4/12

Sandman: Uwertura - Neil Gaiman, J. H. Williams III

*******
(super, polecam wszystkim)

Gatunek: powieść graficzna

W drugiej połowie lat osiemdziesiątych komiks amerykański wszedł w kolejny okres, tzw. The Dark Age. Tacy autorzy jak Alan Moore czy Frank Miller pragnęli w swoich dziełach ukazywać dojrzalszą niż dotychczas treść. Ich twórczość pozbawiona była nabuzowanego hormonami patosu. Inną, charakterystyczną cechą stało się to, że nie stronili oni od dosadnych czy zwyczajnie brutalnych scen. Jednak to Gaiman, zdaje się, najszerzej udowodnił wtedy że historia komiksowa może opowiadać rzecz ambitną i mroczną zarazem. Oryginalny, zamknięty w 75 zeszytach Sandman, to świetnie skomponowana opowieść o jednym z Nieśmiertelnych - istot będącymi personifikacjami uniwersalnych zjawisk i emocji. Tytułowy bohater jest władcą krainy snów, rzeczy wymyślonych oraz marzeń. Fabuła rozgrywa się zarówno w światach niematerialnych, co doczesnym. Problemy tego ostatniego niejednokrotnie okazują się być całkiem podobne do tych, z transcendentnych sfer. Bo to właśnie jest najciekawsze w panteonie Sandmana: postaci-archetypy zdają się z powodu swojej omnipotencji tylko pozornie obiektywne w osądach. Teoretycznie nie można ich określić jako dobre ani złe. Jedynie spełniają swoje role. Są. Pożądanie zawsze napędza różnorakie namiętności, Rozpacz syci się smutkiem, zaś Śmierć… cóż, to już nader oczywiste. Jednocześnie odnosimy wrażenie, że ich neutralność to trochę maska, za którą kryją się zaskakująco możliwe do utożsamienia uczucia. Jak widać, istnieją problemy, z którymi muszą się liczyć nawet ci, którzy byli obecni przy powstaniu wszechświata.
Uwertura to album zbiorczy, złożony z sześciu zeszytów wydanych w latach 2013-2015. Kontynuowanie serii, rozpoczętej ćwierć wieku temu to ryzykowne zadanie. Ale nie dla Gaimana, który przez ten czas nie próżnował i konsekwentnie szlifował swój warsztat. Mogę z całą pewnością powiedzieć, że Uwertura to świetne dopełnienie głównej historii. Teoretycznie jest ona prequelem i ukazuje historię wydarzeń sprzed głównej osi zdarzeń. Kto jednak czytał oryginał, ten wie, że chronologia w Sandmanie jest umyślnie zaburzona. Czas w tym uniwersum stanowi niejednokrotnie tylko jedną warstw, nałożoną na skomplikowaną fabułę. Co natomiast dzieje się w tym konkretnym albumie? Jak czytamy na okładce: Nadszedł rok 1915. I zaraz skończy się wszechświat. Będzie więc klasyczne odliczanie do zagłady? Bynajmniej. Rzecz jak zwykle jest o wiele głębsza, ale tego zdradzać rzecz jasna nie zamierzam.
Oprawa graficzna to uczta dla oczu i basta. To, co tworzyli poprzedni rysownicy miało bardzo spójny, surowy styl i szczerze mówiąc, nic bym tam nie zmieniał. Williams zrobił jednak swoimi rysunkami niesamowitą robotę, a każdy kadr to małe dzieło sztuki. Wiele akcji w nowym Sandmanie dzieje się gdzieś poza czasem i materią, w alternatywnych planach. Przedstawione jest to wszystko w bardzo psychodelicznej wizji. Kształty postaci, nawet “dymki” rozmów, same kadry niejednokrotnie się efektownie rozmywają. Ba, czasem forma zmusza czytelnika do niestandardowego odbioru dzieła, wręcz bawi się konwencją. W jednym momencie musiałem dosłownie obracać komiksem na różne strony, aby należycie pojąć akcję, co tylko potęgowało pokręconą atmosferę.
Nie zawsze się podkreśla, na ile ważne w komiksie są tusze oraz dobór odpowiednich barw. Tu odpowiada za nie Dave Stewart. Z suplementów dowiadujemy się, na ile jego praca jest pedantyczna, jak bardzo starał się przenieść klimat niektórych scen samymi kolorami. Surrealistyczne kadry pełne są pstrokatych tonacji, co bardziej mroczne odnoszą się do skali szarości. Bardzo podoba mi się również przedstawienie pewnego miasta, które miało składać się z samego światła. Niniejszym nic nie rzucało w nim cienia, co z punktu widzenia tak rysownika, co osoby odpowiedzialnej za kolory było problematyczne ze względu na perspektywę. I tu znowuż poradzono sobie świetnie, czego jednakże zwykłe słowo niestety nie przełoży. Takich zabiegów jest tu więcej, ponieważ w Uwerturze spotykają się przeróżne style graficzne, lecz w żaden sposób się ze sobą nie “gryzą”.
Trzy grosze o suplementach, o których wcześniej wspomniałem. Zazwyczaj w komiksach dodatki na końcu to kilka alternatywnych okładek i jakieś słowo od twórcy. Tu jest tego o wiele więcej. Nie wiem jak było w oryginalne, ale polskie wydanie jest wzorcowe. Masa dodatkowych materiałów, szkice, fragment scenariusza, wywiady.
Tym, którzy Sandmana jeszcze nie znają, polecam najpierw sięgnąć po oryginał. W przeciwnym wypadku Uwertura będzie co prawda zrozumiałą kompozycją, aczkolwiek wiele straci. Choć to teoretycznie prequel, jest on raczej uzupełnieniem tego, co dotychczas zostało przedstawione. Kilka wątków zostaje wyjaśnionych, na parę pytań wreszcie znajdujemy odpowiedzi. Gaiman cały czas trzyma jednak rękę na pulsie i dba o jeden z najważniejszych elementów serii - niedopowiedzenie. Dobra historia to bowiem taka, która nie wyjaśnia wszystkiego i motywuje czytelnika do własnej interpretacji. Tu nie jest inaczej. Słowem, Uwertura to świetny i przede wszystkim utrzymany w duchu poprzedników dodatek do świata, którego z pewnością będzie brakować. W przeciwieństwie jednak do co bardziej komercyjnych twórców, tutaj autor wie kiedy postawić kropkę. Także lub stety lub niestety, jest to definitywny koniec serii. Najważniejsze, że w świetnym stylu.

5/12

Jacek Dukaj - Lód


** - bolało... wciąż boli

Nie nazajutrz i nie dnia zaraz po nim następnego, lecz dopiero w piątek, piątkowym wieczorem, a raczej nocą już piątkową, to jest z piątku na sobotę się przetaczającą, w przednoc balu gubernatorskiego, wonczas to wreszcie tak wszystko się zorganizowało…

Się zrobiło się. Pcha się drzwi żelazne, wychodzi się na podest widokowy; podaje się pannie rękę, panna w balowych pantofelkach przestępuje ostrożnie próg.

4/12
Krzysztof Kopka - "Siwy dym"

****** - fajnie się czytało

6/12

Andrzej Pilipiuk - Konan destylator


**** - czytelniczy fast food

Cobena czytywałam od czasu do czasu z różnym skutkiem - jedne powieści podobały mi się bardziej, inne mniej. Gdy na rynku pojawiła się najnowsza książka tego pisarza, sięgnęłam po nią z czystej ciekawości i... zostałam dosłownie wessana. Muszę przyznać, że autor naprawdę pozytywnie mnie zaskoczył.

Fabuła z pozoru nie serwuje nam niczego odkrywczego (mąż głównej bohaterki ginie, a następnie kobieta dostaje dowody na to, że jednak żyje), ale twist, jaki stosuje Coben na końcu książki po prostu rozkłada na łopatki i choć słyszałam opinie, że wielu czytelnikom zakończenie nie przypadło do gustu, jak dla mnie było takie, jakie być powinno.

Książkę czyta się ekspresowo, na co wpływ ma lekki, plastyczny styl pisarza (dosłownie leci się przez nią, nawet, gdy niewiele się dzieje), a główna bohaterka Maya Stern jest postacią wyrazistą i można ją albo od razu polubić, albo znienawidzić. Naprawdę świetnie się bawiłam przy tym thrillerze i mam nadzieję, że przy kolejnej swojej książce Harlan Coben nie zaniży lotów.

Polecam wszystkim, którzy w trakcie czytania lubią wraz z bohaterką/bohaterem zastanawiać się nad rozwiązaniem zagadki.

Powieść napisana jest w formie dziennika głównego bohatera, przez co zapewne nie wszystkim przypadnie do gustu, jednak dzięki temu możemy poznać bliżej psychikę Jacka, jak i jego przemyślenia na temat tego, co dzieje się z wyprawą badawczą na Spitsbergen. Gdy mężczyzna zostaje sam w zatoczce Gruhuken i okazuje się, że jednak całkiem sam nie jest a wokół ma noc polarną, zaczynają się dziać naprawdę ciekawe rzeczy.

Książkę polecam czytać wieczorem, w skupieniu, najlepiej przy delikatnym świetle. Michelle Paver świetnie buduje klimat i stopniuje napięcie - czasami naprawdę można wczuć się za bardzo i cała atmosfera wręcz uderza ze zdwojoną mocą. Uczucie izolacji, stopniowej utraty zmysłów (a może nie?), przenikliwy mróz i to coś, co czai się w mroku Gruhuken naprawdę oddziaływują na wyobraźnię.

Czytało mi się tę książkę świetnie, ale wiem, że styl narracji nie każdemu się spodoba. Jeśli jednak lubisz klimat wyobcowania, mróz północy, trzeszczący pod butami śnieg i tajemnicę czającą się gdzieś w ciemnościach, powinieneś/powinnaś sięgnąć po "Cienie w mroku". Na pewno nie będzie to czas stracony.

Kocham tę autorkę. Po prostu. Jeszcze nigdy nie zawiodłam się na jej książkach, a kilka już przeczytałam. Islandka ma swój styl i zgrabnie łączy kryminał/thriller z sytuacjami nadprzyrodzonymi, dzięki czemu jej powieści nabierają ciężkiego, mrocznego charakteru.

W "Niechcianych" akcja toczy się dwutorowo - w 1974 roku i czasach obecnych, a cała fabuła spięta jest po prostu perfekcyjnie i nic nie dzieje się przypadkowo. Może sama akcja nie jest pchana w jakimś zawrotnym tempie, ale tak właśnie ma być i to stanowi oś tej powieści.

Yrsa ma naprawdę świetny warsztat i potrafi trzymać w napięciu, a książkę czyta się szybko i jest w niej coś, co sprawia, że nie można się od niej oderwać. Dodatkowy plus za zakończenie, którego zupełnie się nie domyśliłam i które solidnie mnie zaskoczyło. Warto przeczytać, jeśli jest się fanem dobrze napisanych thrillerów.