Bezczelna zrzynka czy wzorowanie się?
 

Mam sobie autorski setting (podkreślam: setting. O systemie nie mówię, gdyż jest po prostu uniwersum takie i owakie stworzone pod storytelling, bez ani krztyny mechaniki). Rozbudowuję go, doprecyzowuję elementy, które wcześniej wyglądały na zrobione na odpał "bo tak mi się podoba", usiłuję to złożyć w logiczną całość. Do tego wszystkiego wkładam pomysły, które mi się podobają - przerabiając je po swojemu.

Załóżmy, że wzoruję się na jakimś pomyśle z książki/filmu/settingu/gry/łatewer. Patrzę i myślę: "Fajne, a gdyby to tak przerobić pod realia settingu...". Biorę formę bazową, myślę, potem tworzę z tego formę swoją, dorzucając to, wywalając tamto i przekręcając owamto. I teraz pojawia się pytanie. W którym momencie moja przeróbka może być uznana za zrzynkę i zarazem ukamieniowana, a w którym za zwykłe wzorowanie się na czymś? Albo jeszcze inaczej: w którym momencie coś jest zrzynką, a w którym składaniem hołdu jakiejś uwielbianej przez nas produkcji, która jednak zaginęła w mroku dziejów?

Ciekawi mnie to, by później nie było krzyku w stylu "Co za cham, jak bezczelnie zrzyna!", albo "To jest cholernie podobne do XXX!".

Kierowałbym się korzyścią majątkowa. Jeśli z tej przeróbki ja czerpiesz to wykorzystujesz czyjś pomysł w celach zarobkowych. To zrzynka.
Natomiast jeśli robisz to dla siebie, by grac z przyjaciółmi uznałbym za wzorowanie się.

To nie jest odpowiedz wprost na twoje pytanie, ale jedyne w miarę logiczne kryterium (i jasne) jakie można przyjąć według mnie.

Miałem raczej na myśli w którym momencie procesu przerabiania przeróbka jest zrzynaniem, a w którym wspieraniem się. Odnoszę wrażenie, że klucz do odpowiedzi na to pytanie tkwi w zadaniu sobie takiego pytania: Ile osób rozpozna w przeróbce jej pierwowzór? Jeśli mało, to wzorowany, jeśli dużo - zrzynany.

Chodzi mi głównie o branie pojedynczych, ciekawych pomysłów z najróżniejszych miejsc - nie jakichś wielkich kawałów wyrwanych z mięsem, tylko niewielkich elementów lub ogólnych idei. Posłużę się jednym (w moim uznaniu całkiem dobrym) przykładem wzorowania się: w pewnej kreskówce (tak, zwykłej kreskówce) zobaczyłem pewnego występującego tam epizodycznie stwora, który miał w sobie naprawdę ogromny potencjał i aż prosił się, by zrobić z niego potwora do settingu fantasy. Wziąłem ogólną ideę, a potem zrobiłem z niego potężnego demona o zupełnie innym (choć podobnym) pochodzeniu. Osoba znająca kreskówkę może zauważyć w nim podobieństwo, ale nie musi.

Zrzynka zaś będzie zapewne wtedy, gdy ktoś będzie jawnie wykorzystywał czyjś pomysł (lub z na tyle niewielkimi zmianami, by było od razu wiadomo skąd to wziął), nie uzgodniwszy tego z jego autorami, a także przypisując go sobie i/lub mając z tego materialny zysk.

...Hm, odnoszę wrażenie, że właśnie sam sobie odpowiedziałem na pytanie. :kropla:

Tak sam sobie odpowiedziałeś zrzynka powstaje dokładnie w tym momencie kiedy to zamierzasz ciągnać korzyści materialne.

Szczerze?

Ech, zacznijmy może od przykładu.
Jednej takiej gry autorzy, mianowicie Red Alert 3, wykorzystali pomysły z mang japońskich. Tzn. głównie latające podwodniaki, roboty zamieniające się w samoloty, mega-roboty podobne do ludzi (zamiast dwunożnych ludzioniepodobnych mechów), itd.

Wykorzystali to, też dla zysku.

I przyznali się, co wykorzystali, czym się wzorowali i inspirowali.


Zżyna jest wtedy tylko, gdy sobie przypisujesz kogoś pomysł lub ideę. Albo rezerwujesz pierwszeństwo do czegoś, co ma już to pierwszeństwo przypisane do kogoś.


Czy dla zysku, czy nie, inspirować się możesz.

Metaforycznie... ważne tylko, by przedstawić własny obraz jakieś idei, zamiast brać kogoś obraz i jego autorstwo przypisywać sobie...

... czasami można brać kogoś obraz, zmodyfikować go i podać źródło/autora, wtedy też będzie w porządku. Zazwyczaj wtedy jest kwestia robienia tego non-profit. Przy przerabianiu kogoś dzieła.


Pomysły można wykorzystywać na "własny" sposób. Chyba, że ktoś ma na coś patent, jednak to bardziej w przypadku towarów, bardziej możliwych do "spożycia" czy użycia (przepis na coś, perfumy, czy itp. o ile wiem), niż własność intelektualna - o ile przedstawisz jej nową, wystarczająco oryginalną, interpretację, zamiast przerabiać istniejącą.

Niezależnie od tego jak bardzo byś się nie starał, by skonwertować dany pomysł i tak zawsze odezwie się ktoś, kto stwierdzi, że to zrzynka. Tacy już są ludzie.

Inna sprawa, że to zupełnie nieistotne. Większość dobrych systemów/książek/filmów bazuję na selekcji fajnych pomysłów z istniejących już źródeł.

Ważne by ostateczny efekty był ciekawy i grywalny. Imho, zupełnie nie ma się czym przejmować.

Większość grających ocenia tylko efekt końcowy, a nie metody zbierania inspiracji.

Solfelin niby i we wszystkim masz rację ale jest jedno małe "ale" na którym już wielu autorów powiesiło się. To o czym mówisz w wielu aspektach jest już balansowaniem na cienkiej linie i naprawdę zależy od uznania sądu, czy pójdziesz z torbami, czy też roszczenia zostaną odrzucone.

Roszczenia i sądy?

Autor pytał przecież tylko o użycie (przekształconych) pomysłów z innych źródeł w swojej autorce. Nie przesadzacie trochę? :)

No tak, tylko że prędzej czy później mógłbym z tym do jakiegoś wydawnictwa pójść (z jedną konkretną rzeczą, którą miałem na myśli pisząc ten temat). Właśnie dlatego pytałem.

Tak, Cedryk, masz całkowitą rację.
Własciwie to zależy nie tylko od uznania sądu, jednak też od firm i właścicieli tych lub nawet podobnych pomysłów.

Teoretycznie każdy może pozwać o byle co.

Było tak z autorskim silnikiem, bodajże Stratagus, Blizzardowi się nie spodobał silnik, bo był zbyt podobny do WarCrafta i Starcrafta, zatem autorzy dostali "desist letter", list o zaprzestanie dalszej działalności.

Oo, też jest inny przykład... bardziej bliski nam. Zgadnijcie, kto pozwał twórców Underworlda za wykorzystywanie "ich" świata i wampirów, podając ileś tam bzdetnych szczegółów/podobieństw? No prawdopodobnie domyślacie się. :-)

Mimo, że świat Underworlda, a świat Świata Mroku, to zupełnie dwie różne rzeczy, to i tak bywa.


Zatem - życzę powodzenia z systemem i by Cię, Zu, ominęło jakakolwiek niechciana odpowiedzialność za to.

Bo to raczej zależy już od tych gości, co sobie już prawnie zaznaczyli jako ich.
Nawet, jeśli nikt nie wie o ich pomyśle, albo nie zawsze to racja jest po ich stronie... bo czasami naprawdę można się posprzeczać i wyjść z tego cało, jednak komu się chce chodzić po sądach?


Po edycji: Ech, popatrzyłem na tytuł tematu. ;-)
Właściwie, to dochodzimy do sedna:
Ta kwestia jest kwestią subiektywną, bardzo subiektywną.
Jedynie w przypadku całkowitego kopiowania sprawa jest jasna... w innych wypadkach baaaardzo "mętna". Najlepiej dla pewności jak najbardziej odchodzić od wzoru, by później mieć jak się bronić przynajmniej. :-)