Adr

[Dzikie Pola] - Lektura abo wykaz dzieł ogólnych, monografii, źródeł przydatnych, dokumentów wszelakich, etc., które szlachcic obyty znać powinien


Genesis tematu i zasada dodawania omówień:

Nazwa wskazuje, co będzie przedmiotem tematu. Brakuje miejsca gdzie można by dzielić się z Panami Braćmi własnym wnioskami z lektury dzieł różnorakich dotyczącymi epoki staropolskiej. Nie chodzi tu o wypisanie tytułów książek, które czytaliście, przeglądaliście czy których poszukujecie. Chciałbym, aby książki były omówione w kilku, kilkunastu zdaniach (coś na kształt recenzji). Ze szczególnym uwzględnieniem, co może zyskać Pan Brat bawiący się w rpg w systemie Dzikie Pola. Proszę o podawanie miejsca, roku, wydawnictwa książki recenzowanej.

Prosiłbym nie recenzować w tym temacie książek fabularnych (Sienkiewicz, Komuda itp.). Może powstanie kiedyś osobny temat dotyczący takich pozycji. Tu skupiamy się na monografiach i źródłach.
__________________________________________________ ____________________________

Zacznę od omówienia dwu ciekawych reprintów wydanych przez wyd. "Wiedza Powszechna" znajdujących się w mojej domowej biblioteczce. Reprintowanie dzieł z początku wieku to bardzo fajne zjawisko. Zważywszy na to, że takie książki są bardzo trudno dostępne w bibliotekach (jeśli w ogóle to tylko w czytelni).



Zygmunt Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków (Spółka Wydawnicza Polska) 1903. Reprint wyd. "Wiedza Powszechna", Warszawa 1991.

Tematyka: Geografia dawnej Polski


Książka podzielona jest na trzy części

1. Ogólny pogląd na ludy i granice w toku dziejów s. 5-78.

Omówienie zmian granic od organizacji plemiennej do XIX wieku. Jest to rozdział wprowadzający w tematykę. Przewijają się w tym rozdziale koronowane głowy i znaczące fakty historyczne, które wpłynęły na zmiany granic na przestrzeni dziejów.

2. Podział na prowincye i województwa s. 79-324

Tu znajdziecie meritum całej pozycji.

Tutaj znajdziemy opisy prowincji, województw, ziem. Wyszczególnienie powiatów w danym województwie, informacje na temat gdzie zbierały się sejmiki danego województwa, omówienie najważniejszych miast w danym województwie itd. Dużo przydatnych informacji.

Na początek Prowincya Wielkopolska - Województwa: Poznańskie z ziemią Wschowską, Kaliskie i Gnieźnieńskie, Sieradzkie z ziemią Wieluńską, Łęczyckie, Brzesko-kujawskie, Inowrocławskie z ziemią Dobrzyńską.

Potem Mazowsze - Województwo Rawskie, Płockie, Mazowieckie i 10 ziem wchodzących w skład tego woj.

Pojawiają się ciekawski typu : "Mundur sejmowy wszystkich ziem woj. Mazowieckiego był: kontusz ciemno-szafirowy, wyłogi i żupan barwy słomianej, guzy z literami X. M. na pamiątkę dawnej udzielności Księstwa Mazowieckiego."

Prusy Polskie czyli Królewskie - Województwo Chełmińskie, Malborskie, Warmia, Pomorskie.

Prowincya Małopolska - Województwo Krakowskie, Sandomierskie, Lubelskie z ziemią Łukowską, Podlaskie, Ruskie (tzw. Ruś Czerwona - Russia rubra), Bełskie, Wołyńskie, Podolskie, Kijowskie, Bracławskie, Czernihowskie. Małopolska właściwa to trzy pierwsze województwa.

Prowincya W. Księstwa Litewskiego - Województwo Wileńskie, Trockie, Księstwo Żmudzkie (Samogitia), woj. Smoleńskie, Połockie, Nowogródzkie, Witebskie, Brzesko-litewskie, Mścisławskie, Mińskie, Inflanty i Księstwo albo woj. Inflanckie, Kurlandya.


3. Kościół - Dyecezye - Klasztory w dawnej Polsce s.325-380.

Po omówieniu administracji państwowej Gloger skupia się na strukturach kościelnych. Podział na diecezjalny w okresie piastowskim oraz ważniejsze zakony i klasztory w tym okresie. Dalej podział diecezje i biskupstwa za Jagiellonów i królów elekcyjnych oraz ważniejsze zakony i klasztory w tym okresie.


Podsumowanie i co istotne dla gracza DP.

Książka Glogera nie ma rozwiniętego aparatu naukowego, przypisy prawie nie pojawiają się. "Geografia historyczna..." jest pisana językiem staroświeckim, charakterystycznym dla historyka tamtej epoki (początek XX wieku). Nauka i wykład historii zmienił się znacząco od tamtego czasu. Nie jest to zwięzły wykład i pasjonująca lektura. Przez niektóre fragmenty trudno przebrnąć, ale dobrze się sprawdza wybiórcze korzystanie z tej książki. Materiał ilustracyjny to 63 autentycznych rycin.

Gdy wcielamy się w postać szlachcica zwykle nie jest on wybitnym znawcą historii we współczesnym rozumieniu tego słowa. Nasz Pan Brat zwykle pobierał nauki w młodości, być może nie przykładał się do ksiąg i wiele z owych nauk wywietrzało mu z głowy. W trakcie przygód może mylić fakty lub przedstawiać je w innym świetle, co może być zarzewiem jakiejś ciekawej dyskusji między postaciami, a nawet konfliktu.

Ostatnio znalazłem ją w internecie: http://univ.gda.pl/~literat/glogre/index.htm

Nie sprawdzałem jeszcze czy różni się od książki drukowanej.


Pozdrawiam Adr i zapraszam do dzielenia się własnymi lekturami