Shavri niemal z czułością pogłaskał chropowatą korę lipy, za którą się schował. Na znak kapitana ugiętych nogach wycofał się w krzaki, twarzą zwróconą do ginącego w zieleni obozu koboldów.
Słuchał Marva, ale wciąż nie mógł w sobie znaleźć przekonania. Wiedział, że trzeba je wyrżnąć. Wiedział, że to w najlepszym wypadku zawsze szkodniki, w najgorszym ludożercy, ale tak bardzo chciał się dowiedzieć, czy za atakami na wioski, do jakich się dopuszczały, stało coś innego niż tylko ich natura. Tak bardzo chciał z nimi porozmawiać. Koboldy, które tu żyją to w większości kobiety, dzieci i starcy. Ale nawet osobnik niezdolny do walki, w desperackiej chwili próby znajduje w sobie dość siły, żeby podnieść rękę na swojego oprawcę. Shavri coś na ten temat wiedział. Wiedział też, jak boli utrata domu i pomimo że sytuacja zdawała się zupełnie inna, nie mógł się pozbyć z głowy myśli, że właśnie jest zupełnie tak samo, jak wtedy, kiedy to jego dom ktoś zrównał z ziemią w odwecie.



- Szybciej! – ryknął senior rodu Traffo, pomagając wnukom i parobkom załadować wóz resztkami zapasów i domowych sprzętów. Dookoła nich w całej osadzie panował trudny do opisania chaos podyktowany przerażeniem. Ludzie ładowali na wozy swój majątek, a ci, którzy zbyt się bali, żeby tracić na to czas, wskakiwali na konie lub biegli pieszo w las w tym, co mieli na sobie. Stary Traffo kazał wygonić ze stajni wszystkie konie i podpalić budynek, żeby było coś widać. Jego rodzina liczyła się z ewentualnością ucieczki już od kilku dni – wieści o porażkach królewskiej armii docierały do nich coraz mniejszych odległości. Wystarczyło rzucić okiem na mapę, żeby połączyć miejsca toczonych bitew w długi sznur krwawych pereł, którego Biała Gruda miała być kolejnym koralikiem. Dlatego jej mieszkańcy, a w tym ostatni członkowie znamienitego przed dziesięcioleciami rodu Traffo, bardzo sprawnie zebrali to, co najważniejsze ze swojego dobytku. Zabierając narzędzia i pieniądze w juki, a ku rozpaczy młodziutkiego Shavriego - zostawiając żywiec za sobą. Teraz cała rodzina gramoliła się na konie. Traffo z błogosławieństwem odprawił ostatnich pomocników z kuźni, dając im na pożegnanie poza dobrym słowem konia, garść złota i jedzenie w juki. Młodzi uparli się jednak, żeby pomóc dobrodziejowi w wyprawieniu jego rodziny z osady.

Jedenastoletni Shavri siedział w siodle przed swoją mamą, tuląc się do jej ręki i patrząc z przestrachem na krzątaninę ludzi i płonącą stajnie. Koniczynce – kasztance jego matki – najwyraźniej też udzielił się strach, bo drobniła w miejscu kopytem i podrzucała łbem zupełnie tak, jakby sama chciała krzyknąć: „Zbierajmy się stąd już!” Ignis Traffo jedną ręką trzymała lejce, a drugą gładziła syna po głowie. Nerwowo rzucała pełne napięcia spojrzenia to na załadunek wozu, to w poszukiwaniu swojego męża.

Olf Traffo wypadł właśnie zza płotu, zmuszając Kruka do skoku przez niewysoką przeszkodę. Mężczyzna miał ogień w oczach. A maleńka Norva, która siedziała przed nim na grzbiecie karuska po prostu płakała ze strachu.
- IDĄ! – ryknął Olf, machając młotem w kierunku sadów z którego uciekał. – UCIEKAJCIE! Ludzie uciekajcie!
Nie do końca wiadomo było, czy pandemonium, które nastąpiło w sekundę później, wynikło z jego niemal zwierzęcego krzyku, czy z deszczu płonących strzał, jakie zaczęły się sypać na wioskę.
- Ładujcie się! – zawołał stary Traffo, próbując opanować swojego siwka. Sam sięgnął za plecy po swój własny młot. Jego dwaj wnukowie Gram i Piotr zwinnie wskoczyli na swoje konie. A na wóz wdrapał się jeden z parobków, który strzelił wałachom batem nad głową, gdy tylko złapał w ręce lejce. Trzej inni natychmiast skierowali swoje konie na tył wozu, gotowi do walki o dorobek wieloletniego dobrodzieja, pod którego dachem się wychowali i zdobyli swoje ostrogi. Stary Traffo ruszył między nich, zamykając kawalkadę, którą otwierała Ignis.
- Starajcie się jechać razem, ale jak się nie uda, to spotkamy się na łące za rzeką! – krzyknął Olf, zmuszając Kruka do nieco karkołomnego cwału jeszcze na terenie osady.
Shavri poczuł, że ma łzy na policzku, kiedy ze zgrozą zobaczył ludzi na przeciwległym końcu osady, padających od strzał i mrowie wysokich kształtów, wychodzące spomiędzy sadów.
- Nie oglądaj się, maleńki – wysapała Ignis, podrywając klacz do galopu w najczarniejszej godzinie nocy.

A dzień zapowiadał się wcale nieźle. Oddział wojsk, który jeszcze ze świtaniem przechodził tędy, żeby rozprawić się z dużą grupą orków, został jednak wybity niemal do szczętu. Niedobitki zbrojnych dopadały do wioski niemal już na kolanach, ostrzegając przed orkami, którym mało było zwycięstwa, szukały za nie nagrody, idąc w te stronę.

Koniczyna szła pewnie, klucząc między ostatnimi zabudowaniami. Niedaleko przed nią majaczyła ściana potężnych, milczących strażników, którzy szumieli teraz niespokojnie swoimi zielonymi koronami, jakby wzburzeni tym, co się dzieło z ludzką osadą. Shavri tak jak i jego mama gorączkowo rozglądała się na boki, żeby zobaczyć, czy wszyscy bliscy są w zasięgu wzroku i uciekają. Razem z nimi w las biegło lub galopowało wielu innych sąsiadów i chłopczykowi kroiło się serce, że nie mogą wsadzić na grzbiet Koniczynki jeszcze kogoś. Zamykał oczy, gdy mijali matki z niemowlakami, którym jego mama nie chciała pomóc, mimo że prosił ją o to bardzo. Wóz z ich rzeczami terkotał na trakcie. Shavri raz tylko widział, żeby ten wóz jechał tak szybko, ale później dziadek wymierzył woźnicy kilka razów nahajką za pijaństwo i głupotę, które sprawiły, że jechał jak szaleniec. Teraz taka prędkość, choć duża, nie była wystarczająca. I było widać, że woźnica nie jest w stanie zmusić dwóch koni do tego, aby ciągnęły szybciej. Dziadek i trzech innych konnych, którzy zostali by pilnować wozu, odstawali coraz bardziej.
- Ignis idę im pomóc! – zawołał Olf z nad grzbietu Kruka.
- Oszalłeś! – ryknęła jego żona i Shavri zląkł się jeszcze bardziej. Matka potrafiła człowieka rozumu nauczyć samym głosem. – Durniu Ty, ani mi się waż! Masz Norvę na łęku.

Nim mąż zdołał jej odpowiedzieć, wpadli pomiędzy pierwsze drzewa, spomiędzy których rozlegały się straszliwe, alarmujące krzyki. Okazało się, że ciemność dzisiaj w nocy była im wrogiem, a nie schronieniem, bo na trakcie na uciekinierów czaiła się inna grupa orków, na którą konni niemal wpadli. Jedynie poblaski z płonącej wioski, które odbijały się w ślepiach potworów i na ich pancerzach zaalarmowały jeźdźców, ale ludzie, którzy uciekali wcześniej nie mieli tyle szczęścia, co na własne oczy zobaczył Shavri oniemiały ze strachu.
Wychował się przy zagrodzie. Widział i zarzynane prosiaki i kurczaki. Był przy tym, gdy umarł ich sąsiad kopnięty przez złośliwego konia oraz przy paru porodach, to ludzkich to owczych. Był oswojony z widokiem śmierci i krwi. Ale nie takim… Za późno uświadomił sobie co widzi, a przez to zbyt późno zacisnął powieki. Wobec czego Ignis poczuła w siodle gorącą wilgoć świadczącą o tym, jak bardzo przerażony był jej syn. Ale nawet nie zwróciła na to uwagi, sama w panice prowadząc między drzewa konia, który oszalał od smrodu ludzkiej krwi.

O włos minęli zgarbioną postać, która jako jedyna nieruchoma w tym szaleństwie, siedziała na czymś koniopodobnym obok uwijających się, ucztujących orków. Nie było mowy, żeby którykolwiek człowiek w panice to zauważył, ale spod płaszcza, na ziemię wolno kapała krew.

- W las! – zawołał Olf i niestety tak nieszczęśliwie się złożyło, że część konnych skręciła w drzewa w lewą stronę, a część, w tym Ignis z Shavrim, w prawą. Nieszczęścia było więcej, bo nieruchomy dotąd konny wodził przez chwile oczami schowanymi pod kapturem za Ignis, a potem gestem zmusił swojego wierzchowca do galopu właśnie za nią.

Las tętnił dudnieniem końskich kopyt, krzykiem pożeranych żywcem ludzi i orczym nawoływaniem. Koniczyna kwiczała w galopie jakby ją samą zarzynali. Mijali w ucieczce innych ludzi na koniach i pieszo, ale nigdzie nie było widać ani ojca, ani dziada, ani braci. Co stało się z wozem i broniącymi go?
Życie skurczyło się do oddychania i strachu, migających drzew i dyszenia konia i kobiety. Wkrótce pozostawili w tyle zarówno orkowe pandemonium jak i innych uciekinierów. Koniczyna szła, gubiąc z pyska płaty piany. Jej boki parowały w zimnym, nocnym powietrzu. Para ciągnęła się za nią niby całun dymu za zjawą. Ignis po chwili uspokoiła się na tyle, aby zacząć kierować koniem w kierunku wstęgi strumienia i wtedy usłyszała z boku za sobą inne dwie pary kopyt przemierzających las. Odwróciła się tylko po to, żeby włosy zjeżyły się jej na karku. Za nimi przez niemy, wyścielony mgłą bór pędziła konno ciemność w kapturze ze świecącymi żółto ślepiami. I patrzyła się jej prosto w oczy.
Ignis jęknęła, czując jak jej ciało wiotczeje, pod wpływem tego spojrzenia, ale wtedy właśnie Koniczynka potknęła się i nagłe szarpnięcie wydarło ją z stuporu. Ścisnęła jeszcze mocniej mokre i gorące boki lojalnej klaczy, której charczący oddech nie pozwalał nawet na kwiknięcie w proteście.

Nie mając dokąd uciec, znikąd nie widząc pomocy, Ignis gnała konia w kierunku zbiórki, o jakim w ferworze ucieczki krzyczał jej mąż. Przez całe swoje życie nie była tak przerażona. Przez całe swoje życie nie czuła się tak samotna i bezbronna. Nawet wtedy, kiedy jako berbeć wpadła do płytkiej studni. Koniczyna potykała się coraz częściej. Jej oddech był bolesny dla uszu. Tymczasem monstrum za nimi było coraz bliżej. Shavri patrzył na nie szeroko otwartymi oczami, ale obcy nie interesował się nim. Całą swoją uwagę skupiał na Ignis, a w zasadzie na jej wzdętym brzuchu. Chłopiec widział, jak bestia unosi pazurzastą dłoń w kierunku jego matki, która krzyknęła nagle z bólu. Przestraszona jej krzykiem kasztanka, zmusiła się do jeszcze większego wysiłku i w pełnym pędzie wbiegła w szeroki na kilka metrów strumień, rozbryzgując wokół siebie cudownie zimną wodą. Otrzeźwiło to nieco klacz, tak, że zdwoiła wysiłki, ale obcy był tuż. Shavri widział głód w jego oczach, gdy patrzył na brzuch jego matki. Ork krzyknął. Słowa brzmiały dziwnie obco, nieprzyjaźnie i wstrętnie. Jak groźba, albo plugawa obietnica. Na samo brzmienie tych słów Sharvi w końcu dał upust swemu strachowi i ryknął płaczem, a Ignis zaczęła głośno się modlić. Raz po raz wzywając imienia Sune. Miała nadzieję, choć coraz mniejszą, że nienadaremno.
Kobieta czuła na plecach wzrok ciemiężyciela. Rżenie jego konia słyszała już tuż obok siebie. Próbowała skręcić, ale ork jej nie odstępował. Jego wierzchowiec szedł za nimi krok w krok.
- Mamo! – zawołał rozpaczliwie Shavri, odwracając głowę od obcego i wtulając się w brzuch matki. Ignis poczuła, że to koniec. Że dobiegła do kresu. Że już nic nie da rady zrobić. Nie ucieknie. W przypływie rozpaczy zamknęła pełne łez oczy i czekając na szarpnięcie, gdy zły chwyci ją za płaszcz, krzyknęła w końską grzywę:
- OLLLLLLF!

Krzyk napędzany grozą przeciął noc. Czas zwolnił gwałtownie, gdy Shavri usłyszał galop trzeciego konia, napływający z naprzeciwka, a wyłaniający się z niknącego echa krzyku jego matki. Nowego konia usłyszał też obcy, bo przeniósł spojrzenie z Ignis na nadjeżdżającego w sam raz, żeby zobaczyć ostatnią rzecz w swoim życiu. Był nią bijak młota bojowego Olfa Traffo, który uderzył w niego z całą siłą, jaką mężczyzna z twarzą wykrzywioną w grymasie furii miał w ramionach pobłogosławionych pracą w kuźni. Oburęczny cios był tak potężny, że wyrzucił martwego orka z siodła. Jego koń, spłoszony nagłą śmiercią właściciela, wierzgając, odbił w bok, drąc kopytami ściółkę, pognał gdzieś w las. W tym czasie Olf również zawrócił i dogonił zwalniającą Koniczynkę.
- Olf! – jęknęła Ignis, płacząc z nerwów na widok męża i siedzącej przed nim zasmarkanej Norvy, białej ze strachu, której ojciec kazał trzymać lejce. Kruk był tak samo zziajany jak Koniczynka, ale oba wierzchowce uspokoiły się nieco, zwolniły i złapały oddech, nie przerywając jednak ucieczki.
- Nic ci nie jest? – zapytał mężczyzna, oglądając uważnie ją i swojego syna. Przejął lejce od córki, na której twarz powoli wracał kolor.
- Nic-c… Bogom niech będą dzięki – Ignis płakała jak mała dziewczynka, co natychmiast udzieliło się jej dzieciom. Jechali przez las wciąż na północ. – Co z resztą?
- Nie wiem… Dziadek, żył kiedy się rozłączaliśmy. Chłopaki tak samo, ale nie wiem teraz sam…

Jego słowo w pół przerwał błogosławiony dźwięk rogu. Tak bardzo znajomy, jak znajome są zapachy z kuchni rodzinnego domu albo sposób w jaki lipcowe słońce załamuje się przy zachodzeniu i wpada w okno w izbie sypialnej.
- Dziadek! – zawołała Norva głosem tak radosnym i pełnym szczęścia, jakby samo brzmienie rogu niszczyło wszystkie ich problemy i strachy.
Szli za głosem tego wezwania ledwie kilka chwil. A kiedy wypadli na polanę, na której czekało na nich kilka innych osób, które poderwały konie do galopu na ich widok, Shavri zobaczył zarówno dziadka, obu swoich braci, jak i - niestety - tylko jednego z parobków. Wóz z ich rzeczami gdzieś zniknął, a zarówno Gram jak i dziadek wyglądali na rannych. Gram oberwał zdaje się dość mocno, ale nie na tyle, żeby nie mógł się utrzymać w siodle, co było dobrym znakiem. Prowadził swojego konia z typową dla siebie werwą. Piotr, który asekurował go jadąc zaraz obok niego, pomachał im ręką. Dziadek tylko kiwnął głową i bez słowa pokazał im młotem kierunek jazdy.

Po chwili na polanie nie było już żywego ducha. Zryta trawa była jedynym śladem bytności tutaj ludzi, ale dla orków, którzy się tu wkrótce pojawili, zwabieni rogiem Traffo, uciekinierzy byli już poza zasięgiem.Bestie patrzyły nienawistnie na ścianę boru, w której ludzie zniknęli jakiś czas wcześniej. Zmęczony, stary Traffo na swoim siwku prowadził swoją rodzinę galopem przez bezdroża w bezpieczne miejsce. Bezpieczne przynajmniej chwilowo. Do następnej ucieczki. Czy wtedy też im się uda?
Pędzili niezmordowanie do świtu, który wychodził im na spotkanie ze wschodu, obiecując nowy dzień.


Shavri wrócił do tego wspomnienia, bo nigdy nie przypuszczał, że przyjdzie mu być po tej drugiej stronie miecza. Słuchał Marva dalej, gładząc dla uspokojenia Bijak po czarnym futerku.

Koboldzi las
(nieznana lokacja)
południe, 17 Tarsakh Roku Orczej Wiosny

Na rozkaz Tillit magiczny wierzchowiec ruszył z kopyta; Zoja zdążyła tylko pisnąć kurczowo wtulona w końską grzywę, gdy ziemia przesuwała się pod widmowymi kopytami w zastraszającym tempie, a gałęzie chlastały dziewczynę po nogach, plecach i bokach. Uzdrowicielka mocno zacisnęła oczy; otworzyła je dopiero gdy poczuła, że wyjechali z lasu.

Koń pędził teraz po otwartej przestrzeni, wzdłuż drzew. W oddali Zoja widziała zarośnięte trawą, skrzypem i tatarakiem podmokłe łąki; potem zaorane pole. Wierzchowiec przecwałował przez niewielką wieś; ludzie z krzykiem uskakiwali mu z drogi. Dziewczyna zauważyła, że jadą teraz po polnej drodze rozjeżdżonej kołami wozów. Zza chmur wreszcie wyszło słońce, ale zimny wiatr sprawiał, że Zoja szczękała zębami w przemoczonym na wskroś ubraniu. Potargane włosy, pełne liści i drobnych patyków spadały jej na twarz; gdy zobaczyła, że zbliżają się do kolejnej wsi pomyślała, że wygląda jak - nie przymierzając - topielica, albo przynajmniej wiedźma z lasu. Koń zaczął zwalniać; do uszu Zoji dotarły podniecone okrzyki mieszkańców, którzy zobaczyli już dziwne zwierzę i jeźdźca. Oby nie pogonili jej widłami…

Widmowy rumak zatrzymał się na skraju wsi, cierpliwie czekając aż jeździec raczy zsiąść. Zoja z trudem rozprostowała zesztywniałe plecy i zgrabiałe palce, którymi kurczowo ściskała łęk siodła. W jej stronę zdążało kilka osób, kolejne zbliżały się do granicy domów, z niepokojem ale i oczekiwaniem wpatrując się w nowoprzybyłą.

- Grzeczny konik. - uzdrowicielka poklepała wierzchowca po boku, z ulgą, ze to już koniec jazdy i obawą, że niestety chyba też przyjdzie jej na nim wracać. Kiedy już świat przestał trząść się w górę i w dół i udało jej się ustalić, że - mimo obaw - nadal ma wszystkie posiadane wcześniej zęby, otrzepała się z kurzu i jak mogła poprawiła ubranie.
- Dzień dobry...? - powiedziała niepewnie, widząc biegnących ku niej ludzi. Uniosła lekko ręce, tak było widoczne, że nie ma w nich schowanej broni czy innych niemiłych rzeczy (a także, by było widać jej czerwone nici, oplecione na przedramionach) i dodała już głośniej:
- Przepraszam, nie chciałam nikogo nastraszyć. Przyjechałam do rannego. Jestem uzdrowicielką…
- Pani… - mężczyzna, który dobiegł pierwszy ukłonił się nisko i wyciągnął ręce by pomóc jej zsiąść z konia. Najwyraźniej brak kopyt widmowego rumaka nie niepokoił go w żadnym stopniu.
- Powiadomcie Fabię, że Lady przysłała pomoc dla Svena! - krzyknął ktoś z tyłu.
- Tędy, pani, prosimy, szybko - żylasta kobieta stanęła przed wierzchowcem, niecierpliwie wyłamując sobie palce.

Lady? A więc wieśniacy znali Tillit, choć pod innym mianem. Zoja doprawdy nie wiedziała, czy to lepiej, czy gorzej; niemniej to, że ich zleceniodawczyni była kimś szanowanym w zwyczajnej wiosce ujmował jej wiele demoniczności. Zoję swędział okrutnie język, żeby wypytać ludzi o Tillit, portal, konia, wilki, koboldy... i o to, gdzie właściwie się znalazła, ale powściągnęła się w porę. Tam gdzieś był ranny, może umierający człowiek; obowiązki najpierw, ciekawość potem!
- Prowadźcie... - pokiwała głową i podciągnęła sukienkę, żeby w razie czego móc iść szybciej.

Mieszkańcy, którzy przywitali ją najpierw - Hugon i Aldona - poprowadzili Zoję w stronę centrum Lisowa. Uzdrowicielka chciała jeszcze poprosić, by ktoś zajął się koniem, ale gdy się odwróciła, zobaczyła tylko znikający na horyzoncie zad wierzchowca.

Dom kowala Svena znajdował się niemal pośrodku wsi, przy niewielkim placyku z wykopaną na środku studnią. Aldona wprowadziła Zoję do środka; Hugon został na zewnątrz, podobnie jak tłum gapiów. Wieść o przysłanej przez Lady uzdrowicielce rozprzestrzeniła się po Lisowie jak pożar.
Chata kowala była dość duża, urządzona prosto i schludnie. We wspólnej izbie Zoja zastała kobietę, którą Aldona przedstawiła jako Fabię, drugą żonę Svena, dwójkę starców (rodziców kowala) i gromadę dzieci różnej płci i wieku, zbitych w gromadę przy kuchennym piecu.

Chory leżał na posłaniu oddzielonym od głównej izby solidnym przepierzeniem. Był blady, nieprzytomny i miał trudności z oddychaniem. Zoja nie musiała widzieć olbrzymich siniaków po kopytach na jego klatce piersiowej by wiedzieć, że połamane żebra utrudniają mu złapanie tchu. Jakby tego było mało, upadając mężczyzna uderzył głową w kowalski młot i od kilku godzin nie odzyskiwał przytomności. Fabia na widok Zoji rzuciła się jej do nóg, z płaczem błagając ją o pomoc i zmiłowanie.

Nie wyglądało to dobrze. Zoja napatrzyła się wiele podobnych przypadków - do obu świątyń, w których terminowała, znoszono ludzi, którzy ulegli ciężkim wypadkom przy pracy, a rolniczy fach do bezpiecznych nie należał - ale zawsze asystowała bardziej doświadczonym kapłanom czy lekarzom. Co innego było przyspieszać naturalną regenerację “czystych” cięć mieczem (czy zębami pułapki), a co innego zmagać się z rozległymi obrażeniami wewnętrznymi, które nie wiadomo jak daleko i głęboko sięgały.

Ale spróbować musiała. Nie dla Tillit i nie dla siebie, ale dla tych wszystkich ludzi, którzy wpatrywali się w nią z napięciem i niemą prośbą. To właśnie po to istniał zakon kapłanów Ilmatera - by nieść pomoc i rozpalać nadzieję wszędzie tam, gdzie niezawinione cierpienie podnosiło swój szkaradny łeb.

- To nie będzie przyjemne... - stwierdziła dziewczyna z troską, przygryzając wargę, kiedy już dokonała wstępnych oględzin, a w jej głowie urodził się pomysł na to, jak ulżyć rannemu.
- Będę potrzebowała kilka rzeczy. Przygotujcie je, a ja... ja się pomodlę. - wymieniła proste przedmioty, jakie uznała za potrzebne przy zabiegu i nie przejmując się tłumkiem, klęknęła przy łóżku kowala, składając ręce. Szeptane pod nosem słowa nie były nie tylko prośbą o przewodnictwo Ilmatera, ale przede wszystkim mantrą przeciw strachowi i sposobem na uspokojenie myśli dziewczyny. Kiedy Zoja wstała, choć nadal nie była siebie pewna, w jej oczach i ruchach dało się wyczuć zdecydowanie i zawziętą determinację.

Kiedy wszystko było już przygotowane, odkaziła nóż, sprawdziła kciukiem ostrość narzędzia i wziąwszy ostatni, głęboki oddech, przystąpiła do dzieła.

Wszystko było we krwi: prześcieradło, ręce Zoi, fartuch, który założyła i poniewierające się po podłodze nasiąknięte zwitki bandaży. W złej, czarnej, wymieszanej z ropą i limfą krwi, która przesiąkła z przebitych odłamkami kości trzewi mężczyzny do wnętrza jego ciała, zalewając płuca i utrudniając oddychanie. Zoja nieco tępym wzrokiem wpatrywała się w zrastającą się pod wpływem leczniczej mocy podłużną ranę od noża, przez którą odsączyła część zalegającą w piersi mężczyzny cieczy. Opuchlizna prawie zeszła; kości powinny zrosnąć się w przeciągu krótkiego czasu, a przynajmniej wzmocnić na tyle, by stan rannego mógł zacząć się polepszać.

Czekało ją jeszcze umycie mężczyzny, zabezpieczenie świeżo zagojonych obrażeń i podanie mu czegoś na wzmocnienie. Zoja była raczej pewna, że zabieg się powiódł - boska łaska niemal nigdy nie zawodziła - ale nie mogłaby zostawić kowala bez nadzoru. I bez jasności, jaki jest wynik leczenia.

- Będę przy nim czuwać, póki nie odzyska przytomności. - zadeklarowała, podnosząc się ze stołka i powoli zabierając się za opatrunki - Ktoś jeszcze potrzebuje pomocy...? - spytała. Trochę padała z nóg, a trochę była ciekawa odpowiedzi na inne pytania, związane z Tillit, ale na skoro już pomogła kowalowi nie byłoby właściwe, by łaski Ilmatera odmawiać innym potrzebującym.

To jednak okazało się trudniejsze do zrobienia, niż początkowo mogłoby się wydawać - mieszkańcy tak bardzo chcieli podziękować dziewczynie za to, co uczyniła dla kowala, że niemal siłą posadzili za stołem i kazali jeść. Zoja w końcu ustąpiła, czując zresztą, jak opada na nią kilkudniowe zmęczenie; od dotarcia do Zamieci przecież nie miała okazji porządnie się wyspać i najeść, a teraz - choć z początkowymi oporami - skorzystała z okazji. Najedzona, do wieczora spędziła czas na doglądaniu kowala i pomocy innym potrzebującym; skupienie na pracy i radość z tego, że dzięki jej darowi przywraca zdrowie cierpiącym i uśmiech na twarzach ich bliskich, zupełnie wyparły z jej głowy troskę o resztę drużyny i wszystkie ważne pytania, jakie miała zadać gospodarzom.

Poszła spać dopiero pod wieczór, zmęczona, ale zadowolona. A na dodatek syta, ogrzana i czysta (pozwoliła sobie na taką śmiałość, że poprosiła Fabię o jakieś czyste ubrania, a swoje lekko już zaśmierdłe ubranie uprała) - co w porównaniu z warunkami, w jakich przyszło jej spędzać ostatnie noce zalatywało niemal dekadenckim luksusem. A wszystkie tajemnice wyjaśni z mieszkańcami jutro... bo przecież do jutra nic się nie stanie, prawda?

I z tą myślą zasnęła, głęboko zakopana w pościel.

Zoja obudziła się przed świtem; wyćwiczony organizm reagował na mentalny budzik nawet wtedy, gdy miał okazję i potrzebę by jeszcze pospać. Wieś także budziła się do życia. Rodzice pokrzykiwali na dzieci, dzieci na zwierzęta; szczękały garnki, trzaskały drzwi i piały koguty. Za oknem szemrał deszcz. Nic nie wskazywało na to, by we wsi źle się działo.

Gdy gospodarze zorientowali się, że Zoja już wstała usadzili ją przy stole, goszcząc “czym chata bogata” (jak zorientowała się uzdrowicielka widząc łakome spojrzenia dzieciarni). Kowal Sven był już na nogach - słaby, ale zdrowy. Przypadł jej do nóg, dziękując za ocalenie życia, a przez to i dobrostanu jego rodziny. Doglądane przez Zoję osoby również czuły się świetnie - zarówno dziewczynka ze złamaną ręką, pogryziony przez rosomaka myśliwy, jak i weteran wojny z orkami, któremu źle opatrzony kikut odciętej nogi za nic nie chciał się goić.

Po posiłku gospodarze uprzejmie zapytali, czy Zoja zostaje w Lisowie - co byłoby wielkim zaszczytem zarówno dla całej wsi, jak i dla rodziny kowala; czy też będzie odwiedzać kolejno wszystkie okoliczne wsie.

Pałaszująca gorącą kaszę ze skwarkami, gotowaną marchwią, cebula i innymi pysznościami, uzdrowicielka energicznie pokiwała głową na “tak”, dopiero po chwili orientując się, że może zostać dwuznacznie zrozumiana. A że Ethel nie raz sztorcowała akolitów, że mówić z pełną buzią nie wypada, Zoja dokończyła posiłek i dopiero wtedy wzięła się za tłumaczenie, że i owszem, jeśli można, to u kowala zostanie, tak długo, jak jak jej pozwolą, ale skoro już tu jest, to źle byłoby odmawiać pomocy i innym wioskom, więc z miejscowym przewodnictwem chciałaby obejść pozostałe sioła. Tych, jak dowiedziała się poprzedniego dnia, było w okolicy aż pięć, a jedno z nich mijała, sama tego nie zauważając, kiedy pędziła na widmowym rumaku do Lisowa. Solenne zapewnienia dziewczyny, że jej obecność jest tylko tymczasowa, i zaraz na pewno zjawią się ją zabrać towarzysze, została przyjęta raczej ze zmieszaniem, niż z ulgą. Może Lisowo tak bardzo potrzebowało uzdrowicielki, a może po prostu nie lubi tu obcych? Zoja nie miała się jednak jak za bardzo w to wgłębiać, bo gdy uzyskała odpowiedzi na pozostałe dręczące ją pytania, nielicho musiała się w sobie zebrać, by nie rozdziawić buzi ze zdumienia; a i tak to, co usłyszała, starczyło, by jej brązowe oczy zrobiły się okrągłe niczym miedziane monety.

Nie orientowała się za bardzo, jak działa ten cały “portal”, którym prowadził ich Gergo i o którym mówił z takim przejęciem Kain; rozumiała, że po prostu... no, skracał drogę między lasem koboldów a Zamiecią. Ładny to musiał jednak być skrót, skoro mieszkańcy Lisowa nic nie słyszeli ani o groźnych gadach, ani o żadnych innych, podobnych przypadkach w okolicy.

Ba! Futenberg, dla Zoji duży i ważny punkt na mapie, nic im również nie mówił. Najbliższe miasto zwało się Dert i było oddalone od sioła o dobre dwa dni drogi - a ta z kolei nazwa nic nie potrafiła powiedzieć Zoi. Niewątpliwie była gdzieś w Królestwie... ale gdzie? Ufała jednak, że prowadzeni przez Frankę towarzysze ją szybko odnajdą; na wszelki wypadek postanowiła się jednak nie oddalać zbytnio z okolicy, by kompani nie mieli trudność ze znalezieniem jej.

Leżące bogowie-jedni-wiedzą-gdzie wioseczki znajdowały się najwyraźniej pod opieką Tillit, którą zwano tu Lady; mieszkańcy odgadli o kim mowa dopiero po szczegółowym opisie, bo tego imienia nie znali. Musiała być to osoba bardzo poważana przez miejscowych; mówili o niej oszczędnie, w zwięzłych słowach, nie strzępiąc języka na ploteczki czy zbędne komentarze, podobnie jak akolici wypowiadali się o szanowanym zwierzchniku świątyni. Zoja najwyraźniej nie była pierwszą osobą “ze świata”, przysłaną na pomoc; z tego, co zrozumiała, Tillit dawała znać o sobie szczególnie wtedy, kiedy wioskom mogło grozić jakieś szczególne nieszczęście.

Niejako przy okazji z tych lakonicznych napomknień dziewczynie udało się wyłapać i drugie miano: Pan. Kimkolwiek był, musiał być kimś podobnym do Lady; też opiekował się wioskami, a ponadto “zbierał daninę”, czymkolwiek owa danina miała by być. Zoi brzmiało to nad wyraz dziwnie, ale w niuansach konwersacji była rozeznana wystarczająco dobrze, by wiedzieć, kiedy nie warto pytać dalej, by nie poruszyć jakieś drażliwej struny; dopytywanki zostawiła więc na później, szczególnie że rozmowa była dość... jednostronna. Zoja zarzuciła gospodarzy gradem pytań, na które ci cierpliwie odpowiadali, sama jednak - choć przecież by mogła (i miała zamiar) szczerze odpowiedzieć - nie została zapytana prawie o nic.

W końcu jednak, nasyciwszy i głód ciała i ducha, Zoja zebrała się z entuzjazmem do przygotowań na czekająca ją podróż po okolicy. Z polecenia starszyzny dostała i wierzchowca na drogę (co niezbyt ją uradowało po ostatnich doświadczeniach) i przewodnika w osobie syna kowala, Tobiasa - co już ucieszyło ją niepomiernie. Równolatka łatwiej chyba było pociągnąć za język niż starszych mieszkańców.

Zaczynając swój “obchód”, Zoja poprosiła chłopaka, żeby najpierw poprowadził ją do kapliczki Chauntei, o której wspominała Tillit; martwiła się trochę jak może wyglądać opuszczona przez kapłana świątynka, a i chciała też oddać hołd opiekuńczemu bóstwu, by w opiece miało i mieszkańców dalekiej Zamieci. Wędrując po ciepłym żwirze wiejskiej dróżki z Tobiasem, dowiedziała się jednak, że choć duchowny “musiał odejść, bo chciał zmienić zastany porządek rzeczy”, to kapliczka wciąż jest używana; opiekowała się nią miejscowa zielarka, Aldona. Innego kapłana nie znano w okolicy; Zoja z rozpędu spytała nawet o wszędobylskiego Lenarda z Futnebergu, który chyba odwiedził każdy wiejski festyn i jarmark w Królestwie, ale o nim tez nie słyszano.

Tajemnicze to było wszystko i może nawet odrobinę niepokojące, skoro nawet zwykle wierząca w ludzkie słowa i dobre intencje Zoja zaczęła zadawać sobie dociekliwe pytania.

Kapliczka jednak szybko wyłoniła się zza chat, każąc na chwilę przerwać te dociekania. Uzdrowicielka przypomniała sobie, że Tillit mówiła coś o “zabraniu sobie” kapliczki i daremnie łamała sobie głowę nad tym, jak byłoby to możliwe. Może w Lisowie mieli jakąś małą kapliczkę, którą można było przenosić na plecach...?

Kapliczka jednak zupełnie nie wyglądała taką, którą da się ze sobą wziąć i dziewczyna aż stuknęła się otwartą dłonią w czoło (ku wielkiemu zdumieniu Tobiasa), śmiejąc się z samej siebie. Jak mogła tak opacznie zrozumieć czarodziejkę, która chyba mówiła po prostu o zajęciu kapliczki przez nowego kapłana? Zarówno dom dla duchownego, jak i sama kapliczka, choć zadbane, stały puste. W przyjemnie chłodnym, cienistym wnętrzu znajdował się nietypowy - umieszczony bo pod dachem, a nie na otwartym polu - ołtarzyk Chauntei. Zoja podeszła z pokorą do świętych symboli, oddając hołd bogini opiekującej się lokalnymi ludźmi. Co ciekawe, schowane wśród dewocjonaliów, znajdowały się tu jeszcze znaki Lathandera i Mielikki - ten ostatni zresztą dość wiekowy. Widać wcześniej kaplica służyła innym bóstwom, zanim przystosowano ją dla potrzeb kultu Polnej Pani. Zoja chwilę pomodliła się i powspominała świątynię w Futenbergu, gdzie bóstwa żyły ze sobą w podobnej zgodzie, a potem skinęła na Tobiasa; była gotowa do dalszej drogi.

Tobias doradził by rozpocząć objazd okolicznych siół od najbliższych, a zarazem najbiedniejszych Smreków. Jeśli ktoś potrzebował pomocy, to najpewniej tam. Potem mogli pojechać wzdłuż lasu do Smolarzy, Bartniczy i przez Gościniec wrócić do Lisowa. Wyprawa na cały dzień, ale kowal nie miał nic przeciwko zwolnieniu syna z codziennych obowiązków. Za to dumnemu z faktu, że przydzielono mu tak odpowiedzialne i zaszczytne zadanie Tobiasowi usta się niemal nie zamykały, co stanowiło jawny kontrast z postawą jego rodzicieli. Zoja dowiedziała się, że w Lisowie żyje się całkiem spokojnie i dostatnio, nie ma przestępczości, bandytów, grasantów czy potworów; ba! Nawet dzikie zwierzęta nie atakują wchodzących w gęstwinę śmiałków i nie rozkopują grobów, czego uzdrowicielka dowiedziała się, gdy wyraziła obawę co do podróży skrajem bagiennego lasu. No, może bez przesady, bo jakby kto chciał iść w las na noc, czy parę dni wgłąb, to wiadomo, że coś zeżreć może - jednak okolice ludzkich siedlisk były bezpieczne. A w nocy w las nikt nie chadzał. Zoja w milczeniu kręciła głową; bagna wydawały się jej zawsze jednym z bardziej niebezpiecznych miejsc, a tu proszę.

Najmniejsze z pięciu siół Smreki stanowiły rażący kontrast z drugim co do wielkości Lisowem. Chat było znacznie mniej; wiele w opłakanym stanie, a ludność była wyraźnie uboższa. Zapewne podmokłe pola wokoło nie dawały tak dobrych plonów jak te kawałek dalej - lecz czy to było przyczyną? Z pewnością w okolicy rosło wiele ziół, którymi można było handlować, a lubiące wilgoć wierzby i inne rośliny stanowiły świetny materiał dla wprawnych wikliniarzy. Ciekawość Zoi przybrała na sile, ale wpierw musiała zająć się potrzebującymi. Rannych (prócz kobiety, której jadziła się poparzona ręka) w zasadzie nie było. Mieszkańców Smreków nękały głównie choroby, wynikłe zarówno z pory roku jak i lekkiego niedożywienia. Podejrzliwie popatrywali na Zoję i dziewczyna czuła, że nie jest to spowodowane jedynie jej szaleńczym galopem na magicznym rumaku. Miała wrażenie, że wdzięczność smreczan podszyta jest złością, choć uzdrowicielka nie wiedziała czy skierowana jest ona w stronę jej samej, czy też Lady.

Gdy wreszcie wyjechali z sioła zasypała Tobiasa kolejnymi pytaniami. Niestety jeśli chodziło o Pana i Lady chłopiec nabrał wody w usta. Zaczął coś mętnie tłumaczyć, że kiedyś wszystkie wsie były pod protektoratem Państwa, którzy są w okolicy dopiero od kilku lat. Dość szybko się podzielili - Smreki i Smolarze należały do Pana, Lisowo i Bartnicze do Lady, Gościniec był wspólny. Zoja czuła, że chłopak coś kręci, spytała więc wprost, czy zamożność wsi wynika z różnic w daninie. Nagła bladość i strach w oczach Tobiasa sprawiły, że uzdrowicielce przebiegł po krzyżu zimny dreszcz, a wszystkie obawy i podejrzenia, jakie drużyna żywiła wobec Tillit wydały się nagle bardziej realne. Przyszła jej do głowy absurdalna myśl, że Państwo zbierają daninę nie ze zboża i żywiny, a z noworodków i młodych dziewic. Tobias mruknął, że biorą niby po równo, tylko Lady bardziej dba i zamilkł na resztę drogi. Nienawiść, jaka przez moment błysnęła w oczach młodzieńca przeraziła Zoję równie mocno, co wcześniejsze przypuszczenia.

Droga, któż ich wspólnie czekała, miała być jednak długa, dziewczyna więc - choć mimo ciepłego słońca zrobiło jej się dziwnie zimno - zmieniła temat rozmowy na lżejszy. Miała zostać tu jeszcze kilka dni, nierozsądnie było więc zniechęcać do siebie mieszkańców już na wstępie i wściubiać nosa w nie swoje sprawy. Ulgę chorym mogła nieść i bez wikłania się w meandry miejscowej polityki. Zresztą, choć wyglądające na niesprawiedliwe i złe, prawo było prawem - i chcąc nie chcąc uzdrowicielka niechętnie musiała mu się podporządkować. Żywiła jednak gorącą nadzieję - i postanowiła się w tej intencji modlić do Ilmatera, Tyra i Torma, obrońców uciśnionych - że rychłe przybycie jej kompanów pozwoli coś poradzić w tej sprawie...

Shavri, starając zachować kamienną twarz, puścił ogon stwora. W czaromiotów i alchemików nie do końca wierzył. To mogły być czcze przechwałki. Ale jeśli dobrze zrozumiał Gergo, który chyba sam miał pewne problemy z przetłumaczeniem na wspólny co bardziej zawiłych terminów, to gdzieś w tym obozie mogły być jaszczurki ze skrzydłami obdarzone mocą. Ciężko o coś bardziej podobnego do smoka.

Chwilowo nie miał więcej pytań. Ale gdy już uporał się ze zdziwieniem, kątem oka zauważył Frankę. Przypomniał sobie ich rozmowę o moralności po tym, jak wybity został obóz wojskowy. Podszedł do niej i chwyciwszy Hańbę za ostrze, podał jej krótki miecz rękojeścią do niej.
- Proszę - powiedział tak, aby usłyszeli go wszyscy na czele z kapitanem Evanem i jego zastępcą Marvem. - Jeśli faktycznie są to potwory, teraz Ty zabij jeńca, gdy już wszyscy uznają, że nie mają więcej pytań i że skończyliśmy przesłuchanie.
Kapłanka zrobiła wielkie oczy. Nie była przygotowana na taką kolej rzeczy. Otworzyła usta w chęci odpowiedzi, jednak nic nie powiedziała, jedynie wargi lekko zadrżały.

W jej głowie zderzyły się dwa stanowiska, które były ze sobą sprzeczne. Z jednej strony miała cały szereg wartości, które wyznawała; poszanowanie dla życia i szacunek dla innych. Z drugiej... Miała do czynienia z plugawymi istotami, które żyły ze zjadania ludzi. Franka przez całe swoje dotychczasowe życie pomagała innym i opiekowała się ich ranami. Nie zadawała bólu, nigdy nie zabijała. Nigdy tego nie zrobiła ani nigdy nie pomyślała, by tego się dopuścić. Sama walka z koboldami była dla niej problematyczna. Wybicie całego ich obozu również było problematyczne. Nie potrafiła się przekonać do przemocy. Wiedziała też, że tylko eksterminacja koboldów rozwiąże problem mieszkańców. Przesiedlenie ich będzie tylko zepchnięciem problemów i cierpienia na innych.

Kapłanka zrobiła krok w tył. Na jej twarzy było widać walkę i przejęcie. Usta ponownie ułożyły się do słów, lecz dopiero po chwili była w stanie wycisnąć z siebie odpowiedź.
- Nie... Nie mogę... Nie potrafię... - odpowiedziała nerwowo.
Dla dociekliwych słuchaczy płynęła z tego również dodatkowa wiedza. Franka nie sprzeciwiała się jego zabiciu. On, jak i jego banda, dopuścili się zbrodni. Nie czuli się winni, ani nie okazywali skruchy.
- Czy teraz rozumiesz, co próbowałem Ci przekazać, kiedy wracaliśmy do Zamieci? - zapytał miękko Shavri. Poczuł ulgę. Znał Frankę zaledwie od kilku dni i zmartwił się, kiedy postawiła na równi zabijanie dzieci i koboldzich kobiet z zabijaniem jaszczurzych żołnierzy. Teraz wiedział, że nie jest ani fanatyczką, ani hipokrytką religijną. A jednocześnie z tym dał jej do myślenia. Jemu też ta podróż, choć trwała krótko, gwałtownie poukładała pewne rzeczy w głowie, a pewne zburzyła.
- Tamten był inny... Przerażony - dopowiedziała niepewnie, cofając się o kolejny krok. Jej ton scichł. - Pierwszy żywy, jakiego widziałam na własne oczy... Wybaczcie, ale nie będę w stanie na to patrzeć...
Franka opuściła nieco wzrok, robiąc kolejny krok w tył. W końcu obróciła się od wszystkich z zamiarem oddalenia się na odpowiednią odległość. Po drodze zatrzymała się na chwilę, by przekazać jeszcze jedną myśl, która krążyła jej po głowie:
- A co do obozu... Jeśli nie ma tam jeńców to niczego stamtąd nie potrzebujemy. Na zło, które zalęgło się w tym lesie, skuteczny byłby ogień.
- Frania, nie odchodź. Jesteśmy na nieznanej nam ziemi wroga. To może być niebezpieczne - powiedział spokojnie Shavri, postępując za nią tych kilka kroków i wyciągając ku niej dłoń. Przez chwile wahał się z wyciągniętą ręką, ale potem objął kapłankę ramieniem i przytulił, zadowolony, że reszta towarzyszy zasłania jeńcowi widok na nich.
- Też nie chcę na to patrzeć - wyszeptał zmienionym przez wzruszenie głosem. - I też chcę uratować Zoję. Ale nie możemy im okazywać słabości, choć rozdziera mnie to w środku! - jęknął boleśnie, nie przestając szeptać. - Bo jeśli pokażemy słabość koboldom, może to być ostatnia rzecz, na jaką nam pozwolą w życiu… Musimy być silni dla siebie i dla Zoji.

Kapłanka zatrzymała się. Zrezygnowała z odejścia, a na zbliżenie się chłopaka również odpowiedziała wtuleniem się. Objęła ramionami samą siebie i schowała się przed okropnością, która miała się obok rozegrać.
- Zoji nic nie jest, nie trzeba jej od niczego ratować. Poradzi sobie, jestem pewna... - kapłanka oparła głowę o klatkę piersiową Shavriego. Chwilę milczała. - My ratujemy przecież kogoś innego... Bezbronnych ludzi... Nie robimy nic złego... Robimy dobrze... Nie mamy innego wyjścia...
Shavri nie był tego taki pewny. Szczerze mówiąc, to miał wręcz inne zdanie zarówno na ten temat, jak i na temat bezpieczeństwa Zoji. Ale jeśli chodzi o kwestie koboldów, to chyba właśnie pogodził się z tym, że była wojna i w związku z tym nie było możliwości znalezienia dobrego rozwiązania tej sprawy. Albo jedna strona będzie cierpiała, albo druga. Wmawianie sobie, że nasze jest nie tylko na wierzchu, ale na dodatek białe, było szukaniem pocieszenia. A Shavri nie tylko nie zamierzał tego odbierać France, ale sam nie miał też siły na kolejny spór. Stał w milczeniu, tuląc ją do siebie i pozwalając, by słuchała, jak bije jego serce. Sam zaś powoli uspokajał się, czekając na to, co postanowi reszta.

Koboldzi las / Wilczy Las
17 Tarsakh Roku Orczej Wiosny

Wilczy Las
17 Tarsakh Roku Orczej Wiosny

Futenberg
18-20 Tarsakh Roku Orczej Wiosny

Koboldzi las
20 Tarsakh Roku Orczej Wiosny