury związanej z II wojną światową. Poza świadomością większości pozostają natomiast wydarzenia, które miały miejsce wcześniej, w tym nawet te, które odegrały w dziejach Narodu nadzwyczaj ważną rolę. Dotyczy to przede wszystkim I wojny światowej, w wyniku której Polska odzyskała Niepodległość po 123 latach niewoli, a następnie obroniła ją w pamiętnym 1920 roku. Warszawa, przez kilkadziesiąt lat stolica jednej z dziesięciu guberni Priwislinskiego kraju, w wyniku wydarzeń wstrząsających wówczas światem wyrosła na niekwestionowaną stolicę narodu i państwa." Fragment wstępu Trzeba przyznać że autorzy mają trochę racji twierdząc, że dzieje I wojny światowej są nieco w cieniu i nie mają w ostatnich latach takiej siły przebicia jak chociażby II wojna światowa, dzieje PRL czy tematyka Żydowska. Przyczyn tego należy szukać chyba w polityce medialnej skupiającej się na współczesnych aferach i przepychankach politycznych oraz na uprzywilejowanej pozycji wspomnianych epoki, które są popularyzowane poprzez widowiska i programy popularnonaukowe (Wołoszański), seriale historyczne (Czas honoru), filmy dokumentalne, teatr telewizji (sztuki W. Tomczyka INKA 1946 - ja jedna zginę czy *Norymberga) oraz muzykę (Lao Che – Powstanie Warszawskie, Sabaton). Faktem jest, że tematyka I wojny jest trochę zapomniana. Publikacja została przygotowana na jubileusz 90-lecia (1918 - 2009 ) odzyskania przez Polskę Niepodległości. Konstrukcja książki jest ciekawa. Obok części opisowych znajdujemy zestawy zdjęć i pocztówek, które sprawiają wrażenie wydania albumowego. Treść mimo, że publikacja jest naładowana faktami. Połączenie wiedzy podstawowej, która znajdujemy w podręcznikach historycznych z z faktami mniej znanymi tworzy interesującą całość. Niewielkie fragmenty: Omen poprzedzający wybuch wojny "Od południa 26 lipca 1914 roku nad Warszawą szalała potężna burza. Około godz. 23.00 piorun trafił w magazyn amunicji na Cytadeli, w wyniku czego nastąpiła silna eksplozja i pożar. Na jego temat mówiono wiele w mieście w pierwszych dniach wojny i zdarzeniu temu przypisywano znaczenie symboliczne." Oprócz faktów ciekawie prezentują się przytoczone fakty dotykające zwykłych ludzi i opisy atmosfery tamtych dni: "...zarząd Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej poinformował o zmianach w kursowaniu pociągów tej linii. Zintensyfikowało się tempo życia miejskiego. Wszędzie było rojno i gwarno. Krakowskie Przedmieście i Nowy Świat zatarasowały samochody i dorożki. Przed bankami i kasami oszczędności gromadziły się tłumy (...). Na dworcach kolejowych panował ścisk." Strona edytorska:* Na okładce widzimy jedną z pocztówek przedstawiających Warszawę. Ale na okładce mojego wydania jest pocztówka z niemieckim sterowcem bombardującym Warszawę jesienią 1914 roku. Wykonanie edytorskie to bardzo mocna strona tej książki. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne w pełni zasługuje na uznanie i przymiotnik "profesjonalne" w nazwie. Świadczą o tym nie twarda oprawa i papier kredowy ale przede wszystkim przejrzysta szata graficzna wykonana z dbałością o każdy detal jak chociażby świetny układ tekstu, prezentacja ilustracji jak w starym albumie, kolorystyka oraz zwrócenie uwagi na każdy szczegół np. obramowanie numerów stron. Kolorystycznie książka również może się podobać. Dominuje brąz w różnych odcieniach, a dopełnieniem są kolory po prostu pastelowe jak ostatnio śpiewają Strachy na Lachy. Umiejętnie dobrane kolory budują klimat minionej epoki i okazuje się nie tylko kobiety lubią brąz. Książka jest bardzo atrakcyjna wizualnie i przyjemnie pooglądać unikatowe fotografie. Podstawową bazę źródeł ikonograficznych stanowią piękne pocztówki z epoki, które były kompletowanie przez lata poszukiwań i wymiany z kolekcjonerami. Materiał jest unikatowy. Źródła: Książka została oparta na literaturze przedmiotu, źródłach statystycznych, kartograficznych, prasie, wspomnieniach, relacjach i ikonografii z epoki. Dobór tak różnorodnych materiałów jest bardzo dobrym rozwiązaniem. Połączenie ciekawostek z życia miasta i faktografii sprawia że książka nie jest monotonna i czyta się bardzo przyjemnie. Baza źródłowa jest bardzo umiejętnie wyselekcjonowana przez autorów. Kalendarium Jako podsumowanie dostajemy kalendarium najważniejszych wydarzeń w Warszawie i okolicy na tle wydarzeń w Europie i na ziemiach polskich (1913-1921). Przyznam, że ja osobiście mam awersję do wszelkiego typu taki podsumowań w formie kalendarium (suche fakty zawsze wydawały mi się nudne). Jednak trzeba obiektywnie przyznać, że kalendarium pomaga ogarnąć i usystematyzować wiedzę na temat tego okresu. Szczególnie pomocne będzie dla osób, które nie miały dotychczas styczności z tym okresem historycznym. Podsumowanie: Podsumowując jest jedna z najlepiej wydanych książek historycznych jakie miałem w ręce - zarówno pod względem merytorycznym jak i edytorskim. Książka dla wszystkich zainteresowanych historią. A dla osób niechętnie czytających o historii pozostaje pooglądać ciekawe ilustracje.