Dokładnie pamiętała moment, w którym ta myśl pojawiła się pierwszy raz.

Zmierzch zapadł niedawno, ona obudziła się pierwsza. Drewniane wiadro zepchnęła jednym palcem z cembrowiny, poleciało w głąb studni, rozbiło cienką taflę i z pluskiem poszło pod wodę. Zaczęła kręcić korbą i wtedy ją tknęło.

Muszę go zabić.

Wyciągnęła cebrzyk, za pałąk go ujęła i przeszła do chaty smolarzy, którą na schronienie zajęli. Idąc, pochlapała sobie spódnicę, materiał zesztywniał zaraz jak blacha. Tej jesieni przymrozki przyszły szybciej niż zwykle.

Wiadro Milosowi do sieni wstawiła nie wchodząc do środka, przez uchylone lekko drzwi, żeby się nie krępował jej obecnością. Usiadła potem na rozchybotanym zydlu, oparła się plecami o ścianę z grubych sosnowych bali i pomyślała raz jeszcze.

Muszę go zabić.

Wiek, żeby oswoić tę myśl i tę konieczność. Jednak nie wszystko przychodziło jej szybko, niektóre decyzje dojrzewały latami. Leżała w ciemności na barłogu pachnącym zmiażdżonymi ciężarem jej i wilka ciał paproci. Zagłębiała raz po raz dłoń w gęste futro, nasłuchiwała ruchu zza ziemnej ściany i obracała w głowie kolejną myśl, wypływającą z tej sprzed stu lat.

Muszę go zabić. Nie dam rady sama.

Rozbójniczka promieniowała spokojem jak las objęty pożogą ciepłem. Czyli złudnie… bo to żadna sielska harmonia i pogoda ducha nie były, a skupienie i koncentracja obca i niezwyczajna ludziom. W wilczych oczach Marty gdzieś na dnie źrenic pobłyskiwała bezwzględna determinacja. Taka, jaką można ujrzeć u rozpędzającej się w szarży drapieżnej zwierzyny.
– Tsogt? Sarnai? – zapytała pierwszego Tatarzyna, który jej pod rękę podlazł.
Mongoł machnął ręką nieco w głąb lasu, gdzie Tsogt z Sarnai cicho szeptali między sobą

Słysząc kroki zmierzające w ich kierunku, młódka znak dała przybocznemu, który po broń sięgać zaczął, panią swą zasłaniając. Martę zobaczywszy rękę zdjął z broni i lekko skinął głową:
– Marto – ponownie twardo wycharczawszy imię Szalonej Wilczycy.
Rozbójniczka kiwnęła głową w odpowiedzi, machinalnie i zdawkowo.
– Czasu nie ma na dłuższe pogwarki, wiec zaraz – machnęła głową w kierunku głównego obozowiska. – Tsogtu, rzeknij Sarnai, że układ sił się zmieni. Skorzystać na tym może… jak będzie chciała. Duży zwierz może zechcieć usilniej zabiegać o poparcie.
– Co masz na myśli? – Tsogt nieco odstąpił z drogi, gdy Sarnai zbliżyła się ku Marcie.

– Ja poprę Zacha – Marta uśmiechnęła się blado, zostawiając Tatarzynce wyciągnięcie wniosków. – Rzeknij Sarnai, że łgać jej nie będę. Nie pod nią to gram. Gram pod siebie. Ale… mówiłam wam już. Gdy zwierz duży, i orzeł, i wilk się pożywią bez szkody dla siebie. Chciałam tedy, by wiedziała wcześniej.
– I co ty z tego mieć będziesz? A co my?
– To, co wyciśniecie z Patrycjusza… gdy ziemia im się pod stopami chwieje, są hojniejsi – Marta wzruszyła ramionami. – Ja… wiele rzeczy. Oby. Prośbę jeno mam jedną. Zanim pojedziemy na łów i dłużej pogwarzymy.
– Co za prośba? – Tsogt spojrzeniem omiatał Gangrelkę.

Uśmiech Marty z bladego robił się coraz szerszy i szerszy, lecz aż dziw, że wysmarowane krwawą pomadą usta pomieściły zęby, które jakby się poczęły z dziąseł opuszczać.
– Ona Janowa Sokoliczka i wiem, że kontakt z Krakowem mieć zawsze będzie. I zawsze będzie mieć go szybkim. Mnie mus wiedzieć, jeśli Małgorzata Tęczyńska gród opuści i za nami ruszy.
Para Tatarów wpatrzyła się w Martę, oczy Sarnai zalśniły dziko. Płomień zgasł jednak zaraz.
– Grajesz wysoko… – mruknęła Sarnai – … zgubę ci un jeno przyniesze. zajrzała Wilczycy w oczy podchodząc bliżej i mocno wciągając powietrze i zapach wampirzycy. – Inną rozwionsanie ja miecz będę… – Tatarzynka uśmiechnęła się – … po wieczu.

Ten wiec w kształcie takim i wiecem był, jak i Wilhelm Koenitz wodzem. Ale odbyć go było trzeba.

Propozycję Tyrolczyka co do dowodzenia w dzień poparła krótkim „dobrze”, nie odrywając spojrzenia od dębowego drzewca w swoich dłoniach. Starannie rysowała na drewnie ryty zwęglonym patykiem, i równie pieczołowicie pogłębiała je nożem. U jej stóp rósł stos skręconych strużyn. Wiec toczył się chwacko jak dwukołówka pod pijanym woźnicą ku swemu nieuniknionemu kresowi. Czyli awanturze. Awantura zaś była tego samego formatu co wiec i wódz, w tej chwili najbardziej podobny nadąsanej księżniczce.

Schowana za gęstymi, kruczoczarnymi włosami i pochylona nad swą rzemieślniczą dłubaniną Marta z początku umierała ze śmiechu, gdy już powiedziała to, po co tu przyszła. Potem zaczęła się zastanawiać.

Ojciec nigdy nie pozwoliłby, aby nawet najcenniejszy sojusznik wlazł mu na głowę. Ale i nigdy nie pokazałby, że się obawia słów czy czynów towarzyszy broni. Na wiecach wielkiego buntu przeciw Zakonowi bulgotało zawsze jak w kotle czarownicy; to, co tu Milos Koenitzowi odstawił, to przy dawnych dniach dziecięce igry były. Tam wodzów było pięciu, sześciu, jeśli doliczyć wspierającego ojca we wszystkim przywódcy wojowników z Auksztoty, wysłannika Mendoga. Glande. Herkus Monte. Jej przyjaciel Auktume. Glappe. Diwan, którego potem miała zastąpić. Każdy prowadził tysiące ludzi. A nad nimi był ojciec, pierwszy spośród równych.

Milczał, jak milczą przedwieczne drzewa, gdy inni radzili, spierali się, wszczynali swary i rzucali się na siebie jak wściekłe psy. Patrzył niewzruszenie oczami koloru żywicy, gdy powstawały, ścierały się i rozpadały stronnictwa, niektóre w sposób oczywisty wymierzone przeciw niemu, inne mogące przynieść mu nawet korzyści. Niekiedy otwierał usta, czarną jamę najeżoną sztyletami zębów, i wtedy wszyscy zamierali w pół słowa i w bezruchu, w oczekiwaniu, co rzeknie... a on zamykał z powrotem ciemne wargi i milczał dalej. Jakby to robił dla śmiechu... jednak Marta podejrzewała swego rodzica o wszystko, ale nie o poczucie humoru. Czasem reagował, jak wtedy, gdy Auktume i Glande skłóceni skoczyli sobie do gardeł i bić się tuż przed nim zaczęli. Ale możliwe, że zrobił to tylko dlatego, że szczęk broni przeszkadzał mu w dumaniu. Zaś gdy wszyscy wyczerpali się w planach i sporach, wstawał i w kilku zdaniach mówił, co będzie zrobione. Jego słowo, gdy już padało, zawsze było ostatnim. I nieważne były prywatne wojny, przymierza i nienawiści pozostałych. On był ponadto.

Ojciec nigdy nie pokazałby strachu czy niepokoju. Więcej, on nie pokazałby choćby i grymasem, że go podchody i spiski sprzymierzeńców tykają w najmniejszym stopniu. Wilhelm Koenitz przez moment ujawnił, że się obawia własnych sprzymierzeńców. Na wschodzie po czymś takim to go przeżują razem ze zbroją i koniem.

– Trzeba mnie było uprzedzić – Marta wpierw posłyszała kroki, dzwonienie stali, na końcu głos husarza. – Dziw nie mniejszy przeżyłem niż waść Austriak.
– Delikutaśny to on jest. Ale że ty?
Marta klęczała na ziemi, nad rozłożonym na trawie pledem, i lnianą szmatką przecierała energicznie drzewce, w którym z takim uporem dłubała na naradzie. Obok na krzaku obciekała z wody wyprana suknia.
– Stratnyś, czy jak? – wepchnęła szmatkę za pas i kijaszek poczęła w pled obwijać. – Ostrzegałam poza tym.
– Mgliste to ostrzeżenie jak przepowiednia wyczytana z flaków – przysiadł opodal na skrzyżowanych nogach. – Miałem Koenitza zdaje się nie drażnić… Niemniej jakaś przeciwwaga się mu przyda, będzie spał z jednym okiem otwartym.
Uniosła głowę znad pakunku. Wskazała palcem pęk konopnego powrozu obok husarskiego buta. I powoli kiwnęła na potwierdzenie.
– Coś ci pomóc? – podniósł sznur i podszedł bliżej uśmiechając się bezczelnie. – Czy tylko sugerujesz, że mam smyrgać na pohybel?
Spod czarnych włosów błysnęło rozbawione, zwierzęce oko. I dobiegł cichy śmieszek.
– Podaj. Poproszę.
– A jednak umiesz. Już wątpiłem – kucnął na tyle blisko, by kolanem tknąć jej udo. Podał powróz, zaglądając przez jej ramię. – Co za czary uprawiasz?
Mało czarownie to wyglądało. Pled powrozem obwinęła sprawnie, by się nie poluzował i nie rozwinął. Supeł umotała spory i mocny. Dopiero wtedy się odsunęła.

– Włócznię. Jak za dawnych lat. Drewno trzeba pielęgnować… jeśli nie możesz dbać wpierw o drzewo. I musisz poić je krwią. Będę polować. Potem. Może moje największe łowy to będą – mruknęła.
– Stal skuteczniejsza – zmrużył oczy przyglądając się rytom. – Chyba że to kołek na wąpierskie serce. Czyje?
Milczała długo i dumała nad tym, czy nie zełgać. Koenitzowi powiedziała w końcu, że na vohzdy to. Jaksie zamierzała, że na licha wszelakie. I to wszystko prawda będzie, sednem prawdy nie będąc wcale.
– Stara broń – przyznała w końcu szczerze, zakrywając kocem widoczne jeszcze ryty – na stare serce. Tego by chciał. Tak myślę.
Zach pokiwał głową jakby doskonale rozumiał.
– Po to jedziesz. Ojciec?
Rzuciła niespokojnym spojrzeniem po ciemnej ścianie lasu… w niebo też spojrzała. Zacisnęła palce blade jak brzozowe gałęzie na czymś, co prawdziwą bronią miało się dopiero stać.
– Nachapać się jechałam. Byle szybko i byle czego, jak zwykle – skrzywiła czerwone usta. – Dowiedziałam się potem.
– A tobie tylko kabzę nabijać – palec wyciągnął by trącić jej nos, jak dziecku. – I po co ci to Martuś? Lata ci pewnie w setkach liczyć, a ciągle za ludzkimi sprawami ganiasz.
Wzruszyła ramionami. Uśmiechnęła się smutno.
– Przyzwyczajenie. I krew pewnie. Nie tylko krew rodzica cię buduje. Ta śmiertelna też. Choć ci ją do ostatniej kropli zabrano. Coś… jakoś zawsze zostaje.
Uśmiech się Zachowi nieznacznie zwęził, nerwowo okręcał pierścień wokół wskazującego palca.

– Wiesz coś o księdzu? Poza twoimi przeczuciami, że szemrany?
– Obiecałam i dotrzymam – warknęła. – Zostaw go.
– Wiesz jak trudno znaleźć Ventrue tak starego jak moja matka? – na warknięcie odpowiedział sykiem.
Zacisnęła usta i zamknęła się wyjątkowo szczelnie. Tak samo jak wczoraj, tylko teraz było widać jak na dłoni, że oczy ma martwe i wolne od wszystkiego, zapadła się we własne myśli i jej tam lepiej niż tu.
– Pojąłem. Podług ciebie to zły pomysł.
Podniósł się z ziemi, zapatrzył w ciemną ścianę lasu.
– To bydlę coś wczoraj sprowadziła do piwnic… Srebrny basior. Wielki jak likantrop.
Zmiana była natychmiastowa. Z Marty uciekło całe napięcie, a na twarzy zagościł ulotny i nieśmiały uśmiech. Przez moment wyglądała jak siostra Zosi. Ciemnowłosa i starsza. Ale niewiele starsza.
– Aha. Dyjament – potwierdziła.
Zach się zaśmiał krótko, nieprzyjemnie.
– Nie myślisz chyba, że się przyda pośród ruskich wilców? Będzie im śmierdział na staje, rozszarpią go nim rozewrze pysk.
Uśmiechała się coraz szerzej, ale nie powiedziała ani słowa. Co tu gadać.

– Nie chowaj swego diamentu po kątach. Przyprowadź, chętnie zapoznam – ani ton ani wyraz oczu nie potwierdzał deklarowanych chęci. Odejść miał ale jedna myśl mu się jeszcze zrodziła. – Ostatni detal. Skoro się obnosimy z naszym aliansem proponuję wspólnie obozować, naszych ludzi zapoznać, pilnować sobie pleców. Jak wspomniałem zapasów mamy sporo, chętnie się podzielimy.
– Dobrze. Dziękuję – zaplotła ręce na największym kołku w Rzeczpospolitej. – Ksiądz. To nie to, że ja w delikatność jego nie wierzę. To… jasne, że on walczyć umie. Ja – zamilkła na moment i dokończyła ciszej – nie wierzę ni trochę w jego skruchę. W jego wstyd. Dlatego to zły pomysł. Wolałabym, byś mi obiecał.
– Że z nim umów nie będę zawierał, bo sie rozsmakował w kainickiej krwi? – bacznie się przyglądał jej oczom. Powagę i napięcie wyparł zawadiacki uśmiech. – Najwyżej mnie pomścisz i będzie równowaga.
– Wtedy – Marcie rozbawienie nie udzieliło się w najmniejszym stopniu – on już znać mnie będzie. Dusza mieszka w krwi. I on mnie w twojej krwi zobaczy.
Zerwała się z ziemi, pakunek pod pachę ujmując jak kopię.
– Przesadzasz – ruszył przed siebie nie tracąc lekkiego tonu. – W mojej krwi, Martuś, to nawet ja już nic nie widzę.

Obserwowała krótko jasnowłosą przewodniczkę, drapiącą czule to srokatego wierzchowca, to własny półdupek spod niedbałej przyodziewy widoczny. Po prawdzie to patrząc na nią nawet rozumiała Popielskiego i jego marcowe ciągoty… Swartki zaś nie pojmowała zupełnie. Nie jej pierwszej zresztą. Nie rozumiała zupełnie, co te wszystkie wiekowe wampirzyce widzą w jej ghulu, tym łajdaku, co łajdactwo własne na twarzy ma jeszcze jasno wypisane.
Podeszła cicho, z drugiego boku konia stając, tak że srokaczem były rozdzielone, dłoń oparła lekko o ciepły grzbiet.
– Smakowało? – uniosła w górę ciemną brew.
– Hmm… no ghula krew to tu rarytas… lepsza niż chłopska, czy zaściankowych szlaciur…– odparła z uśmiechem Swartka zerkając z zaciekawieniem na Martę.– Czymże to się frasujesz, własnych popleczników masz. Pewnie niejeden do trumny ci by wlazł, byś go posmakowała. Utopcami się martwisz? Powinnaś… szczwane to gadziny, choć nie pogadasz z nimi.

Marta jeden palec wysunęła i przejechała po końskim kręgosłupie.
– Razem polują jako wilcy? Czy każde sobie rzepkę skrobie?
– Wyskakują z wody i wciągają cieplutkich… a jak wciągną to ciężko uratować.. wilcze człeki mówią o Umbrze… do wodnej umbry je wciągają, z wodnej umbry wychodzą… chyba.– podrapała się po zadku Swartka.– Nie na moją głowę ta cała duchowość.
– Broń zwykła… ima się ich? – Dłoń Marty zamarła w połowie wędrówki od szyi do zadu.
– Siła tak… jeśli walniesz dość mocno, jeśli masz siłę. Urwiesz łeb, przetniesz ciało. Najlepiej je rozrąbać. To najpewniejszy sposób.–odparła Swartka ziewając szeroko i odsłaniając garniturek ostrych jak igiełki kiełków.– Posokę mają gorzką i nieprzyjemną w smaku.

– A w Krakówku myślą wielkopańskie pijawy… że nie ma rozrywek na prowincji – Marta uśmiechnęła się leciuchno. – Na um się taki napitek nie rzuca aby?
– Oj tak… mocno...stąd wim nieco co się stało – zaśmiała się chrapliwie wampirzyca. – Ino… wpierw trzeba to przełknoć. To nie rusałki. Ich krew jest wielce obrzydliwa w smaku, jak ich gęby.
– A długo potem telepie i trzyma? – Marta w myślach przeszukiwała już własne juki w poszukiwaniu stosownej, małej buteleczki… jakby nie miała, zobaczy sobie jeszcze, co Milos w sakwach wozi i czy nie potrzebne jej szkło aby. Jak się sprzymierzyli, to się przecie nie pogniewa.

– Wiesz… mimo wszystkich zabaw po jej wypiciu, smak zniechęcił do kolejnych prób, a i utopce nie wyłażą ze swych kałuż jak mnie widzą – wyjaśniła wampirzyca.
– Nie chcą się położyć do twej trumny i dać posmakować? – zdziwiła się udatnie Marta. – Zimnokrwiste dranie. Jak długo przez twoje ziemie iść będziem?
– Jeśli przejedziecie przez groblę… trzy dni. Jeśli nie… trzy i trzy dni – wyjaśniła obrazowo Swartka.

Palec Marty znów przesunął się po końskim grzbiecie.
– Zgodę na polowanie dasz, jeśli poproszę… – Rozbójniczka uśmiechnęła się leniwie, poruszyła ramionami. – Czy wolisz się pobić o prawo?
– Kusisz kusisz… dawnom żem nie tłukła się, ale chłopcom widowisko darmo robić?– zaśmiała się chrapliwie Swartka.– Nie cieszą już mnie głodne męskie spojrzenia, więc… niech ci będzie, poluj sobie.
– Szkoda, że nas opuścić chcesz. Chyba cię lubię – Marta wyciągnęła rękę i nawinęła na palec pasmo jasnych włosów. Odsunęła się zaraz, kosmyk uciekł z jej ręki jak młoda żmijka.
– Ostatnia, która mnie lubiła… zostawiła mi pocałunek na szyi – zaśmiała się Swartka. – Wpadła do chramu wygłodniała i święte dziewice wydoiła. Mnie zabrała dla zabawy. Szalona była i wesoła. Też pilnowała tego miejsca. Ech... stare dzieje. Teraz wszyscy Zimni tacy… napuszeni i poważni. Gadają wielkie słowa, rwą się do wielkich czynów, jakoby miało to znaczenie, co zrobią.

Marta szarpnęła głową, przez ramię zerknęła, czy nikt się nie zaciekawił rozmową na tyle, by zacząć podsłuchiwać. Ręce za plecy założyła i zakołysała się tanecznie w przód i w tył.
– Chcesz, powiem ci ich wielki sekret – przymrużyła oczy z nagłą wesołością. – Za darmo.
– Zgoda…– odparła figlarnym tonem Swartka, mrużąc oczy w zaciekawieniu.
– Oni się w Camarillę odziewają, puszą się, poważne gadki toczą i poważne miny stroją. A w sercach – te same stare śmiecie. Wszystko, co mówią, wszystko, co czynią… dalej dla tego samego co przed wiekami. Dėl kraujyje. Dėl žemės. Dėl institucija. Dėl dievų. Dla krwi. Dla ziemi. Władzy. I bogów, nawet jeśli sami ich bogami nie zwą. Pomyśl sobie o tym. Jak ci się cknić za minionym zacznie. Niektóre rzeczy nie zmienią się nigdy.
– Tyle że to, co było miłe, akurat się zmienia. I ziemia, i ludzie, i mentalność. Kupały już nikt nie obchodzi, o kwiecie paproci bajdurzą… ale nikt nie łazi go szukać w noc świętojańską. I jeszcze te dzwony… za każdym razem mnie ciarki przechodzą, gdy je słyszę.– wzdrygnęła się odruchowo wampirzyca.

Marta postąpiła z powrotem krok, tym razem oba przedramiona na grzbiecie srokacza oparła, głowę w przód pochyliła.
– Moi ofiary pod świętymi drzewami składają. Duchom przodków obiaty czynią… co niedziela rzędem w kościele księdza słuchają… a swoje, czyli moje, zrobią i tak. Tylko potem pilnować baranków trzeba, by się zbyt gorliwie nie spowiadali. Dlatego na wschód walę. Tam jeszcze trochę starych, dawnych czasów można znaleźć.Przemyśl sobie, czy i dla ciebie nie lepiej tam niż tu. Tu ci niebawem każdy las wygrodzą, z każdych bagien urocznych wodę spuszczą i jak licho bezdomne gdzieś na miedzy zostaniesz na cudzym polu.

– Tyle że tam jest prawosławna Ruś… bardziej kolorowa, ale i bardziej ponura i krwawa.– westchnęła Swartka.– Nie tęsknię do samych starych bogów, obiat nie składam… chyba że najdzie mnie na to ochota. Albo z nudów przypomnę sobie stare rytuały… jestem wąpierzem, co mnie stare bogi obchodzą? Dali się przegnać, więc to ich wina. Ot… po prostu kiedyś ludek nasz był bardziej wesoły i skory do zabaw. Teraz straszą ich potępieniem i postem… i ta cała… polityka idzie i ze wschodu i z zachodu.

– To i las dość wielki i gęsty znaleźć trzeba, jeśli się chce przed nią uchronić. A na wschodzie puszcze szerokie. Drzewa tam rosną, co młode były… gdy ojciec mój młodzieniaszkiem był. Może i czasem ponuro… ale jest czas na smutek, i jest czas na radość. A że krwawo… a bo to bałyśmy się kiedyś tego, że krwawo? – zaśmiała się. – Pomyśl – przechyliła się przez koński grzbiet i musnęła ustami policzek przewodniczki, zostawiając odcisk pomadki. – Pocałuję, ale reszty nie powtórzę. Bo ja się, Swartko, zupełnie na dziewicach nie wyznaję. Poznać nie umiem, która zacz.
– Wiesz, jak to bywało w chramach… nie zawsze dziewice były dziewicami. Ja nie byłam…– zaśmiała się chrapliwie Swartka muskając paznokciem policzek.– Pomyślę.. zawsze tu przecież mogę wrócić. A my jeszcze się nie żegnamy… Trzy noce przed nami. Może więcej.
– Co racja… to racja – odparła Marta zgodnie i przymrużyła jedno oko. – Rozrysujesz mnie, jako te groble biegną? Z wielkopaństwem na moczar idę. Obcy, ale głupio by było nie być najlepiej zorientowaną. Może którego tam zostawię...?

Marta oskrobywała swój but z końskiego łajna o czarne koło czarnej karocy Koenitza. Czarne konie trzęsły czarnymi kitami na łbach. Rozbójniczka czuła się trochę jak Jezus na pustyni. Kusił ją niepomiernie obraz Wilhelma toczącego gęstą, krwawą pianę z tych idealnie wykrojonych, lecz jakże męskich ust. Wilhelma biegającego nago po lesie. Wilhelma opowiadającego rozwlekle różne bardzo dziwne rzeczy o vozhdach i przechodzącego w szalony bełkot. Wreszcie Wilhelma niezdolnego do dowodzenia i w ogóle niezdatnego do niczego, balansującego tanecznie, nadal z niesłabnącą gracją, na krawędzi rozumu i obłąkania.

Takie by igry były, harce, hulanki i swawole, że głowa mała. Co za pech, że się urodziła niewiastą silnej woli. Załomotała pięścią w ściankę powozu.
– Giacomo Księże. Pozwolisz na słowo?
– Oczywiście.. zawsze z chęcią pomówię.– rzekł wampir z delikatnym uśmiechem.– Co cię trapi?
Następny… Szafraniec też celował w troskliwym wyjeżdżaniu znienacka z tym samym pytaniem. Że niby przejmuje się tak, do serca sobie jej los bierze. Musi być, że w tej samej szkole polityki i pociskania dwornych pierdów nad zakrytym atłasem stołem pobierali nauki. Tymczasem Martę zawsze trapiły te same rzeczy, o których rozmawiać nie zwykła nawet z własnym ghulem, a co dopiero sprzymierzeńcem czy… księdzem Giacomo.
– Zanudziłbyś się ze szczętem mymi zmartwieniami. Ja jeszcze mniej romantico niż Tyrolczycy – żachnęła się nad zafajdanym butem. – Wilhelm Koenitz. Wielce wkurwion?
Nie sprawiała wrażenia przejętej awanturą na wiecu. Bo po prawdzie, nie trapiły jej takie rzeczy ani trochę.
– Nie mnie oceniać jego gniew. Jednak niewątpliwie wziął sobie słowa Węgra do serca i… pamięci.– stwierdził w odpowiedzi Giacomo dyplomatycznym tonem.– Pozwolisz, że ja ciebie o coś spytam? Nurtuje mnie to wielce. Znasz li dobrze Zacha?
– Aha. To tobie powiem – odpaliła Marta i nachyliła się, by wiecheć trawy urwać i zakończyć gównianą sprawę. – Bo jak gniewny, to może z samej przekory nie posłuchać. Rzekniesz Wilhelmowi, żeby by owych stworów na bagnie, co brzydacznym dzieciom są podobne, przypadkiem na ząb nie brał?
– On Ventrue przecież… by się brzydził.– zaśmiał się cicho Giacomo.– Paskudztwa do ust nie bierzemy.
Marta trawę cisnęła pod karetę i podniosła się, by księdzy poplamionym na zielono palcem pogrozić.
– Znam ja was. Jak coś większego w sobie macie niż własne obrzydzenie i pogardę do paskudztw, to jest to wasz zapieczony gniew po urażonej dumie. Niechaj tedy się pilnuje. Bo od tych rzeczy na bagnie… – zakręciła palcami przy skroni – szkody doznać może.
– Nie odpowiedziałaś na moje pytanie.– rzekł uprzejmie kapłan ignorując ów przytyk do dumy Ventrue.
– Nie – przyznała. – Zwykłam wpierw kończyć, co zaczęłam, nim do kolejnej rzeczy wezmę się… Ostrzeżesz go?
Oparła się biodrem o bok powozu.
– Tak. Choć wątpię bym potrzebował. Nawet jak na Ventrue, Wilhelm ma zawyżone wymagania estetyczne. Nie weźmie do ust, czegoś co jest pokraczne ze swej natury… nawet dla przekory.– wzruszył ramionami klecha.
Rozbójniczka odetchnęła ze słabo skrywaną ulgą.
– Znaczy, po ładności? – poruszyła brwiami. – A zresztą… nie gadaj. Po co mnie to. Coś się pytał?
– Czy dobrze znasz Węgra?– Giacomo powtórzył ponownie pytanie.
– Hm – splotła ręce na piersi i zagapiła się w ścianę lasu nad ramieniem księdza. Milczała piekielnie długo, aż wreszcie oceniła szczerze i w swoim mniemaniu właściwie. – Słabiej niż chciałabym. Bo?
– Zastanawiam się, kiedy Milos mówi, a kiedy... jego pani, Małgorzata mówi przez niego.– zastanowił się Giacomo na głos.– Trochę dziwne, że go tak wypuściła… Wydawała się bardzo zaborcza na pożegnalnym przyjęciu. Ale… – wzruszył ramionami ksiądz. – ... może to tylko moje wyobrażenia. Nie znam za dobrze ni jej, ni jego.
– A tak po prawdzie – odparła powoli po długich chwilach pełnych przeżuwanej w ciszy złości – to ci to różnicę robi, kto Wilhelmowi Koenitzowi szpilę wbija?
– Hmm… a czemu by mnie miały obchodzić te kłótnie? Pytam z ciekawości.– stwierdził ze zdziwieniem Kainita. – Jestem ponad wasze spory i swary. Obserwuję z boku to wszystko.
– Wygodna pozycja – przyznała. – Jednakże z bliska i ze środka widać często więcej.
– Więc… cóż takiego ciekawego zauważyłaś z bliska i ze środka? Ja z boku zauważyłem dysonans zachowania Węgra.– stwierdził zaciekawiony ksiądz. – Milos inaczej zachował się na przyjęciu, inaczej teraz się zachowuje. Co takiego mi umknęło, gdy stałem z boku?
– Nie czas i miejsce teraz – wskazała na zbrojnych siadających już na koń. – To słabe strony bycia blisko i w środku. Albo i mocne. Nie poprzestajesz na patrzeniu. Później, Giacomo. O zwyczajach i swarach także.
– Owocnych… łowów? Tego winienem wam życzyć?– zapytał ksiądz na pożegnanie.
Zatrzymała się gwałtownie w pół kroku.
– A nie masz tam może w tym czarnym powozie jakiejś pustej a zbędnej buteleczki. Może być i czarna?
– Ja nie… ale monsieur Lecroix wozi ich sporo. Z pewnością nie obrazi się jeśli jedną fiolkę sobie pożyczymy. Poczekaj…– po tych słowach skierował się do bagaży przyczepionych do karocy, by przynieść niedużą pustą buteleczkę z brązowego szkła. – ...Wpierw radziłbym ją umyć. Chyba pozostałości tego co zawierała osadziły się na ściankach.
– Jak znalazł. Dzięki ci. – Flakonik zniknął za paskiem. – Lecz nie łowy to. Bardziej sprzątanie. Szkoda mi cię trochę, Księże. Z tej karecy i z boku to nie zobaczysz, kto dobry zamach miotliskiem bierze, a kto na pół gwizdka.

Ale bycie ponad miało dobre strony. Ojciec czerpał z tego zawsze pełną garścią.

Przez moment niepokoiło ją, że wszyscy, których sobie upatrzyła na sprzymierzeńców, w jakis sposób są na umie dotknięci. Przez moment rozważała, czy nie zawinąć się jeszcze w tej chwili, póki można cele zmienić.

Tyle że była pewna, że nikt całkowicie normalny nie pójdzie na łowy, na które zaczynała zbierać siły. Sama, oczywiście, czuła się bardzo zdrowa, i na ciele, i na umyśle.

Trzymała się krok za Węgrem. Kazał w końcu swoich pleców strzec. Podobno to samo miał robić dla niej... Tymczasem ona pilnowała. Wielce się jej udały, te plecy. Ramiona w sumie też. Podobało się jej, jak nimi kołysał, gdy szedł.

Znoszoną sukienkę zmieniła na równie znoszone giezło i hajdawerki, a za jedyną osłonę robił jej kaftan z baranicy runem na wierzch obróconej. Przez ramię przełożony miała pęk liny, u pasa karabelkę o wytartej rękojeści, a w dłoni owo drzewce dębowe, które w drodze zdążyła zaostrzyć. Podobnie lekko jej człek był odzian, z tym że jego lina zwieńczona była niewielką kotwiczką.

Marta odczekała, aż wszyscy, co bić topca chcieli lub nie chcieli, a pójdą i tak, zejdą się razem do kupy. Zza Węgra nie wychodziła, całkiem jej dobrze było za jego plecami, w bok tylko nieco postapiła, spojrzenie Tyrolczyka złapała i rękę uniosła, na znak, że gadać chce.

– Zwykła broń ima się stworów, byle w silnej ręce. Jak z tymi vozhdami. Ciało całe porąbać albo łeb chociaż i po nich. Krew ich trująca, lepiej nie pić. Nie wskazuje nic na to, że współdziałają. Z moczaru wyskakują i ludzi chwytają. Pode wodę ciągną. Kto w toń poszedł, ten już właściwie stracony. Może być, że tam w moczarze przejście w wodne zaświaty – obróciła się do Francuza. – Stamtąd przychodzą. Tam ofiary unoszą. Tam odradzają się, jeśli tu je kto rozrąbie. Damy im łupnia, to winniśmy przejść potem z wozami. Tych, co ich raz poszczerbili, zdają się unikać. Tyle że jeśli sprawa zamknięta ma być, one wrócić już nie mogą. Jam nie tutejsza, Marcelu Lacroix, i myśli Jana Szafrańca na wylot nie znam, ale kiedym za szeryfa tu robiła, tośmy tałatajstwo podobne tym topcom tępili bezlitośnie jak za blisko miasta zalęgło się i wyłaziło za często. Upiorzyska żadnych praw ni zasad nie znają. Żadnych umów trzymać się nie będą. Tylko łowców ściągają na głowy nam wszystkim. A to było jeszcze zanim nastała nam Camarilla. Wdzięczny ci by był Kraków, gdybyś spróbował choć. Tako myślę. Rób, jako uważasz za słuszne.

Jednak wyszła zza Zacha, przed Koenitzem przykucnęła i nożem zza paska dobytym kształt rozlewiska zamaszyście na ziemie narysowała. Prostą linię między bagnami, placyk w postaci dwóch łączących się okręgów pośrodku trasy i kolejną linię aż do opuszczenia bagien
– To moczar. Tu i tu, groble...

Giacomo
- Pozwolisz dostojny rycerzu na pogawędkę o duchowych sprawach. Obawiam się, że choć dla Wilhelma jestem spowiednikiem to jednak przyziemny z niego Spokrewniony, a Lacroix tylko o metafizyce gada… zresztą…- spojrzał w kierunku Francuza, który udawał się w “konkury” do Sarnai.- Mam wrażenie, że nie przepada za moim towarzystwem.
Rycerz splótł dłonie za plecami i ruszył powolnym krokiem. Obóz zbierał się do wymarszu. Jego rycerze byli już gotowi, ale nie każdy w kompanii był tak zorganizowany. Dlatego wszystko się przeciągało. Spacer wokół obozu wydawał się być lepszym pomysłem niż stanie w miejscu i wystawianie się na ciekawski słuch śmiertelników.
- Z chęcią porozmawiam. Kościół od wielu wieków przedstawia Boga jako surowego sędziego, który za nieposłuszeństwo strąca do czeluści piekielnych. Trudno się wiec dziwić, że większość się od niego dystansuje. Wielu ludzi traktuje wiarę jak obowiązek, a Boga jak seniora, któremu winni są oddawać lenno w czasie nabożeństwa. Tym bardziej, że gdy zostaliśmy przemienieni to nasze postrzeganie świata zmieniło się diametralnie. Wiele wampirów nie umie się odnaleźć w swojej roli. Nie możemy wszak przyjmować komunii. Stąd niemal naturalny brak poszanowania dla kościoła jako instytucji. I dla nas, nieodzownie z kościołem związanych. - Rycerz wyraźnie czuł się lepiej w rozmowie z kapłanem, niż z innymi członkami orszaku.
- To prawda… ale postrzeganie natury świata i Boga. Wiele pism na ten temat, wiele dyskusji. Niedawno w Rzeszy Niemieckiej Marcin Luter głosił zmiany jakie winny nastąpić w kościele, nowe wyznanie założył. Sola scriptura, sola fide, sola gratia…- rzekł zamyślony Giacomo.- To dało mi do myślenia. On nie był pierwszy, przed nim Piotr Waldo i “ubodzy z Lyonu”, Wiklif i lollardowie... i inne sekty chrześcijańskie. Droga Kościoła… jest na pewno drogą ludzi, ale czy naszą także? Czyż droga Abla była drogą Kaina? Możliwe że Pan nasz w swej nieskończonej mądrości, przeznaczył naszemu rodzajowi inną ścieżkę, a wraz z nią inne sakramenta i inne relikwie, które są dowodem nieskończonej łaski i nie ranią nas jak… te przeznaczone dla ludzi?
Rycerz mierzył wzrokiem Giacomo.
- Wolę myśleć o nas jak o aniołach. Oto istoty stworzone z boskiego majestatu. Potężne i nieśmiertelne. Ale czy mogą zostać zbawione? Nie… po wieki wieków służą Bogu. I my powinniśmy się skupić na wypełnianiu dzieła bożego. Być drogowskazem dla śmiertelników.
- Ciężko być drogowskazem, gdy się kryje w mroku. I ciężko być aniołem, jeśli… powszechna jest wiara iż ku potępieniu dążymy. - odparł z bladym uśmiechem ksiądz.- Lucyfer też był aniołem. A teraz… również tak jak my utożsamiany jest z mrokiem. Jakież więc dzieło boże według ciebie jest nam przeznaczone? Wielu bowiem widzi w obecnym stanie zwątpienie, a jeśli nawet widzą w sobie anioły to najwyżej te potępione przez Pana.
- Nie wierzę w predestynację. Wszak nie grozi nam śmierć ze starości. Wykonujmy wolę Pana, a gdy nadejdzie dzień Sądu, on osądzi nas według czynów naszych. Nie według krwi Kainowej czy Ablowej jaka ciała nasze przepełnia. Każdy z nas swój krzyż nosi. To, że od pięciu wieków nie widziałem słońca jest próbą. Tak jak i Jezus był wystawiany na próby. Powinniśmy dążyć do doskonałości. Czy nam się uda? Lucyfer upadł na własne życzenie. Nasi bracia krwi są o wiele bardziej zagubieni niż sam Lucyfer. Tyle, że to naszą rolą jest nawrócenie ich. Wskazanie właściwej ścieżki. Archanioł Michał źle to rozegrał. Wszak wznosząc miecz do walki z Lucyferem podzielił anioły. Doktryny i nauki kościoła są pewnym wyznacznikiem. Zarówno te w których mnie wychowano, jak i te objawione przez reformatorów kościoła. Jednak koniec końców winniśmy kierować się naszym sumieniem.
Krzyżowiec na chwilę przystanął rozglądając się po obozie.
- Prawdę mówisz.. ino… jaka jest ta wola? Kościół ustanowiono dla śmiertelnych, nie dla aniołów.- stwierdził w zamyśleniu Giacomo, który parę zacisnął zęby we wściekłości i odrazie.- Ja w księgach szukałem drogi ją Pan wyznaczył nam. Bo w sumie widzę twą gorliwość i cieszy mnie ona. Nie widzę drogi którą podążasz. -
Uspokoił się i poparzył smutno na Jaksę.- Dobry z ciebie człek… Ale w tym nasz problem. Ani my ludzie, a jeśli anioły to nie widziałem wśród braci naszych, by ktokolwiek z nich nawracał śmiertelnych na właściwą drogę. A Kościół, opoka i matka nasza... wyparł się nas i aktywnie poluje na nasz rodzaj. Jeśli my anioły, to nikt inny w nas aniołów nie widzi.
Rycerz oceniał potencjał bojowy obozowiska. Nie był zadowolony. Może faktycznie udział w bitwie wykułby z nich ostrze. Choć dużo wskazywało na to, że to ostrze może się złamać.
- Na takie pytania nie ma odpowiedzi, którą może nam ktokolwiek udzielić. Ciężko w głowie pogodzić rolę wybrańca i rolę potępionego. Odpowiedzi można szukać w modlitwie. Ale choć modlę się pół milenium Pan mnie nigdy odpowiedzią nie zaszczycił. Ale nie mogę zwątpić. Wystarczy jedna noc zwątpienia i możemy podzielić los upadłego cherubina Lucyfera. Co dzień walczymy z pokusami. Wszak możemy sobie myślą podporządkować śmiertelników. Odebrać im wolną wolę. Ale czy Pan chciałby tego? On im tę wolną wolę darował. Kim więc my jesteśmy, by ją odbierać? Dziesięć przykazań to drogowskaz, za którym my powinniśmy podążać. Ale to nasze sumienie winno wydać ostateczny osąd. Niestety do dnia sądu przyjdzie nam czekać, by dowiedzieć się czy to dobry osąd.-
- To już bardziej skomplikowane pytanie. Odbieranie wolnej woli… jest tym samym czym wyciągnięcie miecza. Nie zabijaj… mówi przykazanie, ale wszak miecz widzę przy twoim pasie.- uśmiechnął się ciepło Kainita i poklepał zakonnika po ramieniu.- To była ożywcza rozmowa, czekam na kolejne. Ale na dziś już wystarczająco ci czasu zabrałem.
- Tak się składa, że akurat czasu od mojej przemiany mi nie brakuje. A przy moim boku to szabla. Dużo poręczniejsza niż półtorak gdy przychodzi bronić wiary. Również liczę na kolejne rozmowy. Wszak nie możemy zwątpić. Idź z Bogiem.

- I jak jest z tym księdzem Mistrzu? - dopytywał Konrad, który prawdopodobnie z racji wieku wyróżniał się roztropnością wśród Miechowitów.
Jaksa wzruszył ramionami.
- On nadal szuka swej drogi. Krzyż jego ciężki. Cięższy niż innych. Szuka więc punktu oparcia. W księgach. W naukach doktorów kościoła. Nie dziwię się, że Koenitz nie znajduje w nim wsparcia duchowego. Sam Giacomo potrzebuje teraz wsparcia. Buzuje w nim nie tylko jego krew, ale i krew, którą musiał swoją egzystencję ratować. Odmówcie proszę dziesiątkę różańca w jego intencji
Tym razem Konrad pokiwał głową ze zrozumieniem.
- Idziesz panie wiecować?
- Taka powinność moja. Bądźcie gotowi do wymarszu po moim powrocie - Jaksa ruszył na zebranie wampirów.

Sarnai

Niewielka Tatarka podreptała poprzez charmider obozowiska do Jaksy. Tsogt jeno stał na linii drzew obserwując jej działania. Tym razem jednak kazała swemu ghulowi czekać.
- Jetnooki… - stanęła na krawędzi obozowiska rycerzy, niezbyt głośno wołając Jaksę.
- Tak pani? - odwrócił się w jej stronę całą twarzą, co było typowe dla osób pozbawionych połowy zakresu widzenia.
Sarnai schowała dłonie w rękawy i postąpiła mimo rycerza.
- Ja… słyszała cosz mófił. Powiecziecz kchce, sze mnie sze to podoba. Jeno… po co s cienszko zbrojom na bagna tedy?
Wampir wzruszył ramionami.
- Koenitz chce sprawdzić ich w boju. Sprawdzić ich siłę. W obozie tego nie zrobi. Głupie to, bo realnego zagrożenia nie ma, jeśli sami go nie stworzymy.
- To nie szaden test. Teras to jeno pokas sziły a mosze i próba przejęcza włacy. Kosztem luci co s wami pójdo. Czemu nie ruszysz bespieszno drogo? - tatarka przyjrzała się Jaksie zadzierając głowę.
- Wszak marny to pomysł na pokaz siły. Cieżkozbrojny rycerz na bagnach nic nie wart. Ludzie Zacha, czy Marty wykażą się bardziej. To zniszczy autorytet dowódcy. Ryzyko niepotrzebne, jednak nie moją rzeczą jest uczyć kogoś na jego błędach. Sam naukę wyciągnąć musi. Być może z bagien wróci nowy dowódca? - Na twarzy Toreadora wykwitł uśmiech.
- Wtedy lucie Koenitza odejdo, a my misji nie wykonamy. - dodała dziewczyna znacząco. - Rysykuje zbyt wiele.
Jaksa kiwnął głową ze zrozumieniem.
- Dzisiejszej nocy możemy wiele stracić. Ale ja jestem prostym żołnierzem. Iść mi tam, gdzie rozkażą.
- I nikty swego zdania nie dajesz dowótcy? Nawet jeśli żywot jego narażon? - spojrzała na Jaksę ponownie jakimś … dziwnym wzrokiem. - To chyba nie tobsze o tfej lojalnoszczi mófi - specjalnie dokończyła.
Wzruszył ramionami.
- Cóż mogę pani rzec. Jeżeli taka jest Boska wola, to cóż my malutcy możemy? Wszak jawny bunt zniszczy jego podkopany autorytet. Przegrana walka na bagnach również. Jedno co mogę teraz zrobić, to stać przy nim ramię w ramię i pomóc odnieść zwycięstwo. Wszak jeśli teraz się odwrócimy to konflikt wewnętrzny rozszarpie naszą “armię” - ostatnie słowo brzmiało jakby prześmiewczo.
- Nie ma buntu jeszli to nie roskas. Bakna roskasem nie były. - stwierdziła Sarnai. Otworzyła usta jeszcze raz, jakby chcąc coś dodać, ale po kolejnym spojrzeniu na stojącego przed nią mężczyznę, zmieniła zdanie.
Odeszła tak cicho jak się pojawiła.
Jaksa śledził ją wzrokiem swojego jednego oka, po czym wrócił do oglądania obozu.

- Z Bliska ta Tatarka nawet nie brzydka. Jak Mistrz myśli? Jest sens w konkury uderzać?
- Gerard... - w głosie Jaksy słychać było rozczarowanie. Wszak rycerz mianowany przez towarzyszy Zakutym Łbem przechodził sam siebie w kolejnych pomysłach.
- Przecież ślubów czystości nie składalim. Może w konkury do niej uderzę, miast cały czas obstawiać wozy panienki Zofii? Toć widziałem, że jeden ze zbójców w las pojechał za tą gołodupcą przewodniczka. Wrócił wymęczony jakby i cały harem maharadży miał do dyspozycji na jedną noc.
- Na bagnach są utopce. Koenitz ochotników bierze, co by się z maszkarami rozprawić raz, a dobrze. Który chce iść?
Ręce wszystkich rycerzy wzniosły się bez wahania, aż pierścienie kolczug zaszeleściły.
- Jak Tatarka obaczy jak utopca w pół mieczem rozcinam to na pewno mnie w las weźmie, jako strzyga Popielskiego. - Gerard ewidentnie ułożył sobie chory plan gdzieś w pustej przestrzeni pod hełmem.
- Wszystkich was nie wezmę. Gerard. Robert. Wy ruszycie ze mną. Reszta niech tutaj zostanie i modli się o powodzenie wyprawy. Pod moją nieobecność Roch przejmuje dowództwo nad kompaniją.
Jaksa podjechał do młodego chorążego i rzekł mu szeptem:
- Miej baczanie na obóz. Nie każdy sojusznikiem, kto sojusz zadeklarował.
W końcu rycerz wraz z dwoma podwładnymi ruszył do szykujących się na wyprawę wampirów.
Gerard był człowiekiem o prostym umyśle. Nie był biegły ni w pismach ni w naukach. Ale w walce dwuręcznym mieczem ciężko było szukać mu równych. Gdy już rozkołysał swoją "Tańczącą pannę" to stawał się nie do zatrzymania. Był też największy wzrostem z pośród całej grupy rycerzy Jaksy.
Robert zwany Wróblem zaś był jego całkowitym przeciwieństwem. Niski, skrywający pod kolczym kapturem rude włosy. Na plecach miał łuk, a przy pasie kołczan wypełniony strzałami. Był synem szlachcica w lasach zakochanego i jak nikt z zakonnych w lesie się rozeznawał. Do walki w zwarciu używał buzdyganu, bo broń ta nie wymagała wielkiej wprawy w walce. Wolał raczej pola oddać i z dystansu wroga razić.

- Miejcie różaniec na podorędziu, bo ponoć utopce boją się jeno różańca i dzwonów kościelnych - wampir udzielał ostatnich rad podwładnym.
- To zawsze możemy walnąć w Gerarda. Jak się echo rozniesie, do do świat wielkiej nocy utopce nie wyjdą - zażartował Wróbel.
- I biada wam, jeżeli pierwsi zaatakujecie. Broni dobywać jeno w obronie życia kogo spośród nas.
- Będę ja własną klatką Tatarzyny bronił. - Zakuty Łeb konsekwentnie postępował zgodnie z ułożonym w głowie planem.
- Tatarzy w obozie zostają. Bezcelowe dla nich bagien zwiedzanie.
- Łeee - z wnętrza hełmu dobiegł wyraz rozczarowania.

Jaksa odczekał aż Marta skończy rozmawiać z Tremere. Wszak on sam z nim jeszcze od początku słowa nie zamienił. Nie podobały mu się plany kobiety, choć słuszność miała w potrzebie likwidowania zagrożeń na ziemiach pod Kraków należących. W końcu gdy wampirzyca się oddaliła wysłuchawszy odpowiedzi francuza rycerz się zbliżył.

- *Panie Lacroix* - przemówił nienagannym francuskim, niemalże bez naleciałości akcentu polskiego - *wszakżem słyszał, żeś w okultyźmie biegły. Nie wiem na ile tym plotkom wiarę pokładać winienem, ale z historii przez Swartkę opowiedzianej jednoznacznie widać, że z klątwą do czynienia mamy. Czyż nie byłoby w interesie naszym klątwę tę odczynić? Wszakże toż dzieci biedne wbrew woli w monstra zmutowane. Nie godzi się ich rąbać.*
Rycerz położył prawą dłoń na piersi. Wokół nadgarstka miał owinięty różaniec.
- *Zaklinam się pomóc w przełamaniu klątwy, jeżeli możliwe to będzie. Widzę więcej niż większość spokrewnionych i talentem tym wielokrotnie służyłem Szafrańcowi. I tobie waść oczami być mogę gdy koncept złamania klątwy opracujesz* - zakończył, zastanawiając się, czy ktoś spośród zebranych zna język jego Sire.

Maszerowała Marta za kawalkadą rycerstwa, co w pochodzie las wypełniało brzękiem uzbrojenia i gwiazdy zawstydzało blaskiem wypolerowanych puklerzy. Na tym tle Zach mało imponująco się prezentował. Jak i Jowgajła w wilczurze na surowe, bure płótne zarzuconej pośród butnych polskich panków, kolorowych jak motyle, złotem i drogimi kamuszkami się skrzących.

Bajęda przez Swartkę opowiedziana bardziej jej serce stargała niż skłonna by była to przyznać. A nie powinna niby. Cóże to jest, ten tuzin dziatek w bagnie potopionych za grzechy niepopełnione, za winy ojców albo i dziadów. Nic to. Było dziecko i nie ma, bóg dał, bóg wziął. Marta więcej takowych niewiniątek własnymi rękami potopiła lubo zarżnęła, bogom na ofiarę albo żywym ku przestrodze, na żerdzie w płotach żywcem ponadziewała lub wilkom, które przy niej szły, na żer żywcem rzuciła. Takie to dni okrutne drzewiej były, i nie ma się tego wypierać ani żałować poniewczasie, gdy się wtedy nie żałowało wcale. Tu i teraz jednak ją gryzło i szarpało, i dobrze wiedziała czemu. Za czyją przyczyną nieswojo jej i niewygodnie, kto jej szepcze, niby nie rozkazuje, ale głupio jakoś nie słuchać, kiedy racja przy nim i samą prawdę gada. Że nie ma chwały ni siły w biciu słabszych i bezbronnych, co się odgryźć sami nie potrafią.

Tedy i zżymała się na samą siebie, gdy Francuza podpuszczała, by magią przejście zamknął. Od durnowatych i miękkich sobie wymyślała, gdy od Boruckiego kawałki mięsa i podpłomyki upraszała i chowała je za pazuchą. Koniec końców, nim na groblę weszli, kawałek w bok odeszła, by oka Jaksy obcym krzyżowcowi obyczajem nie kłuć, nad rozlewiskiem stanęła. Nic ją owe dziatki, co dziatkami słabymi a bezbronnymi być przestały długo przed tym, nim ona się urodziła, obchodzić nie powinny. A jednak gdzieś w ciemnym zakamarku serca kołatało się jej niejasne poczucie niewłaściwości własnych czynów i cudza wola szeptała, że odstąpić lepiej, skoro chwały w tym nie ma i nie będzie.

Marta splunęła w moczar. Żaden skrawek ducha mniejszy od niej samej nie będzie jej wierzgał niepokornie czy w swoją stronę ciągnął, dyktując, jak ma myśleć i co czynić.

Przyklęknęła na jedno kolano nad woniejącą zgniłymi roślinami wodą, szerokim zamachem posłała podpłomyki i mięsiwo na środek rozlewiska. Moczar połknął dar i zamknął się nad nim z łakomym pluśnięciem, rzęsa pokrywała pomału wyrwę, a Marta na imiona dawno odeszłych bogów potwory zaklinała, by na koniec złożyć im propozycję nie do odrzucenia.
- Dary weźcie i odstąpcie. Zostawcie nas w spokoju. Inaczej żelazem odpowiemy.

Na więcej niż szansę ukojenia i uczciwe ostrzeżenie upiorzyska nie zasługiwały. Wampirzyca zębami palce sobie rozharała i objęła mocno włócznię. Drewno piło krew, ryty barwiły się posoką. Marta modliła się gorąco, lecz bezgłośnie, aby się udało.

Upadający Jaksa z Miechowa brzdęknął raz, ale donośnie, pięknie i czysto, niczym dzwon Zygmuntowy. Marta zamarła wpół kroku. Przeświadczenie, że towarzyszom, choćby i najmniej miłym, w drodze rękę pomocną podać trzeba, pchało ją do przodu. Obawa, co się stanie, gdy Jaksę dotknie, kazała trwać w miejscu i ostatentacyjnie, dla własnego dobra, nic nie robić.

Ostatecznie obawa zwyciężyła i Gangrelka nie ruszyła się z miejsca. Rycerz tyle lat na straży grobu Boga stał, że coś musiało wsączyć się w jego krew i umysł. Tknęłaby go, a zostawiłby jej piętno na skórze, albo zacząłby wieszczyć jej przyszłość... albo, co może i gorsze, przeszłość jej by zobaczył.

W końcu padł wszak jak rażony gromem na ziemię. Marta znała w swym życiu sporo kapłanów i świętych ludzi. Nagłe omdlenia, czasem z drgawkami, wywracaniem białkami oczu i toczeniem piany z ust, a czasem bez, były niezbitym dowodem na to, że bogowie raczyli natchnąć i pobłogosławić...

... Jaksa jest święty, to rzecz pewna.