-2-

Niestety. Ale z drugiej strony mimo oscylacji, wszystko idzie ku ucywilizowaniu i może kiedyś zobaczymy zalążki Federacji?

Zło nie jest względne.
To, że źli ludzie nie postrzegają w ogóle moralności, odrzucają ją, mają dobrą motywację, działają w afekcie lub dowolny z milionów innych wariantów nie czyni ich dobrymi ani nie-złymi w swych działaniach.

Prawa człowieka zostały oparte na pewnych uniwersalnych wartościach moralnych, przez większość narodów świata, jako czkawka po globalnej wojnie z pewnymi narodami, które autoryzowały zło w nieporównywalnie większym stopniu i otwartością niż reszta świata.

Zostały oparte na uniwersalnych wartościach obecnych w każdej kulturze i większej religii świata, niezależnie od tego jak kultywowane były na przestrzeni dziejów - i choć każdy wiek łącznie z obecnym, liczącym mniej niż dwie dekady, zna niesamowite zło, to ogólna tendencja nie sposób zaprzeczyć zmierza w dobrym kierunku, mimo czasem straszliwych oscylacji.

Prawo opiera się na szeregu innych czynników niż moralność. W ZSRR w pewnym momencie wprowadzono karę śmierci dla gwałcicieli. W efekcie skoczyła liczba morderstw. Zwyczajnie wobec dotychczasowego zastraszania ofiar, z obawy przed karą zastąpiono to uśmierceniem ofiary...

To tłumaczy tylko dlaczego Hitler nie uznawał się za złego człowieka. Gdyby widział moralny problem w mordowaniu żydów (co teoretycznie mógł odczuwać, nigdy nie będziemy wiedzieć - ale szczęśliwie ludzi ocenia się najpierw na podstawie ich czynów, nie motywacji) - nie czyni go to mniej złym.

Nie zgadzamy się. Omawiamy przykład z dwóch stron. Dla Ciebie Hitler z punktu widzenia Hitlera był dobry, a dla reszty świata zły. Dla mnie po prostu Hitler był zły, ponieważ odrzucał podstawowe prawa istot ludzkich - rzeczywiście wyznawane intuicyjnie, lub z miliona systemów etycznych już istniejących, czy to klasycznych greckich, czy św. Tomasza albo Hieronima, albo Kanta, albo Rousseau, albo człowieka wychowanego w Europie.

To co dla mnie jest ciekawe, to że w ocenie jego postaci często się mówi o jakichś niepewnych kwestiach rodzinnych i odrzuceniu z Akademii, ale nie mówi się o dwóch odznaczeniach za odwagę podczas WWI, koszmarnych ranach jakie odniósł i generalnie że jak wielu piechurów przeszedł ten koszmar wojny okopowej.
Wreszcie, Holocaust to jedno, ale czy naprawdę chodziło o eksterminację? Na pewno nie doszedłby do władzy gdyby nie Traktat Wersalski.
Ale czy można obarczać aliantów za doprowadzenie w Niemczech Hitlera do władzy?

Niestety sporo ludzi zdaje się przyzwyczajonych do głodu, tak jak wielu jest przyzwyczajonych do mniejszych swobód. Lecz pytanie pozostaje, czy jest sens odbierać swobody. Decyzja jest zrozumiała, ale kwestia tak abstrakcyjna... Ja pewnie pozostałbym przy kwestii, że ludzkość musi samoistnie do tego dojrzeć. Ale nie wiem. Co to ma do rzeczy? Również nie wiem nic o prawie natury że należy zjeść lub zostać zjedzonym. To jak patrzenie na człowieka jako ewolucyjne zwieńczenie przyrody. Nie jesteśmy zwieńczeniem, jesteśmy jednym z rozgałęzień, które pod dobrym gruntem z drobną pomocą prawdopodobieństwa i warunków bardzo się rozwinęło przez szereg ciekawych cech. Większość roślin nie musi pożywiać się na jakiejkolwiek istocie by być praktycznie wszechobecna na naszej planecie. Ponownie, co to ma do tematu?

Tak, a przy tym każdy intuicyjnie może wiedzieć na jakich wartościach moralnych oparto prawa człowieka. Jest też szereg myślicieli różnych czasów i kultur, których dorobek jest niesamowitym osiągnięciem. Rzadko kto jednak uznaje kwestię zdeterminowania co jest dobre a co złe za dostatecznie ważne, by poświęcić indywidualny czas zgłębieniu tego, większość uznaje etykę, podobnie jak filozofię, za bzdury. Nikt też nie każe bezkrytycznie przyjmować cudzych wartości, ale arogancja wobec całkowicie intuicyjnego wyczucia i brak społecznego poszanowania dyscyplin humanistycznych w ogóle sprawia, że duch ludzki jest jaki jest obecnie, istnieje społeczna akceptacja całej masy nieetycznych i niemoralnych zjawisk, egoizm jest odrobinę bardziej powszechny niż by można chcieć, dominującym nurtem jest nastawienie na właśnie korzyść a nie dobro i tak dalej, i tym podobne.
Innymi słowy, ludzie zdają się mieć wyje***e na dobro.

Jeden eksperyment. Odsyłam do powyższego.

Zresztą zdolność do czynienia powszechnie rozumianego zła jest jak najbardziej genetyczna, mimetyczna i korzystna dla jednostki, a czasem społeczeństw - tak się odbywa ewolucja. Ale już nie ewoluujemy w klasycznym rozumieniu jako gatunek. Nie mamy potrzeby konkurować z innymi organizmami na Ziemi. Przeniosło się to na grunt społeczeństw. Czas to przerwać, zmienić, dostosować do nowych warunków.

To jest prawo. Absolutnie się zgadzam ze ścisłymi przepisami. Nie uważam tego jednak za w żaden sposób nacechowane moralnie. Prawo ma całkiem odmienną funkcję niż moralność. Prawo jest też bytem społecznym, a moralność, jak już zauważyliśmy, indywidualnym.

Czy wiesz, że Koran nakazuje w razie napotkania niewiernego przyjąć go pod swój dach i ugościć?

Oni tak nie wierzą. Oni są fanatykami. Nazywami ich tak, ponieważ uznają jedną radykalną wartość, a resztę odrzucają. Jeżeli istnieje sprzeczność pomiędzy wartościami duchowymi a prawem do życia, osoba może próbować to pogodzić. Może też jedno z nich dokumentnie odrzucić. Wtedy nazwiemy ją fanatykiem. Osoby, które uznają prawa naturalne, ale są absolutnie wrogie wszelkim formom wyznania wiary też uznałbym za inną odmianę fanatyków.

Faktem jest, że wobec niepogodzenia tych dwóch wartości, przy swojej ograniczonej (ile dziesiątek lat badacze świętych pism różnych religii poświęcają na badanie i interpretację) odrzucają prawo do życia.
Gdyby przyszedł imad i kazał im zabić sąsiada w oparciu o ich wierzenia, też by to zrobili.

Takie osoby wcale nie dokładnie tak samo wierzą jak my.

Nie mają racji, gdyż ponieważ Koran. I większość normalnych muzułmanów na świecie, którym fanatycy dają tak samo złą sławę jak nasza inkwizycja. Też jestem agnostykiem i od problemu zła, który zdaje się logicznie wykluczać możliwość istnienia kochającego, wszechwiedzącego i wszechmocnego boga po metafizyczne koncepcje boga (jak by to ujął Lawrence: "Arab nie mógłby poszukać Boga w sobie, gdyż jest zbytnio przekonany, że to on żyje w Bogu") i wszystko to są słowa, które mogą mieć największe znaczenie ze wszystkich rzeczy do których można użyć słów, lub żadne.
Jeśli mordujesz swoją córkę to jesteś złym człowiekiem.
Czy to takie trudne? Matka płacze.
Zaś człowiek który to uczyni nie zrobił dość wiele by zweryfikować własny święty tekst by wiedzieć, że jego wiara nie jest sprzeczna z prawami człowieka.
Zrobił coś złego.
Czy nazwę go złym? Prawda jest taka, że tu miałbym większy dylemat. Chyba nie. Gdyż on nie wie.
Nie wiem też, czy przypadkiem nie wierzy, że to jedyny sposób na zbawienie jego córki.
Ale jej łzy, jej cierpienie, i jej matki są prawdziwe.

Jak już pisałem - to, że oni nie postrzegają zła, nie czyni ich czynów nie-złymi. To co robią, choćby wierzyli że ratują duszę córki, jest złe.
Może gdyby pewnym było, że Allah istnieje, koncepcja dobra i zła byłaby inna. Z drugiej strony ponownie, dobro wśród ludzkości, czy może być dane przez boga?

Mogą oni wierzyć w zło i dobro, a my na odwrót.
Jego córka płacze i cierpi i umiera, jej matka cierpi i płacze.
Reszta kobiet żyje w terrorze, do którego przywyka. Lub nie.
Widzę zło.