Erik Jönson Dahlbergh (ur. 10 października 1625 w Sztokholmie, zm. 16 marca 1703 w Sztokholmie) – szwedzki marszałek polny, urzędnik, dyplomata, oficer, historyk, kartograf, artylerzysta, inżynier wojskowy, baron a następnie hrabia, gubernator, budowniczy, polityk, podróżnik, architekt oraz rysownik. Urodzony w rodzinie chłopskiej, dostąpił nobilitacji do barona i marszałka polnego na rok przed śmiercią dzięki swoim rozlicznym talentom. Osierocony w młodym wieku, został zatrudniony jako pisarz w 1641 u Gerta Rehnskiölda w administracji Pomorza i Meklemburgii. W wieku lat 20 otrzymał nominację na oficera. W 1648 roku, w trakcie swoich studiów nad fortyfikacjami, zniszczył pozostałości zamku książąt pomorskich w Demmin na terenie ówczesnego Pomorza Szwedzkiego, wysadzjąc w powietrze jego wieżę. W 1648 został wysłany do Frankfurtu nad Menem, aby dopilnować spłaty kontrybucji na mocy pokoju westfalskiego. Tutaj uczył się rysunku, studiował architekturę, sztukę fortyfikacji i rysowanie map. W 1656 został wezwany przez króla szwedzkiego Karola X Gustawa. Dahlbergh przybył do Polski tuż przed bitwą pod Warszawą; stworzył wówczas to pierwszy z serii jego wielu rysunków, na których uwiecznił dziesiątki polskich miast i miasteczek. Króla już nie zastał w obozie pod Nowym Dworem Mazowieckim i wyruszywszy wzdłuż Wisły do Torunia, z rąk króla odebrał we Fromborku 26 września 1656 roku dyplom nominacji na naczelnego kwatermistrza w randze podpułkownika. Zadaniem jego było nadzorowanie zdobytych zamków i twierdz i ocena możliwości ich umocnienia lub zniszczenia - w ten sposób zniszczono zamki w Złotowie, Łowiczu i Kruszwicy. Niemniej, zanim wydał rozkaz zniszczenia, sporządzał dokumentację, którą możemy podziwiać także dzisiaj. Oprócz rysunków bitew i zamków, utrwalił on także takie wydarzenia jak składanie przez magnatów polskich poddańczej przysięgi królowi szwedzkiemu na przedpolach Krakowa, poselstwo polskie u Karola Gustawa pod Kołem, spotkanie szwedzkiego króla z księciem siedmiogrodzkim Jerzym Rakoczym w pobliżu Ćmielowa. Nie został w Polsce do końca wojny północnej, lecz wyjechał do Danii, gdzie w 1659 roku kierował oblężeniem Kopenhagi. Dzieła Dahlbergha, w tym rysunki przywiezione z Polski, zostały wydane w wielkiej księdze Samuela Pufendorfa sławiącej wojenne czyny króla Karola X Gustawa De rebus a Carolo Gustavo Sueciae Rege gestis..., wydana w Norymberdze w 1696 r. Pomimo swoich zasług Dahlbergh został zapomniany i długo nie otrzymywał awansu, pomimo swojego udziału w późniejszych wojnach. Otrzymał od króla Anglii Karola II Stuarta propozycję wstąpienia do niego na służbę, z której nie skorzystał. W 1676 otrzymał nominację na generalnego inspektora fortyfikacji i brał udział w późniejszych wojnach: wojnie pomiędzy Danią a Szwecją w latach 1675–1679 i w wojnie północnej, gdzie w 1701 roku kierował obroną obleganej przez Sasów Rygi (od roku 1696 był gubernatorem Inflant). Awansowany na feldmarszałka w 1693. Był też założycielem szwedzkiego korpusu inżynierów. źródło: Wikipedia Zamek w Kruszwicy Miasto Zawichost nad Wisłą w 1656 r. Widoczny zamek w ruinie już dzisiaj nie istnieje. Dahlberg nie zdążył go narysować przed zniszczeniem budowli przez jego rodaków. Konnica na rysunku to Kozacy, ówcześni sojusznicy Szwedów. Zamku Krzyżtopór w Ujeździe - plan Dahlberga z ok.1660 roku |
Obraz mało znany, a bardzo wazny dla historiografii XVII wieku. Namalowany zostal przez ormiańskiego artystę Szymona Boguszewicza. Co ważne jednak jest, że jego stworzenia doglądał sam hetman Żółkiewski, oddano więc na nim z wielką precyzją zarówno szyki wojsk jak i szczegóły uzbrojenia. Zgodnie z życzeniem osób, które zajmowały się nim w tym roku, by przygotować jego kopię na rekonstrukcję bitwy pod Kłuszynem prezentuję tylko link : Bitwa pod Kłuszynem - obraz | Hussar |
Frankfurt A.D. 1628 i Bazylea 1615 Obrazy są rarytasem, bo choć Mateusz Merian specjalizował się w przepięknych i wyjątkowo szczegółowych rytach przedstawiających rzuty izometryczne ówczesnych miast, to te dwa są chyba najpiękniejsze i najbardziej znane. Przedstawiają bowiem oba miasta rodzime dla artysty (Bazylea od narodzin, a Frankfurt od lat 20 XVII wieku gdy sie tam przeniósł na stałe dziedzicząc wydawnictwo po teściu). Frankfurt Bazylea i na dokładkę: Paryż |
Czasy w strefie GMT +2. Teraz jest 08:48. |
Powered by: vBulletin Version 3.6.5
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Optimization by vBSEO 3.1.0